TrościaniecTrościaniec, mko nad rzką i n. (Gordyjówką), dopł. Bohu, w płd.-wsch. części pow. bracławskiego, na pograniczu pow. hajsyńskiego, okr. pol., gm. i st. poczt. Trościaniec, par. kat. Obodówka, o 43 w. od Bracła-wia a 40 w. od st. dr. żel. kijowsko-odeskiej Wapniarka, z którą połączona jest torem dr. żel., ma 458 dm., 2583 mk. (1157 żyd.), 2059 dzies. ziemi włość., 98 cerkiewnej, 9197dwórskiej (z okoltoznemi wsiami). Posiada cerkiew p. w. Wniebowz N. M* P., wzniesioną w 1851 r., z 1184 parafianami, kaplicę kat, synagogę, dom modlitwy żydowski, zarząd okr. pol dla 3 gmin powiatu (Klebań, Sawince i Trościaniec) i gminy, szkółkę cerkiewką, st. poczt, i telegr., pocztę wiejską dla przewozu urzędników, aptekę, szpital fabryczny, fabrykę cukru, gorzelnię, cegielnię, 2 młyny (1 parowy), 47 sklepów, 153 rzemieślników, 28 targów; zamek i resztki dawnych wałów. Fabryka cukru, należąca do spółki, założona została w 1862 r,, ma 13 maszyn parowych, 10 dyfuzorów i wyrabia.rocznie średnio 100.000 pudów piasku. W skład gminy wchodzą: T„ Budy, Oybulówka, Sewerynowka, Stratyjówka Mała i Wielka i Wierzchówka, razem 9 okręgów (starostw) wiejskich, mających 1373 osad, 9415 mk. włościan, 8268 dzies, ziemi włość. (6618 ornej). Oprócz tego w gminie zamieszkuje 2497 mk. innych stanów, ziemi do nich należącej i rządowej 8941 dz. (4685 ornej), cały więc obszar gin, ma 11,912 mk. i 17,209 da. ziemi (11,303 ornej). Trościaniecka odnoga kolejowa, otwarta w 1889 r., należy do działu żmeryńskiego dr. żel. płd.-zach., wychodzi ze st. Demkówka odnogi Wapniarka-Humań i długa jest 13 w. od Demkówki a 40 w. licząc od Wapniarki. Jest to dawna osada, własność niegdyś Słupiezów (ob. Kima, t. IV, 874), drogą wiana przeszła w dom Kruszalnickich a ci sprzedali ks. Zbarazkim, Następnie T, należał do Potockich, Sobańskich, dziś spółki cukrownianej.
[SGKP]