Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Białoruś Tajemnice Przeszłości
3.06.2017 19:05
BIAŁORUŚ: NOWOGRÓDEK (I) – TAJEMNICE PRZESZŁOŚCI
Szczegóły
Utworzono: 15 lipiec 2013
30 tysięczny dziś, rejonowy (powiatowy) Nowogródek, w I i II Rzeczypospolitej stolica jednego z większych obszarowo województw, dla naszych rodaków to przede wszystkim miejsce dzieciństwa i młodości Adama Mickiewicza oraz zachowanych tam po nim pamiątek. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w jego czasach było to niewielkie miasteczko liczące w 1803 r. tylko 1108 mieszkańców, a w 1811 – 2320. Przy czym poza świątyniami i klasztorami z drewnianymi domami. W 1815 roku, gdy przyszły poeta wyjeżdżał na studia do Wilna, w Nowogrodku było tylko 9 domów murowanych. W tym jednym z najbardziej okazałych był ten, w którym mieszkał Adam z rodzicami i braćmi.
POPRAWKI W HISTORII MIASTA
W relacji z podróży prasowej po miejscach związanych z nasza wspólną przeszłością, zorganizowanej w maju br. przez Ambasadę Białorusi w Warszawie i władze obwodów: brzeskiego i grodzieńskiego, wspomniałem o kilku, nie tylko dla mnie sensacyjnych informacjach, jakie usłyszeliśmy od oprowadzającej nas po Górze Zamkowej i kurhanie Mickiewicza p. Tamary Wierszyckiej, kustosza miejscowego Muzeum Historyczno – krajoznawczego.M.in. o tym, że wbrew dotychczasowej wiedzy Nowogródek nigdy nie był stolicą Wielkiego Księstwa Litewskiego. Lecz krótkotrwałego Królestwa Litwy (Litovii) i siedzibą jego władcy, jedynego litewskiego króla Mendoga. Że to nie on, lecz dopiero wielki książę litewski Witold zbudował murowany zamek.
Który – dodam – był najpotężniejszym na terenie ziem białoruskich, a do naszych czasów zachowały się z niego tylko nieliczne fragmenty. Grozi im zawalenie, w związku z czym wkrótce poddane zostaną konserwacji połączonej z pracami archeologicznymi, które mają odsłonić i w takiej formie utrwalić także ich siedmiometrowe części podziemne.Nasza przewodniczka opowiedziała też sporo nowego o tutejszym domu Mickiewiczów i rodzinie poety, o ustaleniu przez nią czym była roślina nazwana przez poetę dzięcieliną itp. Zapowiedziałem wówczas, że napiszę szerzej na te, sądzę że interesujące tematy. Najpierw o mieście, jego zabytkach, ciekawych miejscach i obiektach. O szczegółach historii różniącej się w różnych źródłach oraz sprzecznościach w niej i wątpliwościach, których nie udało mi się wyjaśnić do końca. Nowogródek swoje dzieje liczy od 1044 roku.
WCZEŚNIEJ NIŻ W LATOPISACH
Wówczas to bowiem pojawiły się o nim pierwsze wzmianki pisane w latopisach (kronikach): I Sofijskim i IV Nowogrodzkim. Wynika z nich, że książę kijowski Jarosław Mądry (978-1054) podczas pochodu na Litwę założył Nowogródek. Z ustaleń archeologów wynika jednak, że miejsce to było zamieszkane już w X wieku. Władca Rusi nie założył go więc na pustym miejscu.
Wspomniany książę litewski Mendog (Mindugas, 1195? – 1263) zajął Ruś Czarną z Nowogródkiem i uczynił go swoją siedzibą. W 1251 roku, za przyjęcie chrztu oraz duże ustępstwa terytorialne – chrześcijańskiemu księciu wołyńskiemu, Danielowi Halickiemu (Danyło I, 1201-1264, pierwszy i jedyny król Rusi od 1255 r. Koronę otrzymał od papieża Innocentego IV za pomoc w koalicji anty tatarskiej) oddał Ruś Halicko – Włodzimierską – a także polityczne, otrzymał przy poparciu zakonu krzyżackiego, też od Innocentego IV koronę królewską.
W 1261 r. wrócił jednak do pogaństwa. Według przekazów pochowany został w 1263 r. w obrządku pogańskim w Nowogródku w kurhanie na Górze Mendoga. Później, w XVII-XVIII wiekach, miejsce to stało się miejskim cmentarzem chrześcijańskim (był w mieście także żydowski kirkut i tatarski mizar), na którym chowano aż do lat 20-tych XX w. zarówno katolików jak i prawosławnych.
Obecnie uważa się, że odkopane przez archeologów na Małym Zamku resztki drewnianych domów, w tym tzw. Domu Bojara, w rzeczywistości były domem (grodem) Mendoga. Zaś kamienno – ceglany zamek na Górze Zamkowej zbudował wspomniany już ks. Witold (nazywany przez Litwinów Vytautas Didżoje – Wielkim, 1352-1430.
RESZTKI DAWNEJ POTĘGI
Początkowo była to cytadela z trzema basztami - bramami: Tarczową (Szczytową), Kościelną – u stóp Góry Zamkowej stoi fara, do której prowadziła z zamku droga – i Małą. W XVI w. na górze i u jej podnóża zbudowano jeszcze cztery baszty, które wzmocniły mury i wały obronne. Na samym dole stały bramy: Źródlana – w pobliżu studni oraz Miejska – główny wjazd z miasta.
Zamek stał się w ten sposób najpotężniejszym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Skutecznie bronił się przed najazdami krzyżaków, Tatarów i książąt halicko – wołyńskich. Wewnątrz, oprócz książęcego pałacu, znajdowała się kamienna cerkiew p.w. Zaśnięcia Matki Bożej oraz budynki gospodarcze – wszystkie z XIV w.
W cerkwi tej w latach 1414-1415 odbywały się zwoływane przez Witolda sobory. Ich celem była proklamacja niezależnej (autokefalicznej) prawosławnej Cerkwi W. Ks. Litewskiego. Później cerkiew tę przebudowano w stylu baroku i służyła ona także jako miejsce posiedzeń Trybunału litewskiego.
Nowogródzki zamek zniszczony został podczas wojny północnej na początku XVIII w. Zachowały się z niego tylko dwa niewielkie fragmenty w stanie grożącym zawaleniem oraz fragmenty – praktycznie tylko na poziomie fundamentów – dawnych murów obronnych.
Plus głębokie fundamenty i części podziemne sięgające 7 metrów w głąb ziemi. Z czego sporą jej część stanowią nawarstwienia powstałe w ciągu wieków. Góra Zamkowa (323 m n.p.m.) jest jednym z najwyżej położonych miejsc na Białorusi. Roztacza się z niej piękny widok na miasto i okolice.
O ile dobrze zrozumiałem to, co mówiła p. Tamara Wierszycka, zamierzone prace archeologiczne zmienią radykalnie widok tego miejsca. Resztki budowli mają bowiem zostać odsłonięte do fundamentów oraz zakonserwowane.
ŚLUB JAGIEŁŁY, CHRZEST ADAMA MICKIEWICZA
Poniżej Góry Zamkowej, u jej stóp, na obrzeżu miasta, stoi fara – kościół p.w. Przeobrażenia Pańskiego. Ufundowany najprawdopodobniej w roku 1395 przez ks. Witolda na miejscu pogańskiego miejsca kultu. Przez długi czas był on tylko drewniany – w takim odbył się w roku 1422 ślub sędziwego króla Władysława II Jagiełły i młodziutkiej księżny Sofi Holszańskiej, późniejszej matki następnych królów z dynastii Jagiellonów.
O ślubie tym przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na zewnętrznej ścianie świątyni. W XVII w. dobudowano do niej dwie murowane kaplice w stylu „sarmackiego baroku”, a następnie przebudowano na murowaną. 12 lutego 1799 roku w kościele tym ochrzczony został Adam Mickiewicz. Wydarzeniu temu też poświęcono tablicę pamiątkową umieszczoną na jego murach.
Wewnątrz znajduje się m.in. słynny, „cudowny” obraz Matki Boskiej Nowogrodzkiej. Tylko, o czym dowiedziałem się dopiero obecnie, nie ten oryginalny, znany z inwokacji do „Pana Tadeusza”. Z podziękowaniem dla „… Panny, co gród zamkowy nowogródzki strzeże z jego wiernym ludem…” za uratowanie przyszłemu poecie życia. W dzieciństwie Adam wypadł bowiem z okna „…i przez pewien czas był bez życia”.
O obrazie tym wspomina m.in. dyrektor Domu – Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku Mikałay Gajba w poświęconej poecie książce – więcej na jej temat napiszę w II odcinku relacji, a także inne źródła. Mówiła nam o niej także wspomniana przewodniczka. Okazuje się, że obraz ten znajdował się początkowo, od XVI w., w cerkwi zamkowej.
CZY RZECZYWIŚCIDE „CUDOWNY” OBRAZ ?
Stamtąd przeniesiono go do zamkowej kaplicy, a z niej na przełomie XVIII i XIX w. trafił do nowogródzkiego kościoła bazylianów – obecnie cerkwi św. św. Borysa i Gleba. W oficjalnym folderze miasta wyczytałem, że i ona szczyci się posiadaniem „cudownego” obrazu Matki Bożej Nowogródzkiej w interpretacji prawosławnej.Równocześnie zarówno M. Gajba we wspomnianej książce, jak i inne źródła stwierdzają, że ten „cudowny” obraz, początkowo z cerkwi zamkowej, wywieziony został w 1915 roku na Ukrainę i ślad po nim zaginął. Wynika z tego, że obecne „cudowne” obrazy, zarówno w farze, jak i ikona w cerkwi borysoglebskiej, są kopiami lub replikami tamtego, prawdziwego.Cerkiew ta należy do najstarszych i najcenniejszych zabytków miasta. Zbudowano ją w roku 1519 w stylu gotycko - renesansowym, a fundatorami byli hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski (1460-1530) i prawosławny metropolita Josif Sołtan. Powstała na miejscu wcześniejszej świątyni zbudowanej w stylu staroruskim, prawdopodobnie w XII w., której pozostałości archeolodzy znaleźli pod głównym ołtarzem.W latach 30-tych XVII w. do zachodniej części świątyni dobudowano dwie wieże z wąskimi otworami strzelniczymi. Źródła białoruskie wiążą to z powstaniem nowego wyznania – unickiego, które w XVIII w. stało się dominującym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Z sakralnych zabytków Nowogródka wspomnę jeszcze o kilku.
W 1624 r. w centrum miasta, tuż przy rynku – obecnie placu Lenina i zbiegu z nim ulic: Mickiewicza i Sowieckiej, wzniesiono przyklasztorny kościół dominikanów p.w. św. Michała Archanioła. Zamknęły go w 1853 r. władze carskie. Po przebudowie w stylu późno klasycystycznym w 1858 r. wznowił on działalność jako parafialny. Ponownie po II wojnie światowej zamknęły go władze komunistyczne, zamieniając w skład mebli. Wierni odzyskali go w 1990 roku. Budynki klasztorne nie ocalały.
SOBÓR, MECZET I MUZEUM NOWGRÓDECCZYZNY
Wewnątrz tej świątyni godne uwagi są pilastry i malowidła ścienne. W ołtarzu głównym znajduje się stary obraz przedstawiający św. Michała Archanioła, patrona miasta. Jest on zresztą także w herbie Nowogródka. W pobliżu rynku, przy ul. Grodzieńskiej stoi prawosławna katedra (sobór) p.w. św. Mikołaja. Pierwotnie był on kościołem św. Antoniego przy klasztorze franciszkanów.
Zakon ten zaprosił do Nowogródka jeszcze ks. Gedymin w 1323 roku. Kościół zbudowany został w 1750 roku z fundacji podstolego nowogródzkiego Tomasza Woyniłłowicza. Car skasował w 1831 r. zakon w odwecie za Powstanie Listopadowe. W 1846 r. kościół zamieniono w cerkiew, a po pożarze w 1852 r. przebudowano w stylu pseudo bizantyjskim.
Z dwiema – wyższa i niższa – wieżyczkami zakończonymi cebulastymi kopułami, ale z zachowaniem barokowego charakteru reszty budowli. Warto też zajrzeć do tatarskiego meczetu. Drewnianego, z rodowodem od 1855 roku, zbudowanego na miejsce wcześniejszego. Tatarzy osiedlili się to w końcu XV w. i w razie potrzeby służyli w pospolitym ruszeniu.Koło ich dawnej osady zachował się tatarski cmentarz – mizar ze starymi płytami nagrobnymi. Także meczet władze zamknęły po II wojnie światowej. Wierni odzyskali go w 1997 roku. I to już wszystkie tutejsze zabytki sakralne. Świeckie są znacznie skromniejsze. Praktycznie to zaledwie kilkanaście, może nieco więcej, starych jednopiętrowych domów w rynku i jego pobliżu.
Bo oglądanie kilkupiętrowych bloków w pobliżu ścisłego centrum, czy wiejskich w charakterze domków na jego obrzeżu, można sobie darować. Warto natomiast zwiedzić ciekawe Muzeum Historyczno – Krajoznawcze. O miejscach związanych z Mickiewiczem – w drugiej części relacji.Cerkiew ta należy do najstarszych i najcenniejszych zabytków miasta. Zbudowano ją w roku 1519 w stylu gotycko - renesansowym, a fundatorami byli hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski (1460-1530) i prawosławny metropolita Josif Sołtan. Powstała na miejscu wcześniejszej świątyni zbudowanej w stylu staroruskim, prawdopodobnie w XII w., której pozostałości archeolodzy znaleźli pod głównym ołtarzem.W latach 30-tych XVII w. do zachodniej części świątyni dobudowano dwie wieże z wąskimi otworami strzelniczymi. Źródła białoruskie wiążą to z powstaniem nowego wyznania – unickiego, które w XVIII w. stało się dominującym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Z sakralnych zabytków Nowogródka wspomnę jeszcze o kilku.W 1624 r. w centrum miasta, tuż przy rynku – obecnie placu Lenina i zbiegu z nim ulic: Mickiewicza i Sowieckiej, wzniesiono przyklasztorny kościół dominikanów p.w. św. Michała Archanioła. Zamknęły go w 1853 r. władze carskie. Po przebudowie w stylu późno klasycystycznym w 1858 r. wznowił on działalność jako parafialny. Ponownie po II wojnie światowej zamknęły go władze komunistyczne, zamieniając w skład mebli. Wierni odzyskali go w 1990 roku. Budynki klasztorne nie ocalały.
http://www.globtroter.info/europa-artyk ... rzeszlosci
Szczegóły
Utworzono: 15 lipiec 2013
30 tysięczny dziś, rejonowy (powiatowy) Nowogródek, w I i II Rzeczypospolitej stolica jednego z większych obszarowo województw, dla naszych rodaków to przede wszystkim miejsce dzieciństwa i młodości Adama Mickiewicza oraz zachowanych tam po nim pamiątek. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w jego czasach było to niewielkie miasteczko liczące w 1803 r. tylko 1108 mieszkańców, a w 1811 – 2320. Przy czym poza świątyniami i klasztorami z drewnianymi domami. W 1815 roku, gdy przyszły poeta wyjeżdżał na studia do Wilna, w Nowogrodku było tylko 9 domów murowanych. W tym jednym z najbardziej okazałych był ten, w którym mieszkał Adam z rodzicami i braćmi.
POPRAWKI W HISTORII MIASTA
W relacji z podróży prasowej po miejscach związanych z nasza wspólną przeszłością, zorganizowanej w maju br. przez Ambasadę Białorusi w Warszawie i władze obwodów: brzeskiego i grodzieńskiego, wspomniałem o kilku, nie tylko dla mnie sensacyjnych informacjach, jakie usłyszeliśmy od oprowadzającej nas po Górze Zamkowej i kurhanie Mickiewicza p. Tamary Wierszyckiej, kustosza miejscowego Muzeum Historyczno – krajoznawczego.M.in. o tym, że wbrew dotychczasowej wiedzy Nowogródek nigdy nie był stolicą Wielkiego Księstwa Litewskiego. Lecz krótkotrwałego Królestwa Litwy (Litovii) i siedzibą jego władcy, jedynego litewskiego króla Mendoga. Że to nie on, lecz dopiero wielki książę litewski Witold zbudował murowany zamek.
Który – dodam – był najpotężniejszym na terenie ziem białoruskich, a do naszych czasów zachowały się z niego tylko nieliczne fragmenty. Grozi im zawalenie, w związku z czym wkrótce poddane zostaną konserwacji połączonej z pracami archeologicznymi, które mają odsłonić i w takiej formie utrwalić także ich siedmiometrowe części podziemne.Nasza przewodniczka opowiedziała też sporo nowego o tutejszym domu Mickiewiczów i rodzinie poety, o ustaleniu przez nią czym była roślina nazwana przez poetę dzięcieliną itp. Zapowiedziałem wówczas, że napiszę szerzej na te, sądzę że interesujące tematy. Najpierw o mieście, jego zabytkach, ciekawych miejscach i obiektach. O szczegółach historii różniącej się w różnych źródłach oraz sprzecznościach w niej i wątpliwościach, których nie udało mi się wyjaśnić do końca. Nowogródek swoje dzieje liczy od 1044 roku.
WCZEŚNIEJ NIŻ W LATOPISACH
Wówczas to bowiem pojawiły się o nim pierwsze wzmianki pisane w latopisach (kronikach): I Sofijskim i IV Nowogrodzkim. Wynika z nich, że książę kijowski Jarosław Mądry (978-1054) podczas pochodu na Litwę założył Nowogródek. Z ustaleń archeologów wynika jednak, że miejsce to było zamieszkane już w X wieku. Władca Rusi nie założył go więc na pustym miejscu.
Wspomniany książę litewski Mendog (Mindugas, 1195? – 1263) zajął Ruś Czarną z Nowogródkiem i uczynił go swoją siedzibą. W 1251 roku, za przyjęcie chrztu oraz duże ustępstwa terytorialne – chrześcijańskiemu księciu wołyńskiemu, Danielowi Halickiemu (Danyło I, 1201-1264, pierwszy i jedyny król Rusi od 1255 r. Koronę otrzymał od papieża Innocentego IV za pomoc w koalicji anty tatarskiej) oddał Ruś Halicko – Włodzimierską – a także polityczne, otrzymał przy poparciu zakonu krzyżackiego, też od Innocentego IV koronę królewską.
W 1261 r. wrócił jednak do pogaństwa. Według przekazów pochowany został w 1263 r. w obrządku pogańskim w Nowogródku w kurhanie na Górze Mendoga. Później, w XVII-XVIII wiekach, miejsce to stało się miejskim cmentarzem chrześcijańskim (był w mieście także żydowski kirkut i tatarski mizar), na którym chowano aż do lat 20-tych XX w. zarówno katolików jak i prawosławnych.
Obecnie uważa się, że odkopane przez archeologów na Małym Zamku resztki drewnianych domów, w tym tzw. Domu Bojara, w rzeczywistości były domem (grodem) Mendoga. Zaś kamienno – ceglany zamek na Górze Zamkowej zbudował wspomniany już ks. Witold (nazywany przez Litwinów Vytautas Didżoje – Wielkim, 1352-1430.
RESZTKI DAWNEJ POTĘGI
Początkowo była to cytadela z trzema basztami - bramami: Tarczową (Szczytową), Kościelną – u stóp Góry Zamkowej stoi fara, do której prowadziła z zamku droga – i Małą. W XVI w. na górze i u jej podnóża zbudowano jeszcze cztery baszty, które wzmocniły mury i wały obronne. Na samym dole stały bramy: Źródlana – w pobliżu studni oraz Miejska – główny wjazd z miasta.
Zamek stał się w ten sposób najpotężniejszym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Skutecznie bronił się przed najazdami krzyżaków, Tatarów i książąt halicko – wołyńskich. Wewnątrz, oprócz książęcego pałacu, znajdowała się kamienna cerkiew p.w. Zaśnięcia Matki Bożej oraz budynki gospodarcze – wszystkie z XIV w.
W cerkwi tej w latach 1414-1415 odbywały się zwoływane przez Witolda sobory. Ich celem była proklamacja niezależnej (autokefalicznej) prawosławnej Cerkwi W. Ks. Litewskiego. Później cerkiew tę przebudowano w stylu baroku i służyła ona także jako miejsce posiedzeń Trybunału litewskiego.
Nowogródzki zamek zniszczony został podczas wojny północnej na początku XVIII w. Zachowały się z niego tylko dwa niewielkie fragmenty w stanie grożącym zawaleniem oraz fragmenty – praktycznie tylko na poziomie fundamentów – dawnych murów obronnych.
Plus głębokie fundamenty i części podziemne sięgające 7 metrów w głąb ziemi. Z czego sporą jej część stanowią nawarstwienia powstałe w ciągu wieków. Góra Zamkowa (323 m n.p.m.) jest jednym z najwyżej położonych miejsc na Białorusi. Roztacza się z niej piękny widok na miasto i okolice.
O ile dobrze zrozumiałem to, co mówiła p. Tamara Wierszycka, zamierzone prace archeologiczne zmienią radykalnie widok tego miejsca. Resztki budowli mają bowiem zostać odsłonięte do fundamentów oraz zakonserwowane.
ŚLUB JAGIEŁŁY, CHRZEST ADAMA MICKIEWICZA
Poniżej Góry Zamkowej, u jej stóp, na obrzeżu miasta, stoi fara – kościół p.w. Przeobrażenia Pańskiego. Ufundowany najprawdopodobniej w roku 1395 przez ks. Witolda na miejscu pogańskiego miejsca kultu. Przez długi czas był on tylko drewniany – w takim odbył się w roku 1422 ślub sędziwego króla Władysława II Jagiełły i młodziutkiej księżny Sofi Holszańskiej, późniejszej matki następnych królów z dynastii Jagiellonów.
O ślubie tym przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na zewnętrznej ścianie świątyni. W XVII w. dobudowano do niej dwie murowane kaplice w stylu „sarmackiego baroku”, a następnie przebudowano na murowaną. 12 lutego 1799 roku w kościele tym ochrzczony został Adam Mickiewicz. Wydarzeniu temu też poświęcono tablicę pamiątkową umieszczoną na jego murach.
Wewnątrz znajduje się m.in. słynny, „cudowny” obraz Matki Boskiej Nowogrodzkiej. Tylko, o czym dowiedziałem się dopiero obecnie, nie ten oryginalny, znany z inwokacji do „Pana Tadeusza”. Z podziękowaniem dla „… Panny, co gród zamkowy nowogródzki strzeże z jego wiernym ludem…” za uratowanie przyszłemu poecie życia. W dzieciństwie Adam wypadł bowiem z okna „…i przez pewien czas był bez życia”.
O obrazie tym wspomina m.in. dyrektor Domu – Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku Mikałay Gajba w poświęconej poecie książce – więcej na jej temat napiszę w II odcinku relacji, a także inne źródła. Mówiła nam o niej także wspomniana przewodniczka. Okazuje się, że obraz ten znajdował się początkowo, od XVI w., w cerkwi zamkowej.
CZY RZECZYWIŚCIDE „CUDOWNY” OBRAZ ?
Stamtąd przeniesiono go do zamkowej kaplicy, a z niej na przełomie XVIII i XIX w. trafił do nowogródzkiego kościoła bazylianów – obecnie cerkwi św. św. Borysa i Gleba. W oficjalnym folderze miasta wyczytałem, że i ona szczyci się posiadaniem „cudownego” obrazu Matki Bożej Nowogródzkiej w interpretacji prawosławnej.Równocześnie zarówno M. Gajba we wspomnianej książce, jak i inne źródła stwierdzają, że ten „cudowny” obraz, początkowo z cerkwi zamkowej, wywieziony został w 1915 roku na Ukrainę i ślad po nim zaginął. Wynika z tego, że obecne „cudowne” obrazy, zarówno w farze, jak i ikona w cerkwi borysoglebskiej, są kopiami lub replikami tamtego, prawdziwego.Cerkiew ta należy do najstarszych i najcenniejszych zabytków miasta. Zbudowano ją w roku 1519 w stylu gotycko - renesansowym, a fundatorami byli hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski (1460-1530) i prawosławny metropolita Josif Sołtan. Powstała na miejscu wcześniejszej świątyni zbudowanej w stylu staroruskim, prawdopodobnie w XII w., której pozostałości archeolodzy znaleźli pod głównym ołtarzem.W latach 30-tych XVII w. do zachodniej części świątyni dobudowano dwie wieże z wąskimi otworami strzelniczymi. Źródła białoruskie wiążą to z powstaniem nowego wyznania – unickiego, które w XVIII w. stało się dominującym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Z sakralnych zabytków Nowogródka wspomnę jeszcze o kilku.
W 1624 r. w centrum miasta, tuż przy rynku – obecnie placu Lenina i zbiegu z nim ulic: Mickiewicza i Sowieckiej, wzniesiono przyklasztorny kościół dominikanów p.w. św. Michała Archanioła. Zamknęły go w 1853 r. władze carskie. Po przebudowie w stylu późno klasycystycznym w 1858 r. wznowił on działalność jako parafialny. Ponownie po II wojnie światowej zamknęły go władze komunistyczne, zamieniając w skład mebli. Wierni odzyskali go w 1990 roku. Budynki klasztorne nie ocalały.
SOBÓR, MECZET I MUZEUM NOWGRÓDECCZYZNY
Wewnątrz tej świątyni godne uwagi są pilastry i malowidła ścienne. W ołtarzu głównym znajduje się stary obraz przedstawiający św. Michała Archanioła, patrona miasta. Jest on zresztą także w herbie Nowogródka. W pobliżu rynku, przy ul. Grodzieńskiej stoi prawosławna katedra (sobór) p.w. św. Mikołaja. Pierwotnie był on kościołem św. Antoniego przy klasztorze franciszkanów.
Zakon ten zaprosił do Nowogródka jeszcze ks. Gedymin w 1323 roku. Kościół zbudowany został w 1750 roku z fundacji podstolego nowogródzkiego Tomasza Woyniłłowicza. Car skasował w 1831 r. zakon w odwecie za Powstanie Listopadowe. W 1846 r. kościół zamieniono w cerkiew, a po pożarze w 1852 r. przebudowano w stylu pseudo bizantyjskim.
Z dwiema – wyższa i niższa – wieżyczkami zakończonymi cebulastymi kopułami, ale z zachowaniem barokowego charakteru reszty budowli. Warto też zajrzeć do tatarskiego meczetu. Drewnianego, z rodowodem od 1855 roku, zbudowanego na miejsce wcześniejszego. Tatarzy osiedlili się to w końcu XV w. i w razie potrzeby służyli w pospolitym ruszeniu.Koło ich dawnej osady zachował się tatarski cmentarz – mizar ze starymi płytami nagrobnymi. Także meczet władze zamknęły po II wojnie światowej. Wierni odzyskali go w 1997 roku. I to już wszystkie tutejsze zabytki sakralne. Świeckie są znacznie skromniejsze. Praktycznie to zaledwie kilkanaście, może nieco więcej, starych jednopiętrowych domów w rynku i jego pobliżu.
Bo oglądanie kilkupiętrowych bloków w pobliżu ścisłego centrum, czy wiejskich w charakterze domków na jego obrzeżu, można sobie darować. Warto natomiast zwiedzić ciekawe Muzeum Historyczno – Krajoznawcze. O miejscach związanych z Mickiewiczem – w drugiej części relacji.Cerkiew ta należy do najstarszych i najcenniejszych zabytków miasta. Zbudowano ją w roku 1519 w stylu gotycko - renesansowym, a fundatorami byli hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski (1460-1530) i prawosławny metropolita Josif Sołtan. Powstała na miejscu wcześniejszej świątyni zbudowanej w stylu staroruskim, prawdopodobnie w XII w., której pozostałości archeolodzy znaleźli pod głównym ołtarzem.W latach 30-tych XVII w. do zachodniej części świątyni dobudowano dwie wieże z wąskimi otworami strzelniczymi. Źródła białoruskie wiążą to z powstaniem nowego wyznania – unickiego, które w XVIII w. stało się dominującym na białoruskich ziemiach W. Ks. Litewskiego. Z sakralnych zabytków Nowogródka wspomnę jeszcze o kilku.W 1624 r. w centrum miasta, tuż przy rynku – obecnie placu Lenina i zbiegu z nim ulic: Mickiewicza i Sowieckiej, wzniesiono przyklasztorny kościół dominikanów p.w. św. Michała Archanioła. Zamknęły go w 1853 r. władze carskie. Po przebudowie w stylu późno klasycystycznym w 1858 r. wznowił on działalność jako parafialny. Ponownie po II wojnie światowej zamknęły go władze komunistyczne, zamieniając w skład mebli. Wierni odzyskali go w 1990 roku. Budynki klasztorne nie ocalały.
http://www.globtroter.info/europa-artyk ... rzeszlosci