Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Kamieniec Litewski - parafia św. Piotra i Pawła

3.12.2017 08:09
Parafia p.w. św. Piotra i Pawła w Kamieńcu Litewskim - ok. 1386-1795 r.

• 1386-1423 – w diecezji łuckiej
Poczynając od 1386 r., przez kolejne lata XIV-XV w., odbywane w Kamieńcu liczne zjazdy możnowładców pozwalają się domyślać, że mogła tu funkcjonować już wtedy świątynia katolicka, lub choć by zamkowa kaplica, gdzie liturgie sprawowano, gdy przebywali duchowni katoliccy , była to przez jakiś czas stolica powiatu w województwie trockim.

• 1424-1501 – w diecezji łuckiej
W 1424 r. ma miejsce budowa świątyni , i po tej dacie można mówić, że w kolejnych latach XV w. funkcjonuje tu kościół i parafia Kamieniec. W 1501 r. drewniana świątynia ulega zniszczeniu.

• 1501-1540 – w diecezji łuckiej
W 1501 r. (10.IX ) nastąpiło ponowne założenie parafii, tym razem przez króla Aleksandra Jagiellończyka i rozpoczyna się budowa nowej drewnianej świątyni p.w. Św. Piotra i Pawła. W 1503 r. miasto otrzymuje prawa magdeburskie.
W 1518 r. ma miejsce nadanie praw miejskich, a później włączenie Kamieńca do województwa podlaskiego (od 1520 r.).

• 1543 – proboszcz ks. Jakub KOŻUCHOWSKI
W 1569 r. miasto znajduje się w województwie brzeskim, i zostaje włączone do Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

• 1570-1630 – w diecezji łuckiej
W 1588 r. zaraza dżumy zmniejsza liczebność parafii
Od 1596 r. parafia korzysta z dobrodziejstw unia Brzeska, która układa w nowy sposób relacje pomiędzy liturgią wschodnią i zachodnią. Współpraca tych dwu rytów musiała być dość szczególna, skoro już w 1623 r. prawosławni żalą się do Sejmu na nieżyczliwość unitów i łacinników.

• x1636-1638 – proboszcz ks. Stanisław ŁOZA
Parafia Kamieniec

• 1638 – proboszcz ks. KOŻUCHOWSKI
Parafia Kamieniec, nazwisko proboszcza znane z nadania na szpital, ale kilkanaście lat wcześniej wspomniano duchownego o tym samym nazwisku.

• 1640-1660 – w diecezji łuckiej
Do 1654 r. istniała tu drewniana świątynia (mająca blisko 150 lat), niestety później została zniszczona przez moskali. Czas nie sprzyja odbudowie, bo w 1659 r. zaraza zmniejsza liczebność parafii, dopiero ok. 1661 r. następuje początek odbudowy po tzw. „Potopie”.

• 1660-1675 – w diecezji łuckiej
W 1661 r. zniszczenia w czasie wojny szwedzkiej i moskiewskiej są powodem zwolnienia Kamieńca z podatku.

• 1680 – proboszcz ks. Klemens WYSZYŃSKI
Parafia Kamieniec

• 1689-1699 – proboszcz ks. Kazimierz SZPOTAŃSKI (dz.)
W XVII w. przy parafii istnieje Bractwo Różańcowe

• 1700-1701 – proboszcz Michał CISZEYKO
Wspomagał: 1700 – ks. Szymon Unichowski (proboszcz szpitalny) ,

• 1701-1704 – proboszcz ks. Andrzej FASZCZEWSKI
Wspomagali: 1704 - o. Kazimierz Rudnikowski SJ, 1705-1706 – ks. Stanisław Faszczewski (kom.), 1707 – ks. Adam Jabłoński (kom., proboszcz szpitalny), 1707 – ks. Jakub Poźniak

• 1707-1711 – proboszcz Kazimierz CZAPSKI
Wspomagali: 1709-1710 – ks. Paweł Jazowicz (alt.) , Ok. 1708 r. obszar parafii doznaje zniszczenie w czasie wojen północnych, przemarsze wojsk i epidemie zmieniają na nie korzyść demografie parafii.

• 1711-1717x – proboszcz ks. Grzegorz GIŻYCKI
Wspomagali: 1711 – ks. Ambroży Giżycki, 1713- ks. Paweł Jaziewicz, 1714 – ks. Jan Żelazowski, 1716-1717 – ks. Aleksander Zaręba (w), 1716-1718 – ks. Stefan Minkowski,
W 1711 r. istnieje już odbudowana struktura parafialna w Kamieńcu o czym świadczą zachowane księgi metryk. Od 1717 r. prace duszpasterska w Kamieńcu rozpoczynają XX. Bartoszkowie , można jednak zakładać że przybyli tu znacznie wcześniej, razem z początkiem działalności ks. Giżyckiego.

• x1717-1729 – proboszcz ks. Grzegorz GIŻYCKI (su)
Prace duszpasterska w Kamieńcu prowadzą XX. Bartoszkowie , m.in.: 1718 – ks. Józef Okuniewicz (w), 1719 – ks. Leon Minkowski (w), 1719 – ks. Jakub Jan Kantelli (w), 1719 – ks. Adam Minkowski (w), 1720-1723 – ks. Łukasz Nawrocki (w), 1722 – ks. Jan Teszner (p), 1723-1724 – ks. Filip Czechowski (w), 1725-1726 – ks. Franciszek Chrostowski (w), 1726-1727 – ks. Mikołaj Macewicz, 1726-1729 – ks. Łukasz Nawrocki, 1727-1729 – ks. Augustyn Seksciński, 1727-1730 – ks. Jan Garman, 1729-1730 – ks. Józef Makobrodzki,
Niestety w 1720 r. na skutek złego stanu konstrukcji doszło do zawalenie się świątyni. W 1723 r. podjęta jest fundacja nowej świątyni p.w. Św. Piotra i Pawła, dokonana przez ks. G. Giżyckiego, był to drewniany budynek z 2 wieżami. Wspomaganie prac i finansowanie wyposażenia (m.in. organy) dokonał p. Józef Matuszewicz. Po kilku latach budowy, w 1729 r. (16.10) odbyła się konsekracja przez posługę bp. S. Rupniewskiego p.w. Św. Piotra i Pawła i Św. Michała Archanioła.

• 1730 – proboszcz ks. Wojciech Stanisław Kostka KOSOWICZ
Wspomagali: 1730 – ks. Józef Makobrodzki, 1730 – ks. Marcin Brzyski (w), 1730-1737 – ks. Franciszek Makobrodzki, 1730-1731 - ks. Łukasz Nawrocki, 1731-1733 – ks. Jan Sosnowski, 1731-1732 – ks. Jan Burletti, 1732 – ks. Grzegorz Giżycki, 1732-1734 – ks. Józef Grabowski, 1733-1735 – ks. Aleksander Zaręba (w), 1734-1738 – ks. Maciej Pierzchała (w), 1736-1737 – ks. Józef Szwełowicz, 1737 – ks. Maciej Jan German,

• 1738 – proboszcz ks. Antoni GAŁĄZKA
Wspomagali: 1738-1742 – ks. Franciszek Makobrodzki, 1738 – ks. Maciej Pierzchała, 1738 – ks. Józef Szwałowicz,

• 1741-1744 – proboszcz ks. Walenty GIERZYŃSKI
Wspomagał: 1739-1749 – ks. Jan German (w), 1740 - ks. Walenty Gierzyński , 1741-1748 – ks. Franciszek Lisowski, 1744-1745 – ks. Józef Szulc, 1744 – o. Józef Wyganowski SJ, 1743-1745 – ks. Franciszek Makobrodzki, 1746-1748 – ks. Michał Szulc (kom), 1747 – ks. Andrzej Czyżewski (w), 1749 – ks. Karol Nagowski,

• 1755 – proboszcz ks. Augustyn POSMOWSKI
Kościół p.w. Św. Piotra i Pawła, pracowali tu również: 1751-1752 – ks. Augustyn Poźniakowski, 1751 – ks. Andrzej Czyżewski, 1751-1755 – ks. Franciszek Lisowski, 1751-1752 – ks. Michał Szulc, 1755 – ks. Augustyn Seksciński, 1754-1755 – ks. Karol Nogowski, 1754 – ks. Jan Boyne, 1754 – ks. Bartłomiej Lisowski,

• x1757-1772 – proboszcz ks. Wojciech WOLIŃSKI
Wspomagali: 1756-1861 – ks. Augustyn Sekciński, 1757 – ks. Karol Nogowski, 1755-1759 – ks. Franciszek Lisowski,
W 1769 r. przeprowadzono remont organów . W 1761 r. to parafia dekanalna Kamieniec Litewski (kościół p.w. Św. Piotra i Pawła), w diecezji łuckiej; istnieje też kaplica (p.w. Św. Trójcy).

• 1773-1799x – proboszcz ks. Antoni MAŁACHOWSKI
Wspomagał: 1789 – ks. Kozicz (w) , 1797-1798 – ks. Marcin Prawdziński (w) , 1797-1798 – ks. Piotr Zyskowski (w)
W 1772 r. ma miejsce poświęcenie kościoła szpitalnego p.w. Św. Trójcy. W 1773 r. to parafia dekanalna w diecezji łuckiej, od 1777 r. odłączenie miejscowości Hajnówka i Białowieża do parafii Narewka. W 1789 r. w szkole uczy się 20 chłopców. W 1794 r. budowa nowej dzwonnicy
W 1795 r. III rozbiór sprowadzając rangę miasta do roli peryferyjnej miejscowości. W 1796 r. to parafia w diecezji brzeskiej , w 1797 r. parafia w dekanacie brzeskim diecezji łucko-brzeskiej

Komentarze (2)

3.12.2017 08:14
Historia parafii Kamieniec Litewski - 1799-2017 r.

• 1799-1820 – proboszcz ks. Roch KORTEZ
W 1812 r. zniszczenia w czasie wojen napoleońskich, w 1819 r. parafia w diecezji wileńskiej.

• 1820-1826 – proboszcz ks. Michał SKORNIEWSKI
Wspomagał: 1807-1828x – ks. Tadeusz Wóycicki (w) , 1820-1827x – ks. Hipolit Iwanowski (c)
W 1816 – parafia Kamieniec w powiecie brzeskim. W 1820 r. parafie obsługuje 2 kapłanów.

• 1827-1828 – proboszcz ks. Hipolit IWANOWSKI
Zachował się dokument wizytacyjny z 1828 r., o przekazaniu parafii w zarząd ks. Malewskiemu, z którego dowiadujemy się o ówczesnym wyglądzie świątyni. Była to świątynia drewniana, ze starym szalowaniem; postawiony na fundamencie murowanym, dach gontem kryty. Ołtarz główny o 2 „kondy-cjach” (niżej obraz św. Piotra i Pawła, wyżej obraz NMP). 6 bocznych ołtarze: NMP, św. Anny, św. Barbary, św. Rafał, św. Józef, św. Tadeusz, oraz Ukrzyżowanie (po wieżą). Zakrystia bardzo dobrze wyposażona, m.in.: 53 ornaty (białe = 21, czerwone = 12, fioletowe = 9, niebieskie = 3, zielone = 4, czarny = 4), 10 kap , 2 relikwiarze (św. Józefa, św. Judy i Tadeusza), 1 monstrancja, 5 kielichów, 2 puszki. Kościół posiadał 3 dzwony na wieżach kościelnych, sygnaturkę oraz dzwonek przy zakrystii; ponadto 8 dzwoneczków dla ministrantów.
O kulcie przy cudownym obrazie Matki Bożej świadczy, że istniała sukienka srebrna na obrazie NMP, przy którym liczne wota.

• 1828-1855 – proboszcz ks. Jan MALEWSKI (c, p, dz)
Wspomagał: x1828-1836 – ks. Tadeusz Wóycicki (w), 1843-1844 – ks. Wawrzyniec Potocki (w) , x1846-1848 – ks. Jan Koźmian (w) , 1847 – o. Wincenty Niewiarowski MIC , 1848-1849 – o. Jacek Łaski OP (w) , 1849-1851x – ks. Jan Koźmian (w), 1849 – o. Wincenty Niewiarowski MIC
Od 1843 r. zabranie przez władze carskie majątku kościelnego.
Według sprawozdań rocznych wykonano w 1843 roku: 37 – chrzty, 5 – śluby, 34 - pogrzebów , w 1844 r. odbyło się w tym roku: 43 – chrzty, 6– śluby, 29 - pogrzebów , w 1846 roku: 48 – chrzty, 4 – śluby, 36 - pogrzebów . W 1847 r. odbyło: 31 – chrzty, 8 – śluby, 36 - pogrzebów , w 1848 r. odbyło się: 46 – chrztów, 8 – ślubów, 31 - pogrzebów.
Według sprawozdań rocznych wykonano w 1849 roku: 16 – ślubów, 33 – chrzty, 18 - pogrzebów.

W 1850 r.: 41 – chrztów. ; w tym czasie miasteczko liczy 2.900 mieszkańców. W 1852 r. odbyło się: 46 – chrztów, 13 – ślubów, 33 – pogrzeby.
W 1853 r. obszar parafii: Kamieniec Litewski, Pruska, Topole, Czemery, Wola, Liski, Kruhlany, Zarzecze, Wiszna, Dworce, Dabrowa, Wielki-las, Dziadówka, Pruska, Szczerbowo, Podbrodziany, Połoniany, Indycze, Grabowce, Sosny, Jakubowicze, Zycin, Pruska, Ranie, Murzyny, Radość, Baranki, Welika, Szalicze, Staryszewo, Jelna, Lipna, Babicze, Kruhel, Buczeml. Sołowiec, Cerkiewniki, Szosta-ków, Buczeml, Łuskały, Wojska, Perkowicze, Maczaki, Kapustycze, Siełahowicze, Jelonka, Bohacze, Rubianka, Przechody, Lubaszki, Nancewicze, Stankiewicze, Palinówka, Bylowo, Horodyszcze, Holon-czyce, Chodosy, Hołowczyce, Wnuczki, Zaleszany, Hryszczyce, Sinitycze, Tenopol, Osienniki, Rosz-kówka, Chwojanów, Podomsza, Plesicze, Dimitrowicze, Jamna, Markowiszcze, Peszuki, Borodyszcze, Chomontyny, Podbiały, Czernaki, Szyszowa, Klekowicze, Leniewicze, Klepacze, Hulewicze, Stupi-czewo, Antonin, Stzele, Rzeczyca, Królowy-most, Krókowka, Podbielska, Dziadowlańska, Buda, Ogrodniki.

• 1855-1863 – proboszcz o. Wincenty DOLIŃSKI (MIC)
Wspomagał: x1855-1856 – ks. Jan Koźmian (w) , 1857-1858 – ks. Sylwester Hankiewicz (w) , 1859-1860 – ks. Karol Soroczyński MIC (w) , 1863 – ks. Mateusz Żakowicz (w)
W 1856 r. to parafia w dekanacie brzeskim, kaplica Czemery. W 1858 r. kaplica Czemry, w parafii 2 kapłanów.
W 1860 r. parafia Kamieniec Litewski w dekanacie brzeskim, liczy 1.088 kat., kaplice: Kapustycze, Chodosy. Od 1863 r. czas powstania styczniowego.

• 1863-1864 – proboszcz o. Mateusz ŻAKOWICZ
W 1863 – parafia liczy 1.120 kat. W 1864 r.: 44 – chrzty, 6 – śluby, 26 - pogrzeby.

• 1864-1865 – proboszcz o. Joachim PIOTROWICZ (MIC)
W 1864 r. represje popowstaniowe; np. pobranie 100 rubli kary za ogłoszenie w języku polskim (IX.1865 r.) z przeznaczeniem na „poszkodowanych wskutek powstania”.
W 1865 roku: ochrzczono 28 osoby (M = 14, K = 14), ślub – 6, pogrzeby - 16.

• 1866-1870 – proboszcz ks. Jan DANISZEWSKI
W 1867 r. parafia liczy 1.052 kat. , w tym czasie (1867 r.) zarejestrowano: 50 chrztów (M = 26, K = 24), 11 – ślubów, 26 – pogrzebów.. W 1868 r. na terenie parafii zamknięto kaplic: Kapustycze i Cho-dosy. W 1870 roku ochrzczono 93 osoby (M = 53, K = 40) , pogrzebów było 52. Parafia liczy w 1870 r. = 2.013 kat.,

• 1871-1905 – proboszcz ks. Leonard KOŚNIŃSKI
W 1872 r. parafia Kamieniec Litewski liczy 1.989 kat., należy do dekanatu brzeskiego diecezji wileń-skiej; brak kaplic. ,
W tym czasie odnotowano posług sakramentalnych: 1871 r. = 96 chrztów (M = 43, K = 53), 23 – ślubów, 71 - pogrzebów ; 1872 r. = 56 – chrztów (M = 30, K = 33), 11 - ślubów. ; 1874 r. = 68 – chrztów (M = 43, K = 36), 20 - ślubów, 55 + 28 - pogrzebów.
W 1875 r. parafia liczy 2.035 kat. Ok. 1877 r. parafia liczy 2.068 kat., całe miasteczko 6.855 mieszkańców (ok. 80% Żydzi). Miejscowa ludność katolicka podlega urzędowej rusyfikacji.
W 1878 r. na terenie parafii mieszka 2.214 kat (M = 1.017, K = 1.197). W tym czasie miasteczko liczy 6.855 osób (ok. 6.000 żydów).
Parafia liczy w 1881 r. = 2.387 kat. , w 1884 r. parafia liczy 2.407 kat. , w 1894 r. ta parafia w dekanacie brzeskim, liczy 2.795 kat. , w 1889 r. parafia liczy 2.200 kat. , w 1892 r. parafia liczy 2.811 kat. W 1897 r. miasteczko liczy ok. 4.600 mieszkańców.

• 1905-1907 – proboszcz ks. Teodor PUCHALSKI (a),
Wspomagał; 1905-1909x – ks. Leonard Kosiński (m)
Od IV.1905 r. odrodzenie religijne (m.in. powrót wielu unitów „zniewolonych” prawosławnymi przepisami do łączności z Kościołem), bowiem gdy w 1904 r. parafia liczy 2.469 kat. , a w 1905 r. parafia Kamieniec Litewski, liczy 2.429 kat. , to w 1906 r. liczy 2.400 kat. , 1907 r. parafia liczy 2.423 kat. , w 1909 r. parafia liczy 2.467 kat.

• 1909-1912 – proboszcz ks. Władysław SADOWSKI (a),
Wspomagał: x1909-1912x - ks. Leonard Kosiński (m)
W 1911 r. parafia liczy 2.467 kat.

• 1912-1921 – proboszcz ks. Józef CYRANKIEWICZ
Wspomagał: x1912-1914 – ks. Leonard Kosiński (m).
W 1912 r. parafia liczy 2.467 kat. W 1914 r. (02.07) pożar niszczy wnętrze świątyni. W 1914 r. parafia liczy 2.467 kat. ; w 1915 r. parafia liczy 2.467 kat.
W latach 1915-1916 r. następują zmiany w czasie I wojny światowej – teren parafii jest we władaniu Austrii, w latach 1916-1918 r. teren parafii we władaniu Niemiec, w latach 1918-1919 r. miasteczko i okolica we władaniu Ukrainy. W 1919 r. zajęcie miasta przez wojska polskie
W 1920 r. to parafia Kamieniec -Litewski w dekanacie brzeskim, liczy 2.467 kat.

• 1921-1923 – w diecezji wileńskiej
W 1920 r. wojna polsko-bolszewicka, po jej zakończeniu w 1921 r. miasteczko liczy 2.348 osób.

• 1924-1928 – proboszcz ks. Wacław TURŁAY
W 1924 r. zniszczenie świątyni przez pożar , parafia liczy 2.600 kat.
Ok. 1927 r. budowa nowej świątyni , parafia liczy 1.750 kat. , w 1928 r. parafia liczy 1.750 kat.

• 1928-1934 – proboszcz ks. Albert BAKINOWSKI
W 1928 r. wizytacja parafii przez bp. Łozińskiego.
W 1930 r. parafia liczy 1.750 kat., pracuje tu tylko 1 kapłan (vacat na urzędzie wikarego), istnieją 4 szkoły publiczne
W 1934 r. jest to parafia w dekanacie brzeskim, liczy 1.224 kat.; w obszar wchodzą miejscowości: Kamieniec Litewski, Bildejki, Brzeźniaki, Chodosy, Królewski Most, Kruhel, Lesowszczyzna, Łasze-wicze, Oleszkowicze, Perkowicze, Podbiały, Połyniany, Porucka Buda, Pruska, Purkawki, Ranie, Szczerbowo, Widomle, Wielka, Zalesie, Zamosty.

• 1934-1939x – proboszcz ks. Ignacy WIEROBIEJ
Wspomagali: 1934-1935 – vacat (w) , 1938-1939 – ks. Ildefons Mieczkowski (w)
W 1935 r. parafia liczy 1.224 kat. Ok. 1935 r. rozpoczyna się budowa nowego murowanego ko-ścioła, wznoszonego przez ks. I. Wierobieja i parafian. Ok. 1938 r. kaplica w Bohdziukach.

• 1939-1945 – w diecezji pińskiej
Od IX.1939 r. początek represji sowieckich, m.in. już w 1939 r. niedokończony budynek kościoła zo-staje zabrany przez sowietów, (do 1995 r. mieściła się tu restauracja). Od 1940 r. deportacje wielu rodzin do Kazachstanu i na Syberie.
Od IV.1941 r. początek represji niemieckich. Od VII.1944 r. kolejne przyjście władzy sowieckiej i ateizacja życia społecznego. Po 1944 r. deportacje do PRL

• 1945-1961 – w diecezji pińskiej
W latach 1945-1946 r. dojeżdżał ksiądz z Brześcia.
Po 1945 r. liczne ekspatriacje do PRL; pozostała na miejscu ludność podawania represją (m.in. utrata pracy lub przesiedlenia w głęb. ZSRR za aktywność religijna). Po 1953 r. kolejna fala ekspatriacji do PRL zmienia demografie parafii. Przez kilkanaście lat katolicy modlą się na cmentarzu, w zachowanej świątyni pogrzebowej. W 1961 r. nastąpiło zamknięcie świątyni, a później rozebranie kaplicy władze.

• 1961-1991 – w diecezji pińskiej (bez kaplicy)
W 1972 r. miasto liczy pow. 5.000 mieszkańców. W 1980 r. wierni korzystają z posługi w okolicznych kościołach (Peliszcze i Czerniewczyce) w świątyni nadal dział obiekt gastronomiczny.

• 1991-1992 – proboszcz ks. Tadeusz OLSZEWSKI
Wierni modlą się w prywatnych domach, w kościele katolickim nadal znajduje się restauracja, władze miasta odmawiają oddania obiektu prawowitemu właścicielowi.

• 1993-2000 – proboszcz ks. Jan WASILEWSKI
W 1995 r. zwrócono kościół katolikom; w 1996 r. powrót ołtarzy przechowywanych w parafii Peliszcze

• ok. 2002 – proboszcz ks. Andrzej ZAJCZYK
W 2007 r. parafia w dekanacie brzeskim

• 2003-2013 – proboszcz ks. Jan WASILEWSKI
W 2010 r. miasto liczy 8.400 mieszkańców.

• 2013-2014 – proboszcz ks. Andrzej BORODZICZ
Parafia Kamieniec

• 2017 – proboszcz o. Wiktor BORYSIEWICZ (OFMCap)
Parafia Kamieniec, nowy proboszcz od XI.2017 r.
21.06.2018 22:31
Witam, Czy mogę prosić o podanie źródła historii parafii. To jest parafia mojej mamy. Zbieram wszystkie informacje o Kamieńcu Litewskim i jego mieszkańcach.
Pozdrawiam,
Wojciech Matuszewicz