Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Odpowiedzi (2)
12.09.2010 11:22
Stolin - obw. Brześć, rej. Stolin, pow. (w 1939 r.) Stolin
Dawne miasteczko powiatowe, obecnie rejonowe, leżące nad Horyniem na głębokim bagiennym Polesiu, w pobliżu granicy białorusko-ukraińskiej.
W 1921 r. zamieszkiwało je 120 katolików, 1.674 prawosławnych i 2.966 Żydów. W latach 30-tych XX w. Stolin miał około 6 tys. mieszkańców.
Niewiele jest pewnych faktów dotyczących Stolina. Wiadomo, że w XIV w. wchodził w skład księstwa dawidgródeckiego rządzonego przez brata Władysława Jagiełły- Świdrygiełłę, a po jego śmierci przez jego żonę Annę. Z kolei, po jej śmierci, król Kazimierz Jagiellończyk przekazał te ziemie uciekinierom z Moskwy - książętom Jarosławowiczom prześladowanym przez księcia moskiewskiego Wasyla. Jarosławowicze rządzili ziemią stolińską przez 2 pokolenia, a po ich bezpotomnej śmierci ziemie przejął król Zygmunt Stary i w 1523 r. przekazał je, wraz z olbrzymimi połaciami Wołynia królowej Bonie.
Chcąc zwiększyć zagospodarowanie tych ziem oraz płynące z nich dochody Bona podjęła intensywną akcję kolonizacyjną. Sprowadziła kolonistów ze wszystkich krańców Polski, szczególnie z ubogiego i przeludnionego Mazowsze, nadając im ziemie i potwierdzając patenty szlacheckie. Potomkowie tych kolonistów mieszkają tam do dzisiaj. Nawet swych włoskich dworzan czyniła osadnikami i administratorami królewskich majątków na Polesiu. Od tego czasu Stolin, jako królewszczyzna, przekazywany był różnym możnym rodom za zasługi dla Rzeczpospolitej.
Z dokumentów źródłowych wiadomo, że pod koniec XVI i na początku XVII w. Stolin był w posiadaniu kniaziów Sołomereckich. Na początku XVIII w. władali nim Wiśniowieccy, a po ich wygaśnięciu Korzeniowscy h. Lis. Córka Kajetana Korzeniowskiego - marszałka kapturowego i cześnika pińskiego - Anna wniosła Stolin w posagu swojemu mężowi, Aleksandrowi Pociejowi herbu Waga, oboźnemu litewskiemu. Posiadanie to potwierdził król August III 13.VI.1759 r. Z kolei córka Anny i Aleksandra Pociejów, również w posagu przekazała Stolin Adamowi Pereświt Sołtanowi (1792 - 1863).
Adam Sołtan, dzieląc majątek wśród wielu swoich dzieci, podarował miasto Stolin i 3 tys. dziesięcin ziemi najstarszemu synowi Aleksandrowi, ten z kolei sprzedał ojcowiznę Józefowi Skirmunttowi - marszałkowi pińskiemu, którego grób zachował się do dziś na cmentarzu katolickim w Stolinie. Następnie Stolin odziedziczyła córka Józefa Skirmuntta, Jadwiga ze Skirmunttów Stachowska (zm. w 1923 r.). Ostatnim właścicielem Stolina był zmarły w 1930 r. wnuk Jadwigi Stachowskiej - Marian Halaszkiewicz herbu Gryf, żonaty z Leokadią z Ratyńskich.
Genealogia rodziny Sołtanów
Dawne miasteczko powiatowe, obecnie rejonowe, leżące nad Horyniem na głębokim bagiennym Polesiu, w pobliżu granicy białorusko-ukraińskiej.
W 1921 r. zamieszkiwało je 120 katolików, 1.674 prawosławnych i 2.966 Żydów. W latach 30-tych XX w. Stolin miał około 6 tys. mieszkańców.
Niewiele jest pewnych faktów dotyczących Stolina. Wiadomo, że w XIV w. wchodził w skład księstwa dawidgródeckiego rządzonego przez brata Władysława Jagiełły- Świdrygiełłę, a po jego śmierci przez jego żonę Annę. Z kolei, po jej śmierci, król Kazimierz Jagiellończyk przekazał te ziemie uciekinierom z Moskwy - książętom Jarosławowiczom prześladowanym przez księcia moskiewskiego Wasyla. Jarosławowicze rządzili ziemią stolińską przez 2 pokolenia, a po ich bezpotomnej śmierci ziemie przejął król Zygmunt Stary i w 1523 r. przekazał je, wraz z olbrzymimi połaciami Wołynia królowej Bonie.
Chcąc zwiększyć zagospodarowanie tych ziem oraz płynące z nich dochody Bona podjęła intensywną akcję kolonizacyjną. Sprowadziła kolonistów ze wszystkich krańców Polski, szczególnie z ubogiego i przeludnionego Mazowsze, nadając im ziemie i potwierdzając patenty szlacheckie. Potomkowie tych kolonistów mieszkają tam do dzisiaj. Nawet swych włoskich dworzan czyniła osadnikami i administratorami królewskich majątków na Polesiu. Od tego czasu Stolin, jako królewszczyzna, przekazywany był różnym możnym rodom za zasługi dla Rzeczpospolitej.
Z dokumentów źródłowych wiadomo, że pod koniec XVI i na początku XVII w. Stolin był w posiadaniu kniaziów Sołomereckich. Na początku XVIII w. władali nim Wiśniowieccy, a po ich wygaśnięciu Korzeniowscy h. Lis. Córka Kajetana Korzeniowskiego - marszałka kapturowego i cześnika pińskiego - Anna wniosła Stolin w posagu swojemu mężowi, Aleksandrowi Pociejowi herbu Waga, oboźnemu litewskiemu. Posiadanie to potwierdził król August III 13.VI.1759 r. Z kolei córka Anny i Aleksandra Pociejów, również w posagu przekazała Stolin Adamowi Pereświt Sołtanowi (1792 - 1863).
Adam Sołtan, dzieląc majątek wśród wielu swoich dzieci, podarował miasto Stolin i 3 tys. dziesięcin ziemi najstarszemu synowi Aleksandrowi, ten z kolei sprzedał ojcowiznę Józefowi Skirmunttowi - marszałkowi pińskiemu, którego grób zachował się do dziś na cmentarzu katolickim w Stolinie. Następnie Stolin odziedziczyła córka Józefa Skirmuntta, Jadwiga ze Skirmunttów Stachowska (zm. w 1923 r.). Ostatnim właścicielem Stolina był zmarły w 1930 r. wnuk Jadwigi Stachowskiej - Marian Halaszkiewicz herbu Gryf, żonaty z Leokadią z Ratyńskich.
Bibliografia
Zabytkowe Cmentarze Kresów Wschodnich II RP, woj. poleskie. Warszawa 2000.
Genealogia rodziny Sołtanów
15.05.2013 18:14
Pierwsze wzmianki o Stolinie pochodzą z XII-XIII wiecznych latopisów. Jest on w nich wymieniany jako jeden z nadhoryńskich grodów księstwa turowsko-pińskiego. Później miejscowe dobra były królewszczyzną, nadawaną przez monarchów zasłużonym rodom.
W XVI wieku Stolin określany już jako miasteczko, a należał do kniaziów Sołomereckich. Według niektórych źródeł w XVII wieku otrzymał formalne prawa miejskie, ale nie wiadomo na ten temat nic pewnego.
Ogromne zniszczenia przyniosła wojna Rzeczypospolitej z Rosją w latach 1654-1667: we wrześniu 1655 roku wojska moskiewskie kniazia Dymitra Wołkońskiego rozbiły Polaków w bitwie pod Perebrodami na Zahoryniu, a następnie spaliły Stolin.
W XVIII wieku miasteczko wraz z okolicznymi dobrami należało do Wiśniowieckich, a następnie kolejno do Korzeniowskich, Pociejów i Sołtanów. Korzeniowscy wznieśli tu pałac. W 1816 roku w Stolinie powstała pierwsza na Polesiu szkoła agronomiczna. Działała wtedy także przystań rzeczna na Horyniu i ważna stacja pocztowa na skrzyżowaniu gościńców z Pińska, Mozyrza i Wołynia. W pierwszej połowie XIX wieku miejscowe dobra należały do Skirmunttów.
Podczas Powstania Styczniowego przez Stolin przechodził ze swym oddziałem Romuald Traugutt po zwycięskiej bitwie pod Woronianami. Powstańcy kwaterowali w pałacu, który został w odwecie spalony przez kozacki pościg. Późniejsi właściciele, Stachowscy i Halaszkiewiczowie – już go nie odbudowali, mieszkali w przebudowanym budynku gospodarczym.
http://www.radzima.org/pl/miasto/stolin.html
W XVI wieku Stolin określany już jako miasteczko, a należał do kniaziów Sołomereckich. Według niektórych źródeł w XVII wieku otrzymał formalne prawa miejskie, ale nie wiadomo na ten temat nic pewnego.
Ogromne zniszczenia przyniosła wojna Rzeczypospolitej z Rosją w latach 1654-1667: we wrześniu 1655 roku wojska moskiewskie kniazia Dymitra Wołkońskiego rozbiły Polaków w bitwie pod Perebrodami na Zahoryniu, a następnie spaliły Stolin.
W XVIII wieku miasteczko wraz z okolicznymi dobrami należało do Wiśniowieckich, a następnie kolejno do Korzeniowskich, Pociejów i Sołtanów. Korzeniowscy wznieśli tu pałac. W 1816 roku w Stolinie powstała pierwsza na Polesiu szkoła agronomiczna. Działała wtedy także przystań rzeczna na Horyniu i ważna stacja pocztowa na skrzyżowaniu gościńców z Pińska, Mozyrza i Wołynia. W pierwszej połowie XIX wieku miejscowe dobra należały do Skirmunttów.
Podczas Powstania Styczniowego przez Stolin przechodził ze swym oddziałem Romuald Traugutt po zwycięskiej bitwie pod Woronianami. Powstańcy kwaterowali w pałacu, który został w odwecie spalony przez kozacki pościg. Późniejsi właściciele, Stachowscy i Halaszkiewiczowie – już go nie odbudowali, mieszkali w przebudowanym budynku gospodarczym.
http://www.radzima.org/pl/miasto/stolin.html