Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Rybna, pow. krakowski

1.01.2018 12:03
Rybna, wś, pow. krakowski, pod 37°1S'30" wschód, długości od Perro i 50°3' płn. szer.s nad dopływem pot. Rudnia, w okolicy pagórkowatej, ciągnie się ulicą wzdłuż potoka. Wś przecina droga z Czernichowa do Tenczynka. Posiada murowany kościół i szkołę ludową dwuklasową, 315 dm., 1748 mk. Do gm. należy: wólka Czułówek (14 dm. i 77 mk.), wołku Nowy Świat (24 dm., 126 mk.) i Smolki (10 dm. i 43 mk.). Na obszarze wiek. pos. (hr. J. Rostworowskiego) są 3 dm. i 46 mk. Prócz 28 izrael. cała ludność rzym.-katol. Obszar większej pos. ma 103 mr. roli, 24 mr. łąk i ogr. i 10 mr. pastw.; pos. mn. wynosi 1757 mr. roli, 259 mr. łąk, 255 mr. past. i 20 mr. lasu.

Wieś niegdyś prywatną nabył Kazimierz W. i dyplomem z 13 stycznia 1363 (Kod. dypl. tyniecki wyd. Kętrzyńskiego, 134, także Cod. Polon., III, 284) darował sołtystwo opatowi i klasztorowi tynieckiemu. Zastrzegając się, że kupił te wsi: legitime emptas et concjuisitas, nadaje król klasztorowi cum omni iure... prout nos... easdem tenuimus et prout Wislaus et Friczko earumque predecessores antę nos ab inicio tenuerunt. Znamy też niewiele dawniejszy dokument, zawierający ugodę między bisk. Janem Grotem (Kod. tyn.s 110) a włościanami o dziesięciny; chcieli bowiem zamienić dziesięciny w naturze na pieniądze, za co byli ekskomunikowani. W 1373 r. 13 czerwca rozgraniczono R. od Sosnki czyli dzisiejszej Sanki, Andrzeja z Morawicy (ibid., 124), które później, w r. 1471 potwierdzono (ibid., 499). Nadanie wsi klasztorowi zatwierdził Kazimierz Jagiellończyk w r. 1456 (ibid, 406). Według aktów kościoła założyli tu opaci kaplicę drewnianą, którą w 1821 rozebrano i wybudowano teraźniejszy kościół. Budowę ukończono około r. 1832, ale następnie rozszerzano 1842 i 1843 r. Ma on kształt krzyża. Według prof. Łepkowskiego (Rocznik Tow. Nauk. Krak. z r. 1861, str. 3) jest tu obraz św. Kazimierza, pędzla M. Stachowicza, a 9 obrazów olejnych z r. 1674. Posągi apostołów na około kościoła miał wykonać włościanin z Czernichowa Kasper Sztuka.

Za Długosza (L. B., II, 134) było 10 kmieci, którzy płacili dziesięciny biskupowi wartości 12 grzyw., obszar klasztorny miał 2 karczmy i 2 młyny. Włościanom wolno było zamiast dziesięcin płacić klasztorowi po 8 szkotów szerokich groszy i po 2 miary żyta a biskupowi po 2 miary pszenicy z łanu. W 1581 (Pawiński, Małop,, 38) było w R. 12 łanów km., 6 komom, z bydłem, 2 bez bydła, 2 rzemieśin. i trzy ćwierci roli.

Par. należy do dyec. krakowskiej, dek. czernichowskiego i obejmuje: Czułów, Czułówek i Przeginię Duchowną. Wś graniczy na płn, z Sanką, na wschód z Czułowem i Czułowkiem, na płd. z Przeginią Duchowną a na zachód z Brodłem i lasami

[SGKP]