Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Wołosi - Wojewodowie wołoscy w Rzeczypospolitej

25.01.2018 21:00
(w opracowaniu)

Przez 30 lat od ok. 1377 istniała na Podkarpaciu instytucja Wojewody wołoskiego. Jest ona bardzo słabo poznana gdyż istnieje bardzo mało źródeł. Wiadomo tylko o trzech takich osobach.
Wojewoda samborski
- Dziurdź Stupnicki - 1377 własność: Stupnica, Nowoszyce i in., ojciec Iwana i Klemensa)
- Jurang
Wojewoda sanocki
- Nan (Nayn) - 1376 własność Niebieszczany

Inni wysocy urzędnicy wołoscy (może wojewodowie lub kniaziowie)
- Stefan Wołoszyn - 1367 nadanie Posada Rybotycka
- Wańczałuch - nadanie 1431 ziemi nad Stryjem

Przypuszcza się, że instytucja ta była korzystna dla planów dominacji Władysława Opolczyka, który chciał implementować sposoby zarządzania z Węgier i przez to połączyć te rejony odrywając jednocześnie Ruś od Polski. Można też w tym upatrywać powodów rezygnacji z istnienia tej funkcji 30 lat później.

Przypuszcza się, że do zadań wojewody należała władza sądownicza nad kniaziami, być może też apelacje spraw drobniejszych. Można domniemywać uprawnienia skarbowe podobne jak na Węgrzech, choć nie zachowały się żadne źródła mówiące o tym. Wojewodowie brali też zapewne udział w strungach i zborach (czyli wiecach sądowych). Wojewodowie uczestniczyli też prawdopodobnie w charakterze świadków przy okazji alienacji dóbr i wyznaczania granic wewnątrz ich okręgów.

Bibliografia

Jawor G., Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym Średniowieczu, Lublin 2004
Jawor G., Strungi i zbory. Instytucje organizacji społecznej wsi na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce, w. "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej" 1997 nr 2.
Białkowski L., Podole w XVI w. Rysy spo­łeczne i gospodarcze, Warszawa 1920
Winiarz A., Ziemia sanocka w latach 1463— 1552.,w: "Kwartalnik historyczny", 1869 t. X, 1869, s. 286—306



--> Artykuły o Wołochach

[skluczowe]artwołosi