Skwarzawa Stara, pow. żółkiewski

Skwarzawa Stara, wś, pow. żółkiewski, tuż na płd. od Żółkwi, Na wschód leżą Soposzyn i Maco-szyn, na płd. Mokrotyn, na zach. S. Nowa, na płn. Glińsko i Żółkiew. Wzdłuż granicy płd. płynie Świnia. Na płn.-wsch., w lesie Zagu-miennym, powstaje dopływ Świni i płynie na wschód do Soposzyna. \V dolinie tego potoku leżą zabudowania wiejskie. Własn, większa tu i w S. Nowej ma roli or. 355, łąk i ogr. 149, pastw. 75, lasu 1680 mr.; wł. mn. roli or. 1762, łąk i ogr. 842, past. 448, lasu 32 mr. W r. 1880 było w S. Starej 97 dm., 558 mk. w gm. (235 rz.-kat., 315 gr.-kat., 8 izr.; 489 Rusinów, 14 Polaków, 55 Niemców). Par. rz.-kat. w Żółkwi, gr.-kat. w S. Nowej. We wsi jest cerkiew. Obie wsi: S. Nowa i Stara należały dawniej do dóbr Żółkiewskich i Sobieskich. Marya Karolina z Sobieskich ks. de Bouillon sprzedała je wr. 1740 Radziwiłłom. W rękopisie znaj duj ącym się w Bibl. Oss. (Nr. 2837) czytamy na str. 162: „A. D. 1633 die 28 februarii. Cracoviae in comitiis corona-tionis. Ex actis metrices regni. Privilegium super villas regales, Krechów, Skwarzawa Nowa vulgo dicta Czajkowa Wola, Skwarzawa Stara etc. ad capitaneatum Javorovionse pertinentes Generoso, Vladislao Kazanowski, capitaneo crosnensi a Vladislao quarto rege collatum". Na str. 163: „A. d. 1637 die 13 Januarii. VarsoYiae. In actis metrices regni. Privilegium consensus ad cedendum de bo* nis regalibus Krechów cum praedis Kunin, Skwarzawa Nowa, Skwarzawa Stara etc. ge-nerosae Cristinae Naropińska, generosi olim Pauli Wojenkowski conjugi in personas ge-nerosorum Stadnickie conjugum a Vladislao IV rege statum". Na str. 156: „A. d. 1640 die 12 maj i. Varsoviae. In actis metrices regni. Privilegium consensus ad cedendum de bonis regalibus villarum Krechów, Skwarzawa Nowa, Sk. Stara etc. generosae Annae de Lewice generosi olim Alexandri de Żmigród Stadnicki conjugi in personam generosi Joan-nis Stadnicki filii a Vladislao IV collatnm". W lustracyi z r. 1661 i 1662 (Rkp. Ossol. Nr. 2834, str. 223) czytamy: „Ta wieś na ćwierciach łanowych zdawna zasiadła. Poddanych w tej wsi było przed wojną 150; teraz tylko co na 4 ćwierciach siedzą 12. Drugie ćwierci pusto leżą. Czynszu z ćwierci łanu płacą po zł. 6 gr. 16 den. 9, co uczyni ze 4 ćwierci zł. 26 gr. 6. Owsa z ćwierci łanu dają półmiarok jeden miary jaworowskiej, co uczyni z łanu półmiarków 4, półmiarek rachując po gr. 15 = zł. % Gromada tej wsi co rok płaci za krowę zł. 3 gr. 6, Jagnię jedno ze wszystkiej wsi na Wielką noc powinni oddawać. Poddani z tej wsi z ćwierci łanu dwa dni w tydzień od poranku do wieczora robić powinni. Powóz do rzeki Sanu jeden. Prząść z ćwierci łanu łokci 3. Stróżę nocną odprawują. Młyn przy tej wsi był, który od lat 12 spustoszał; dawano z niego czynszu zł.16 i teraz kładziemy zł. 16. W tej wsi pół łana roli wybranieckiego. Karczma w tej wsi była, teraz spustoszała, jednakże piwo z browaru dworskiego tam na szynk dają; kładziemy z niej prowentu do roku zł. 80. Granice ta wieś ma z Mokrotynem z jednej, z Macierzynem z drugiej, z Glińskiem z trzeciej, z Krechowem z czwartej strony. Suma prowentu z tej wsi facit 127 zł. 22 gr.
[SGKP]