Jedna z gałęzi rodzinnych, która przeniosła się w XVIII w do Francji, za czasów Napoleona doszła do godności baronów Cesarstwa Francuskiego.
W literaturze fachowej znajdujemy liczne wzmianki o przedstawicielach tego rodu szlacheckiego. W „Encyklopedii szlacheckiej” napisano o nich: „Łazowscy herbu Krzywda. Dawna rodzina podlaska, wzięła nazwisko od majątku Łazowa w sokołowskim. Ona pierwsza miała wziąć herb Krzywda, który jeszcze w XVI w. nazywany był niekiedy Łazowski”.
Przywilej księcia Witolda
Najstarsze zachowane dokumenty, dotyczące naszych Łazowskich sięgają pierwszej połowy XV w. W sądowych księgach kancelarii drohiczyńskiej wymienieni zostali z imion m.in. w Stanisław, Jakub i Jan z Łazowa oraz Abraham i Jerzy Łazowscy. Adam Boniecki przytacza inny bardzo ważny zapis urzędowy, który wnosi wiele, jeśli chodzi o pochodzenie tego rodu: „Dziedzice Łazowa dowiedli w 1484 r. przywilejem wielkiego księcia litewskiego Witolda, że nie są bojarami putnymi zamku drohickiego, ale szlachtą i są obowiązani tylko do służby wojskowej, jak cała szlachta. Wyrok w tej sprawie potwierdził im król Zygmunt w 1573 r.”.
Ruskie korzenie?
Nie ma wątpliwości co do tego, że Łazowscy wywodzą się z prawosławnej szlachty ruskiej, ewentualnie zruszczonej – litewskiej. Świadczą o tym m.in. ich „wschodniego” pochodzenia imiona, używane w XIV i XV w. np. Artym, Prokop, Dymitr, Borys, Iwan Fiedko, czy Gawryło. W 1528 r na przegląd pospolitego ruszenia stawiło się z samego Łazowa dziesięciu konnych, przedstawicieli tej rodziny. W 1567 r. podczas podobnej parady było ich aż 45. Zostali szczegółowo wymienieni w spisie, dzięki temu znamy większość ich przydomków, głównie pochodzących od imion ojców, lub dziadków np. Jackowicze, Lewonowicze, Duszale, Siergiejewicze, Krywcewicze, Omelianowicze, czy Kobusze. Tyleż samo Łazowskich z Łazowa złożyło 14 maja 1669 r. przysięgę na wierność Koronie Polskiej, wśród nich miejscowy pop Jan Szyło Łazowski i piastujący wtedy godność sędziego ziemskiego Andrzej Łazowski.
Gałązkowie w Łazowie
W 1580 r. podatek łanowy z wsi gniazdowej oprócz Łazowskich – Jakuba, woĽnego ziemskiego i Artyma reprezentujących tu pozostałych współrodowców odprowadził także niejaki Apolinary Gałązka (Gałązkowski) herbu Junosza. Dzięki nadesłanym przez Tomasza Jaszczołta materiałom wiadomo, że Gałązkowie weszli w posiadanie części majątku ziemskiego Łazowa w 1522 r. Od Łazowskich spory szmat ziemi nabył wówczas sędzia drohicki Maciej Gałązka, ojciec wspomnianego wyżej Apolinarego.
Cerkiew w Łazówku
W XVI w. w pobliskim Łazówku stała zapewne ufundowana przez Łazowskich cerkiew prawosławna. Postawiono ją według tradycji w miejscu objawienia Matki Bożej Pocieszenia. W kościele ty do dziś znajduje się kamień z odciśniętym śladem stopy. W drugiej połowie XVI w. proboszczem (popem) był tu Kalikst Łazowski.
Liczny ród
Nasi Łazowscy spokrewnieni byli z wieloma podlaskimi rodami szlacheckimi i w XVI i XVIII w. dziedziczyli także na innych dobrach w tej okolicy. Oprócz Łazowa (w 1721 r. posiadali tu majątki Bazyli i Jan, synowie Marcina i Gabriel) m.in. w Szwejkach, Ceranowie, Tosiach, Lubieszy, Jabłonnie, Stanach, Tchórznicy, Krynicy i Olędach. W XVI wieku część Łazowskich osiadła na Litwie, a w XVIII w. mieszkali także w powiatach drohiczyńskim, bielskim i mielnickim – województwa podlaskiego, jak również w województwach brzesko – litewskim, chełmskim i ruskim. W 1676 r., jak wynika z zachowanego spisu, w Łazowie dziedziczyło 11 rodzin Łazowskich, trzy Wyszomierskich i po jednej Chądzyńskich, Paderewskich i Ratyńskich.
Józef Feliks Łazowski
Podczas powstania kozackiego na Ukrainie odznaczył się męstwem Jan Łazowski. To on został w 1651 r. odesłany spod Beresteczka do zdławienia rebelii Kostki Napierskiego, w krakowskim. Najsławniejszym jednak Łazowskim herbu Krzywda był baron Józef Feliks, syn dworzanina Stanisława Leszczyńskiego, który wraz z wygnanym z Polski królem osiadł we Francji. J. Czubaty tak pisał o Feliksie: „ urodził się 20 IX 1759 r w Luneville. Ukończył studia w paryskiej szkole inżynierii, służbę wojskową rozpoczął ok. 1790 r.. W 1791 r. został odesłany do Turcji, jako ekspert do spraw fortyfikacji. Podczas wojny Turcji z Rosją kolejno był kapitanem (1794), szefem batalionu (1797), szefem brygady (1797). Następnie od 1806 r. generałem brygady, a 21 lipca 1809 r. generałem dywizji i baronem cesarstwa francuskiego”. Feliks Łazowski brał udział w kampaniach wojennych prowadzonych przez Napoleona przeciw Austrii, Prusom i Hiszpanii. Został odznaczony Krzyżem Komandorii Legii Honorowej.
Współcześnie na w Polsce jest 1563 osoby posługujące się nazwiskiem Łazowski, z czego zaledwie 60 osób na terenie byłego województwa siedleckiego. W powiecie sokołowskim Łazowscy, o których wiemy mieszkają m.in. w Sokołowie Podlaskim i Rucianach.
DARIUSZ KOSIERADZKI (Życie Sokołowa 6 II 2004)
Dane uzupełniające:
Przodkowie tej rodziny byli bojarami ruskimi osadzonymi przez księcia Witolda z obowiązkiem służby wojennej. W 1486 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził Łazowskim z Łazowa dawniej posiadane przez nich przywileje i prawa. W XVI w. bardzo licznie się rozrodzili.
W najstarszych aktach:
1474 r. Stanisław i Jakub Łazowa
1480 r. Abraham z Łazowa
1475 r. Jan z Łazowa
1482 r. Jerzy Łazowski
1522 r. Łazowscy sprzedali część Łazowa Maciejowi Gałązkowskiemu herbu Junosza, póĽniejszemu sędziemu
Popis pospolitego ruszenia Radoszkowice na Litwie 1567 r.:
Adam syn Andrzeja
Andrzej syn Jakuba
Iwan syn Mikołaja
Gawryło syn Mikołaja
Misko syn Ostasza
Dorosz Krywcewicz
Sak Hlebowicz
Waśko Waśkowicz
Joachim Jackowicz
Łukasz Jackowicz
Iwan Lewonowicz
Jurek Lewonowicz
Eliasz Lewonowicz
Prokop Fredkowicz
Waśko Sergiejewicz
Wołosz Duszal
Iwan Duszal
Stecko Duszal
Fredko Daszkowicz
Andrzej Kalinkowicz
Jacko Procowicz
Jacko Łapicz
Iwan Sergiejewicz
Gawryło Sergiejewicz
Onoc Sienkowicz
Hryń Krywcowicz
Kuniło Abrahamowicz
Andrzej Wasilewicz
Szczęsny
Koc
Jacko Gula
Marek Seryk
Maciej Kowalczyk
Iwan Krywcewicz
Lac Fiedkowicz
Misko Rydwańczyk
Ignat Kondratowicz
Andrzej Omelianowicz
Oleszko Omelianowicz
Borys Gołubkowicz
Fiedko Seryk
Artysz Serkowicz
Andrzej Jackowicz
Hryń Syrewicz
Stec Wakulicz
Hieronim
Przysięga na wierność Koronie Drohiczyn 1569 r.:
Andrzej i Piotr synowie Jakuba
Waśko syn Serieja
Iwan syn Sergieja
Hawryło syn Sergieja
Iwan
Wołosz
Steczko
Andrzej
Ostasz syn Sienka
Onacz syn Sienka
Hawryło syn Sienka
Jacko Prociowicz
Michno Prociowicz
Waśko Prociowicz
Adam Kobusz
Szczęsny Kobusz
Jacko Gula
Kocz
Steczko Kopka
Andrzej - woĽny ziemski
Lewko Lichina
Andrzej Kalny
Jakub Smoła
Klimek Smolin
Misko Rydwańczyk
Andrzej Omieninczyk
Klimek Tarasowicz
Lacz syn Chwiedka
Jurgi Lewoniewicz
Iwan Lewoniewicz
Prokop Lewoniewicz
Ignat syn Eliasza
Waśko
Łukasz Spadek
Sak syn Hleba
Maciej kowalczyk
Jan Szyło - pop
Iwan Krzipko
Dorosz Krzipko
Hryń Krzipko
Borys Hołupka
Hwiedko Siesiewicz
Maciej Lichina
Kalikst Raczków
Podatek z 1580 r.:
W imieniu wszystkich pozostałych współdziedziców opłacili go: jakub Łazowski oraz Artym Łazowski. Oprócz nich 10 włók posiadał tu również Apolinary Gałązkowski syn Macieja.
Pogłówne z 1676 r.:
we wsi mieszkali:
Wojciech Wyszomierski
Grzegorz Łazowski
Maciej Wyszomierski
Marcin Łazowski
Wawrzyniec Łazowski
Chwiedor Łazowski
Jakub Wyszomierski
Gabriel Łazowski
Andrzej Łazowski
Jan Łazowski
Michał Łazowski
Stefan Łazowski
Adamowa Łazowska
Marcin Ratyński
Sebastian Łazowski
Maryna Chądzyńska
Wojciech Paderewski
Adam Boniecki Herbarz Polski (fragmenty):
Łazowscy herbu Krzywda z Łazowa w ziemi drohickiej
Dziedzice Łazowa dowiedli w 1484 r. przywilejem wielkiego księcia Witolda, że nie są bojarami putnymi zamku drohickiego, ale szlachtą i są obowiązani tylko do służy wojskowej, jak cała szlachta. Wyrok w tej sprawie potwierdził im król Zygmunt w 1537 r.
Herhory Dymitrowicz Łazowski zamienił pewne grunta z Abramowiczem. Maciej Gazługa (Gałązka vel Gałązkowski) i inni ziemianie z Łazowa stawili na popis w 1528 r. dziesięć koni, a równocześnie ziemianie z niedalekich Łaz w ziemi drohickiej 5 koni.
Jakub Zapaśnik z Łazowa kwitował w 1531 r. Świejkę podstarościego drohickiego z 30 kop groszy. Katarzyna córka Stanisława Kobuska wdowa po Andrzeju Świejku ze Świejk (Szwejk)1550 r. Andrzej Kobusek z Łazowa wziął w 1552 r. w zastaw część Szwejk. Adam Kobus i Jan Łazaowski synowie Andrzeja 1594-1596. Jakub i Artym Łazowscy współdziedzice Łazowa, Apolinary Gałązka z matką i braćmi Łazowa, Ceranowa, Tosi i Lubieszy 1580 r. Jan Łazowski syn Marcina 1586 r. Kaliks, Adam, Andrzej Łazowscy 1594 r. Dorota po Wojciechu wdowa, Zygmunt i Maciej Łazowscy 1594 r. Marusza Saczkówna, wdowa po Wojciechu Łazowskim 1594 r. Wojciech z żoną Marianną 1598 r. Jan, Prokop i Gabriel Łazowscy dziedzice Łazowa 1596 r. wymienieni w wyrokach Trybunału Lubelskiego.
Jerzy Łazowski podwojewodzi podlaski współdziedzic Olęd i Kozłowa w drohickim 1580 r.
Andrzej Łazowski urzędnik wojewody podlaskiego w Romanowie w łuckim 1570 r.
Andrzeja Łazowskiego podstarościego wołkowyskiego wymienia Kojałowicz w początkach XVII w. pisze też o jednym pułkowniku ochotników, który osiadł w Moskwie.
Jan Łazowski odesłany w 1651 r. z Beresteczka w krakowskie przeciw Napierskiemu. Maciej i Wojciech z ziemią bielską podpisali obiór króla Michała, Andrzej Łazowski z tą ziemią Jana III, Wojciech Łazowski z ziemią chełmską i N. Łazowski z brzeskim województwem Augusta II.
Michał Łazowski regent 1724 r. N. Łazowski vicesgerent 1759 r. grodzcy drohiccy. Jakub, Jan, Józef, Marcin, Piotr Łazowscy z województwem podlaskim i dwaj z województwem ruskim podpisali elekcję Stanisława Leszczyńskiego 1733 r. Piotr Łazowski z ziemią mielnicką obiór Stanisława Augusta. Kacper, Aleksander i Józef Łazowscy podpisali w 1763 r. manifest szlachty litewskiej Bazyli Łazowski syn Gabriela kupił w 1708 r. część Stanów małych, syn jego z Apolonii Błońskiej Hieronim Łazowski wylegitymował się ze szlachectwa 1804 r. w Galicji Zachodniej Antoni Łazowski syn Jana i Ewy Korowickiej (Kurowickiej) sprzedał część Tchórznicy Wyszków Korowickiemu. Syn jego z Teresy Krasnodębskiej Walenty Łazowski ur. 1760 r. wylegitymowany 1803 r. Bazyli i Jan Łazowscy synowie Marcina sprzedali w 1721 r. część Łazowa Gabrielowi Łazowskiemu. Bazyli Łazowski z synami Marcinem i Antonim sprzedali w 1741 r. część Krynicy Janowi Wężowi. Antoniego Łazowskiego i Anny syn Wojciech ur. 1756 r. (metryka w Suchożebrach) wylegitymowany 1804 r.
Jeden z Łazowskich tego herbu miał otrzymać tytuł baronowski od cesarza Napoleona.
Ostatnia aktualizacja ( czwartek, 21 sierpień 2008 )
Bibliografia
Napisał Robert
Środa, 24 maj 2006
Wschodnie korzenie podlaskiego rodu
http://www.zsokolowa.com/index.php?opti ... &Itemid=46