Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Wiązowna (2)

1.07.2009 21:04
Wiązowna
gm. i par. Wiązowna, leży przy linii dr. żel. nadwiślańskiej, o 10 w. od Wawra ku Otwockowi, odl. 21 w. od Mińska.
Posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, młyn wodny, 352 mk., 4590 mórg. dwors.,261 mr. włość. W 1827 r. było 30 dm., 115mk. Dobra W. miały w r. 1870 obszaru mr.7107, następnie zostały rozparcelowane pomiędzy częściowych nabywców. Do dóbr powyższych należały poprzednio wsi: wś W. os. 9, mr.246; wś. Białka os. 2, mr. 51; wś. Izabelka os. 9,mr. 206; wś. Ezeczyca os. 8, mr. 240; wś Mlądź.os. 22, mr. 811; wś. Boryszów os. 10, mr. 279;wś. Horoszka (Góraszka) os. 11, mr. 160; wś .Majdan os. 19, mr. 432; wś Domanówek os. 4,mr. 2; wś. Jarosław os. 4, mr. 80; wś. Annopol os. 3, mr. 128; wś Miechałówek os. 11, mr. 226; wś Emmów os. 14, mr. 273; wś. Zamłądz os 2, mr. 59; wś. Aleksandrów os. 40, mr. 886. Według reg. pob. pow. warszawskiego z r. 1580 we wsi Wiązowna, w par. Zerzeń, Radzimiński miał łan. 7 i łan sołtysi; Konikiewicz młyn o 2 kołach i 3 koła folusza (Pawiński, Mazowsze, 251). Kościół i parafię erygował 1597 Wojciech Radzimiński, dziedzic. Obecny, murowany, pochodzi z r. 1788. W. par., dek. nowomiński (dawniej siennicki), 2477 dusz. Wiązowna gmina należy do sądu gm. okr. HI w Gliniane, st. p. i st. dr. żel. w Otwocku, posiada 21688 mórg. obszaru, 5922 mk. (6 praw., 811 prot., 770 żyd.).W gminie są dwie szkoły początkowe.
Żródło. Słownik dir 279
Wg danych Gminy ,
Wiązowna to stara, książęca wieś nad Mienią powstała pośród mateczników Puszczy Dębskiej juz w XIV w.
Pierwsza pisemna wzmianka o wsi, leżącej w ziemi warszawskiej, parafii Zerzeń, pochodzi z roku 1414. W 1483 zadłużony książę warszawski, Bolesław V (1454-1488) za 600 florenów sprzedał wieś “Wyazowno” z młynem i okolicami kasztelanowi warszawskiemu Janowi z Radzimina (ok.1440-1499). Wojciech Radzymiński kasztelan czerski, prawnuk Jana, w 1589r. był kolatorem drewnianego kościoła wzniesionego w 1580r. i nowo erygowanej parafii p.w. św.Wojciecha w tejże miejscowości.
W rękach rodu Radzimińskich majątek ziemski od rz. Czarnej po Świder pozostawał do 1630r. tj. aż do śmierci do śmierci Adriana Radzimińskiego (1595-1630) starosty liwskiego. Przez kolejne lata włodarzem terenów nad Mienią i Świdrem była wdowa po Adrianie, Zofia z Daniłowiczów: 1.vo Radzimińska, 2.vo. Sapieha, 3.vo.Opalińska, a po niej córka Zofii i Łukasza Opalińskiego (1581-1654), marszałka wielkiego koronnego, Katarzyna (ur.1637) zamężna: 1.vo za Zbigniewem Firlejem, starosta lubelskim; 2.vo za Janem Rozdrażewskim, wojewoda inowrocławskim. Pod koniec XVII w. dobra ziemskie “Wiązowna” stały się własnością Lubomirskich herbu Szreniawa z Małopolski. Przez cały XVIII w. majątek “Wiązowna” był własnością: Jana Kazimierza Lubomirskiego (zm.1737) starosty bolimowskiego, jego żony Urszuli z Branickich (ok.1697-1776) i córki Marii Karoliny (ok.1730-1795) ex-małżonki Karola Stanisława Radziwiłła (1734-1790). W czasach Lubomirskich dwór wiązowski wraz z nowo wytyczonym parkiem angielskim pełnił rolę letniego salonu.Autorem powstałego ok.1778r. zespołu pałacowo-ogrodowego był najprawdopodobniej architekt Szymon Bogumił Zug. Po śmierci księżnej Marii zadłużona ekonomię “Wiązowna” odziedziczył jej siostrzeniec Jan Alojzy Potocki, który 30.06.1790 sprzedał ją płk. Józefowi baronowi de Maltzahn.W XIX w. majątkiem ziemskim “Wiązowna” i gminą zarządzali jej właściciele: Ferdynand de Maltzahn, Michał Rydecki, Tadeusz hr. Mostowski, Rozalia Kempner, Stanisław Brykczyński, Julian Władysław Michał Domaniewski. W latach 1864-1877 rozparcelowano dobra ziemskie “Wiązowna”. Zespół pałacowo-ogrodowy (dziś pod ochrona konserwatora przyrody) w latach 1880-1959 był letniskiem przemysłowców warszawskich: pp. Szlenkierów, Neumanów.
Tradycja z XIX w. mówi, że nazwa wsi pochodzi od więzów, czyli kajdan. W Wiązownie oraz w sąsiednich wioskach Majdan i Majdanek podobno osiedlano niegdyś przestępców. Mówi się, że zapisani byli w specjalnej księdze wiszącej na łańcuchach w dawnym pałacu wiązowskim. Inne źródła podają, że nazwa wsi pochodzi od gatunku drzew-wiązów, które niegdyś rosły tu w dużych ilościach. Dziś zachowały się one głównie na wysokim brzegu Świdra i w miejscowym parku.
Nazwa miejscowości sprawia wiele odmiana . Jest wiele nieporozumień z wymową nazwy miejscowości. Prawidłowo, nazwa odmienia się przez przypadki jak rzeczownik (np. do Wiązowny, w Wiązownie, natomiast wszelkie formy zakończone "nej" są niepoprawne)