Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Siła nabywcza - wartość pieniądza polskiego

23.09.2019 20:54
W tym wątku będą uzupełniane wartości realne pieniądza na ziemiach polskich.
Odpowiedzi w tym wątku - będą wstawiane do edytowanych postów - prosimy o nadsyłanie informacji wraz ze źródłami.

Wszystkie pieniądze na ziemiach polskich - hasła w leksykonie

Siekierka
Krowa - 2-4 siekierki

Brakteat
1157
* Śląsk
owies, korzec - 10 brakteatów.

Denar (= 1/6 grosza)
1308
* Śląsk
** buty z cholewami - 1 wiardunek srebra w denarach ( = ok . 48 groszy lub 1/4 grzywny) [3]
1350
* Śląsk
** robotnik sezonowy, dniówka - 3 denary (lub 6 halerzy)
** jajka, mendel - 1 denar [3]
** masło, funt - 1 denar [3]
1389
* Kraków
** ser - 4 denary [6]
** prosię - 16 denarów [6] (1 grosz i 4 denary - w źródle 1 grosz = 12 denarów)
1395
* Śląsk
** piwo świdnickie, kwarta - 3 denary [3]
1412
** Jajko - 0,5 denara

Ternar (=3 denary = 1/2 grosza)
1389
* kura - 6 ternarów
* wół - 84 trenary

Skojec (= 2 grosze)
1389
* Kraków
** Wół - 14 skojców [6]
** połeć słoniny - 7 skojców [6]
** baran - 4 skojce [6]
** śmietana - 2 skojce [6]
** piwo - pół achtela - 4 skojce [6]

Floren
1363
* Śląsk
** sukno strzegomskie, sztuka - 4 floreny [3]

Grosz
** wół - 24 grosze
1310
* Śląsk
** jęczmień w czasie klęsk, korzec - 30-40 groszy [3]
1318
* Śląsk
** koń wierzchowy - 406 groszy [3]
1326
* Śląsk
** piwo, beczka - 20 groszy [3]
1363
* Śląsk
** trzewiki, para - 6 groszy [3]
** buty z cholewami - 18 groszy [3]
1381
* Śląsk
** wół lub krowa - 1 wiardunek groszy, tj. 12 [3]
1389
* Kraków
** kura - 1 grosz [6]
** kapłon - 2 grosze [6]
** jaja - 100 sztuk - 2 i 1/2 grosza [6]
1412
* kaczka - 1 grosz
* garnek masła - 4 grosze
* baran - 5 groszy
* wół - 44 grosze
1447
* Śląsk
** wieprz - 1/2 grosza [3]
** krowa - 61 groszy [3]
** kokoszka - 1 grosz [3]
** piwo, beczka - 60 groszy [3]
** owies, korzec - 25 groszy [3]
W Czasie Batorego
* korzec żyta - 8 groszy
* korzec pszenicy - 16 groszy
* para butów - 19 groszy.
1650
* Kraków
* * korzec pszenicy - 230 groszy [10]
* * korzec żyta - 80-280 groszy [10]
* * kopa jaj 15-25 groszy [10]
1656
* Oleśnica
* * korzec żyta 24-30 groszy [10]
1665 (ok)
* Gdańsk
* * najemnik folwarczny dziennie - 3-8 groszy [10]
* * mistrz murarski w mieście zarobek dzienny - 20-36 groszy [10]
* * ćwierć wołu - 180-265 groszy
* Kraków
* * woźny miejski tygodniowo - 40-60 groszy [10]
* * pisarz miejski tygodniowo - 150-240 groszy [10]
* * nauczyciel - miesięcznie - 150 groszy [10]
* * organista miesięcznie - 130-250 groszy [10]
* Lublin
* * strażnik nocny miesięcznie - 130 groszy [10]
* * nauczyciel - miesięcznie - 150 groszy [10]
* * organista miesięcznie - 130-250 groszy [10]
* Poznań
* * nauczyciel - miesięcznie - 150 groszy [10]
* * organista miesięcznie - 130-250 groszy [10]
* * ćwierć wołu - 180-265 groszy

Grzywna (= 24 grosze)
Wół – 0,5 grzywny
1412
** litr piwa - ok 1.15 grzywny
1449
* Śląsk
** wół - 2 grzywny w denarach i 4 grosze [3]
1530
* Kraków
** Mamka karmiąca syna królowej Bony - pensja roczna - 240 florenów [2]
** doktor teologii na Uniw. Krakowski - pensja roczna - 400 florenów [2]
1540
* Sieradz
** Chleb, bochenek - 1/10 grosza [2]
1550
* Kraków
** średni urzędnik królewski - pensja roczna - 10-30 florenów [2]
** golibroda królewski -pensja roczna - 100 florenów [2]
** marszałek nadworny - pensja roczna - 1000 florenów [2]
** koń pociągowy - 6-7 florenów [2]
** koń wierzchowy - 15-20 florenów [2]
** dobra para butów - 1 floren [2]
** kożuch - 1 floren [2]
** wyżywienie na jeden dzień - 1/2 grosza [2]
** mięso, kilogram - 1 grosz [2]
** ser, kilogram - 2 grosze [2]
** piwo, 100 litrów - 1 floren [2]
** zając - 1/6 florena [2]
** kura - 2 grosze [2]
* Lublin
** skarbnik królewski - pensja roczna - 20 florenów [2]

dukat
1624
* Bydgoszcz
* * kamienica w rynku - 200 dukatów [10]
1770 (ok.) (wówczas ok 18 złp = 9 zł srebrnych)
* * pas kontuszowy najzwyklejszy, tzw "mendelkowy" - 4 dukaty [12]
* * pas kontuszowy stambulski - 12 dukatów [12]
* * pas kontuszowy perski - 16-60 dukatów [12]
* * pas słucki, z jedwabnymi kwiatami, 4-stronny, ze złotymi nićmi - do 500 dukatów [12]

Tynf
* Ok. 1740
* * Krystynopol (dwór F. Potockiego)
* * * skarbnikowiczom i podstolicom, dawano rocznie po 500 tynfów, barwę (strój) i strawne dla pacholika i obrok na dwa wierzchowce [5]
* * * szatny wojewody - rocznie 2000 tynfów i na dwóch pacholików barwę i strawne, a obrok na cztery konie.[5]

Złoty polski
1641
* Bydgoszcz
* * dom z browarem i słodownią - 5000 złp. [10]
1668
* Śląsk
* * tygodniowa pensja proboszcza - 5zł [2]
* 1768
* * Sokal
* * * pensja roczna zarządcy wsi - 130-180 zł [4]
* * * pensja roczna kucharki - 24 zł [4]
* 1771
* * Sokal
* * * korzec pszenicy - 11-16 zł [1]
* * * korzec żyta - 6-9 zł [1]
* * * korzec jęczmienia - 4-6 zł [1]
* * * korzec hreczki - 5-7 zł [1]
* * * dworek miejski z polem - 550 zł [1]

Komentarze (3)

23.09.2019 20:56
Siła nabywcza - wartość pieniądza polskiego XIXw

1804
* Kraków - targ
** Korzec pszenicy - 36 - 46 złp [7]
** Korzec żyta - 36 - 39 złp [7]
** Korzec owsa - 12 - 13 złp [7]
** Korzec grochu - 20 - 26 złp [7]
** Korzec kaszy jaglanej - 40 - 46 złp [7]

1810
* Kraków - kleparz (Księstwo Warszawskie)
** Korzec pszenicy - 12 złp
** Korzec żyta - 10 złp 15 groszy
** Korzec jęczmienia - 7 złp
** Korzec grochu - 7 złp 15 groszy
** Korzec owsa - 5 złp
** Korzec kaszy jaglanej - 18 złp

1816
* Kraków (Wolne Miasto Kraków)
** Korzec pszenicy - 21 złp
** Korzec żyta - 15 złp 15 groszy
** Korzec jęczmienia - 14 złp
** Korzec owsa - 7 złp15 groszy
** Korzec kaszy jaglanej - 46 złp
** Korzec grochu - 16 złp

1845
* Warszawa - okolice
** Wół - 105-315 złotych polskich
** Cielę - 10-40 złp.
** Wieprz - 35-152 złp.
** Mleko, garniec - 17-30 groszy
** Cukier, funt - 30 – 50 groszy
** Jajko - 1,5-2 groszy
** Chleb biały, funt - ok. 6 groszy
** Mąka pszenna, korzec - ok.5 0 złp.
** Ziemniaki - ok. 7 złp.

1873
* Galicja
* * pensja nauczyciela wiejskiego roczna - 250-300 zł

1880
* Lwów
** pszenica, 100 kg - 11-13 zł
** groch, 100 kg - 8-10 zł
** kukurydza, 100 kg - 6-8 zł
** prenumerata tygodnika, roczna z wysyłką - 7 zł
** krowa u rzeźnika, za 100 kg - 50zł
** rewolwer - 5 zł
** strzelba - 5 -30 zł
23.09.2019 20:57
[1] Akta radzieckie miasta Sokala z lat 1768-1772 (rkps) Zakład Narodowy im. Ossolińskich
[2] Janicki Karo, Damy złotego wieku. Prawdziwe historie, Warszawa 2014
[3] Ejzenhart Dariusz , Nabiałek Maciej, Siła nabywcza pieniądza na Śląsku w okresie średniowiecza, w: Biuletyn Numizmatyczny 2010:1 (357)
[4] Lustracja starostwa sokalskiego 1768-9 (rkps) Zakład Narodowy im. Ossolińskich
[5] Grabowski Michał, Pan starosta Zakrzewski, Kijów 1860
[6] Kaukowski T., 1000 lat monety polskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974, str. 107
[7] Gazeta Krakowska R 1805, nr 1 z 2 stycznia 1805, s 11
[8] Gazeta Krakowska R 1810, nr 3
[9] Gazeta Krakowska, R 1816 nr 2 z 7 stycznia 1816 roku
[10] Szwagrzyk J.A., Pieniądz na ziemiach polskich
[11] Żabiński Zbigniew, Systemy pieniężne na ziemiach polskich, Ossolineum, 1981
[12] Gołębiowski Łukasz, Ubiory w Polszcze od najdawniejszych czasów aż do chwil obecnych, Warszawa 1830
29.02.2024 21:25
Korzystając z okazji, to tutaj wykonany przeze mnie przelicznik stosunku cen i płac na dzisiejsze złote od 1361 do dzisiaj w postaci pliku Google Docs.
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1orJWRWpOqePpdZsAUZzgv-xU6zJjp-gASNF7eXZbd-0/edit#gid=538579268
Arkusz 1: Roczne zmiany wartości pieniądza i wynagrodzenia w zł według obecnej wartości (1916–1924 marka polska).
Arkusz 2: Miesięczne zmiany wartości pieniądza w zł według obecnej wartości od 1981, wynagrodzenia brutto i netto kwartalne i miesięczne.
Arkusz 3: Wartości płacy minimalnej roczne i miesięczne od 1956.
Arkusz 4: Kursy czarnorynkowe dolara w czasach PRL w obecnych złotych.
Arkusz 5: Ceny 14 produktów podczas II wojny światowej, na bazie których wyliczone zostały orientacyjne wskaźniki i ceny innych walut w okupowanej Polsce.
Arkusz 6: Wartość walut państw zaborczych z czasów I wojny światowej i tworzenia się II RP w zł według obecnej wartości.
Arkusz 7: Wartość walut państw zaborczych z lat 1772–1914 i wynagrodzenia na terenie Warszawy i w Galicji.
Arkusz 8: Ceny produktów w Warszawie w latach 1810–1914 (arkusz pomocniczy).
Arkusz 9: Ceny produktów w Galicji w latach 1827–1914 (arkusz pomocniczy).
Arkusz 10: Siła nabywcza złp i wynagrodzenia w Warszawie (we wcześniejszych latach w Krakowie) w latach 1361–1809.

Jako źródła danych:
Od 1950: Dane GUS.
1946–1949: L. Beskid, „System cen detalicznych w Polsce”.
1939–1944: orientacyjny wskaźnik na podstawie średniej zmiany wolnorynkowych cen (14 towarów) na terenie Generalnego Gubernatorstwa na podstawie: J. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, „Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku”, Warszawa 1984, s. 414, B. Kroll, Opieka i samopomoc społeczna w Warszawie 1939-1945, Warszawa 1977, s. 91 i dokumentów Rady Głównej Opiekuńczej w Archiwum Akt Nowych; dane z 1945 na podstawie cen dla Warszawy z jesieni 1945, porównane z ww. danymi (8 towarów).
1924–1938: „Mały Rocznik Statystyczny 1939” (wskaźniki utrzymania rodzin w Warszawie).
1914–1924: Średni roczny stosunek wartości walut zaborców i marki polskiej na podstawie tabeli waloryzacyjnej w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 maja 1924 r. o przerachowaniu zobowiązań prywatno-prawnych.
1914: Stosunek parytetowy do 1924 skorygowany o średnie koszty utrzymania rodziny w poszczególnych zaborach.
1500–1914, Warszawa: Stanisław Siegel „Ceny w Warszawie w latach 1816–1914”, „Ceny w Warszawie w latach 1701–1815”, Kwartalnik Statystyczny 1925, tom II „Struktura społeczna i gospodarcza Ks. Warszawskiego na podstawie spisów 1808–10 roku”, Władysław Adamczyk „Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku”.
1827–1914, Galicja: Tomáš Cvrček “Wages, Prices, and Living Standards in the Habsburg Empire, 1827–1910”.
1772–1795 i 1801–1827, Galicja: na podstawie danych dla Wiednia.
1796–1800, Galicja: Marian Górkiewicz „Ceny w Krakowie w latach 1796–1914”.
1810–1914, Prusy: na podstawie danych z bundesbank.de.
1369–1600, Kraków: Julian Pelc „Ceny w Krakowie w latach 1369–1600”.