Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Cieleśnica - pow. Biała Podlaska
16.08.2009 09:19
Cieleśnica
Niewielka wieś przy trasie Janów-Terespol. W XV w. własność Andruszkiewiczów, w 1528 Cieleśnickich, następnie podział majątku między Cieleśnickich, Wojnów-Cieleśnickich i Irzykowiczów. W 1576 część sprzedana Ławrynowi Wojnie, następnie własność Jerzego Greka. W 1630 r. kupiona przez Aleksandra Ludwika Radziwiłła - wchodziła w skład hrabstwa bialskiego do 1810 r., kiedy to Dominik Hieronim Radziwiłł odsprzedał ją Andrzejowi Serwińskiemu (zm. 1842), który wybudował pałac otoczony parkiem i rozbudował folwark (m.in. zbudował olejarnię, browar, młyn, cegielnię oraz założył plantację drzew morwowych połączoną z hodowlą jedwabników).
Następnie właścicielem był jego bratanek Stanisław, którego córka Maria (zm. 1871) wniosła majątek Henrykowi Rosenwerth-Różyczce. W posiadaniu tej rodziny do 1944, m.in. w latach 1919-44 dr. Stanisława Rosenwerth-Różyczki (działacza społecznego i samorządowego, jednego z założycieli i udziałowców Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej; znacznie unowocześnił on i rozbudował folwark oraz założył dobrze prosperujące gospodarstwo rybne, hodowlane i rolne, gorzelnię, młyn parowy, cegielnię, elektrownię).
W Tygodniku Ilustrowanym z roku 1878 (nr 108) Oskar Kolberg (znany polski etnograf, folklorysta i kompozytor) pisał, że na łąkach Cieleśnicy, pod borem zwanym Hołobud, znajdował się staw, a na jego dnie liczne źródliska, zwane Cerkiewisko. Miała tam stać bardzo dawno cerkiew, która w czasie weselnej uroczystości zapadła się pod ziemię z panem młodym i gośćmi weselnymi. Przy stawie tym, za czasów Kolberga, rosła ogromna, stara topola nadbużańska, zwana Sokor; na niej, wg. legendy, co noc biały gołąb siadał i gruchał żałośnie - miała to być dusza panny młodej...
We wsi klasycystyczny, murowany pałac zbudowany ok. 1832-35 dla A. Serwińskiego (wzniesiony wg. projektu samego właściciela lub być może A. Corazziego, gruntownie przebudowany w latach 1921-28 wg. projektu Kazimierza Skórewicza, przy udziale w latach 1924-25 Romualda Gutta). Pałac obecnie jest własnością prywatną, w trakcie generalnego remontu (remont od 2005; w latach pałac1945-89 siedzibą dyrekcji PGR, potem własność AWR SP). Pałac frontem zwrócony na zachód, murowany z cegły, otynkowany. Na rzucie prostokąta, piętrowy, na wysokich piwnicach. Układ wnętrz dwutraktowy, z okrągłym holem na osi i przylegającą doń od północy klatką schodową. Fasada i elewacja tylna pięcio-, boczne czteroosiowe, w wielkim porządku jońskim o belkowaniu z wydatnym gzymsem koronującym. W elewacji frontowej wgłębiony portyk na rzucie odcinkowym, lekko zryzalitowany, z dwiema parami kolumn, zwieńczony attyką ze stiukowym fryzem o motywach wazonu i antytetycznie ustawionych gryfów, rogów obfitości i wici akantu. W portyku szerokie przeszklone drzwi, po bokach mniejsze dwuskrzydłowe, w drugiej kondygnacji duże zamknięte półkoliście okno. Elewacja tylna o boniowanym pasowo cokole, z centralnym, wydzielonymi pilastrami, trójprzęsłowym ryzalitem, w którym porte-fenetry z trójkątnymi naczółkami, poprzedzona tarasem z dwubiegowymi schodami, wspartym na półkolistych ślepych arkadach. Okna w profilowanych opaskach, w dolnej kondygnacji wyższe, nakryte odcinkami gzymsu, z prostokątnymi płycinami podokiennymi, w elewacji tylnej wypełnionymi tralkową balustradą. Dach czterospadowy z kalenicą, kryty blachą.
W skład zespołu pałacowego wchodzą ponadto park krajobrazowy i klasycystyczna oranżeria z II ćw. XIX w., murowana z cegły, otynkowana. Na rzucie wydłużonego sześciokąta, z przybudówką od północy. Elewacje dzielone kanelowanymi doryckimi pilastrami wspierającymi zredukowane belkowanie. Pomiędzy pilastrami wielkie zamknięte półkoliście porte-fenetry. Dach wielospadowy, nad przybudówką pulpitowy, kryty blachą. Romantyczny park krajobrazowy w stylu angielskim założony po 1810 r. Na terenie parku pomnikowe jesiony, sosny czarne, dęby, rzadkie drzewa i krzewy, akacjowa aleja dojazdowa, gazon przed frontem pałacu oraz staw (na osi elewacji tylnej) i sadzawki.*
Na pd. od pałacu murowane, otynkowane budynki gospodarcze dawnego folwarku (z końca XIX w., rozbudowane ok. 1930), różnego przeznaczenia, m.in.: spichlerz (pocz. XX w.), gorzelnia (III ćw. XIX w.), obora (1927-29). Wkoło założenia pałacowego rozległe stawy, wykorzystywane gospodarczo. Niedaleko znajduje się pomnik poświęcony lotnikom radzieckim, którzy 22.06.1941 r. zostali zestrzeleni przez Niemców i spłonęli w samolocie. Dawniej w pobliżu wsi znajdował się kamień (o wys. 87 cm), przypominający sylwetkę kobiety - tzw. "kamienna baba". Obecnie jest ustawiony na terenie Parku Radziwiłłowskiego w Białej Podlaskiej.
http://www.mojepodlasie.friko.pl/miasta ... ca.htm#215
Niewielka wieś przy trasie Janów-Terespol. W XV w. własność Andruszkiewiczów, w 1528 Cieleśnickich, następnie podział majątku między Cieleśnickich, Wojnów-Cieleśnickich i Irzykowiczów. W 1576 część sprzedana Ławrynowi Wojnie, następnie własność Jerzego Greka. W 1630 r. kupiona przez Aleksandra Ludwika Radziwiłła - wchodziła w skład hrabstwa bialskiego do 1810 r., kiedy to Dominik Hieronim Radziwiłł odsprzedał ją Andrzejowi Serwińskiemu (zm. 1842), który wybudował pałac otoczony parkiem i rozbudował folwark (m.in. zbudował olejarnię, browar, młyn, cegielnię oraz założył plantację drzew morwowych połączoną z hodowlą jedwabników).
Następnie właścicielem był jego bratanek Stanisław, którego córka Maria (zm. 1871) wniosła majątek Henrykowi Rosenwerth-Różyczce. W posiadaniu tej rodziny do 1944, m.in. w latach 1919-44 dr. Stanisława Rosenwerth-Różyczki (działacza społecznego i samorządowego, jednego z założycieli i udziałowców Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej; znacznie unowocześnił on i rozbudował folwark oraz założył dobrze prosperujące gospodarstwo rybne, hodowlane i rolne, gorzelnię, młyn parowy, cegielnię, elektrownię).
W Tygodniku Ilustrowanym z roku 1878 (nr 108) Oskar Kolberg (znany polski etnograf, folklorysta i kompozytor) pisał, że na łąkach Cieleśnicy, pod borem zwanym Hołobud, znajdował się staw, a na jego dnie liczne źródliska, zwane Cerkiewisko. Miała tam stać bardzo dawno cerkiew, która w czasie weselnej uroczystości zapadła się pod ziemię z panem młodym i gośćmi weselnymi. Przy stawie tym, za czasów Kolberga, rosła ogromna, stara topola nadbużańska, zwana Sokor; na niej, wg. legendy, co noc biały gołąb siadał i gruchał żałośnie - miała to być dusza panny młodej...
We wsi klasycystyczny, murowany pałac zbudowany ok. 1832-35 dla A. Serwińskiego (wzniesiony wg. projektu samego właściciela lub być może A. Corazziego, gruntownie przebudowany w latach 1921-28 wg. projektu Kazimierza Skórewicza, przy udziale w latach 1924-25 Romualda Gutta). Pałac obecnie jest własnością prywatną, w trakcie generalnego remontu (remont od 2005; w latach pałac1945-89 siedzibą dyrekcji PGR, potem własność AWR SP). Pałac frontem zwrócony na zachód, murowany z cegły, otynkowany. Na rzucie prostokąta, piętrowy, na wysokich piwnicach. Układ wnętrz dwutraktowy, z okrągłym holem na osi i przylegającą doń od północy klatką schodową. Fasada i elewacja tylna pięcio-, boczne czteroosiowe, w wielkim porządku jońskim o belkowaniu z wydatnym gzymsem koronującym. W elewacji frontowej wgłębiony portyk na rzucie odcinkowym, lekko zryzalitowany, z dwiema parami kolumn, zwieńczony attyką ze stiukowym fryzem o motywach wazonu i antytetycznie ustawionych gryfów, rogów obfitości i wici akantu. W portyku szerokie przeszklone drzwi, po bokach mniejsze dwuskrzydłowe, w drugiej kondygnacji duże zamknięte półkoliście okno. Elewacja tylna o boniowanym pasowo cokole, z centralnym, wydzielonymi pilastrami, trójprzęsłowym ryzalitem, w którym porte-fenetry z trójkątnymi naczółkami, poprzedzona tarasem z dwubiegowymi schodami, wspartym na półkolistych ślepych arkadach. Okna w profilowanych opaskach, w dolnej kondygnacji wyższe, nakryte odcinkami gzymsu, z prostokątnymi płycinami podokiennymi, w elewacji tylnej wypełnionymi tralkową balustradą. Dach czterospadowy z kalenicą, kryty blachą.
W skład zespołu pałacowego wchodzą ponadto park krajobrazowy i klasycystyczna oranżeria z II ćw. XIX w., murowana z cegły, otynkowana. Na rzucie wydłużonego sześciokąta, z przybudówką od północy. Elewacje dzielone kanelowanymi doryckimi pilastrami wspierającymi zredukowane belkowanie. Pomiędzy pilastrami wielkie zamknięte półkoliście porte-fenetry. Dach wielospadowy, nad przybudówką pulpitowy, kryty blachą. Romantyczny park krajobrazowy w stylu angielskim założony po 1810 r. Na terenie parku pomnikowe jesiony, sosny czarne, dęby, rzadkie drzewa i krzewy, akacjowa aleja dojazdowa, gazon przed frontem pałacu oraz staw (na osi elewacji tylnej) i sadzawki.*
Na pd. od pałacu murowane, otynkowane budynki gospodarcze dawnego folwarku (z końca XIX w., rozbudowane ok. 1930), różnego przeznaczenia, m.in.: spichlerz (pocz. XX w.), gorzelnia (III ćw. XIX w.), obora (1927-29). Wkoło założenia pałacowego rozległe stawy, wykorzystywane gospodarczo. Niedaleko znajduje się pomnik poświęcony lotnikom radzieckim, którzy 22.06.1941 r. zostali zestrzeleni przez Niemców i spłonęli w samolocie. Dawniej w pobliżu wsi znajdował się kamień (o wys. 87 cm), przypominający sylwetkę kobiety - tzw. "kamienna baba". Obecnie jest ustawiony na terenie Parku Radziwiłłowskiego w Białej Podlaskiej.
http://www.mojepodlasie.friko.pl/miasta ... ca.htm#215