Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Sołtan Andrzej (ur. 1949) - astronom
17.08.2009 14:30
Syn fizyka jądrowego. Student Uniwersytetu Warszawskiego, kierunku astronomia. 1977 uzyskał tytuł doktora a w 2004 profesora Wydziału Fizyki tego uniwersytetu. Pracownik naukowy Harvard Univ., Center for Astrophisics USA, Instytutu Maxa Plancka, Institut fuer extraterrestrische Physik. Od 2004 pracuje w Centrum Astronomicznym im. M. Kopernika PAN w Toruniu. Autor ponad 60 prac naukowych, autor metody oceny mas kwazarów, autor stwierdzenia, że utajniony kwazar znajduje się praktycznie w każdej galaktyce, wyznaczenie i zamierzenie fluktuacji rentgenowskiego promieniowania tła, współautor twierdzenia, że rentgenowskie promieniowanie tła pochodzi od źródeł dyskretnych, obserwacyjne potwierdzenie istnienia ciekłej materii barionowej. Laureat III i I Nagrody Młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, a także Nagrody III Wydziału PAN. Członek Międzynarodowej Unii Astronomicznej, Polskiego Towarzystwa Fizycznego. W okresie Stanu wojennego członek Solidarności.
Małżeństwa: +(1) Anna Rożyńska ur. ok. 1950 +(2) Małgorzata Królikowska astronom
Dzieci:
a1. Andrzej
b2. Klara
b3. Stanisław
Genealogia Sołtanów
Odpowiedzi (2)
22.12.2012 17:34
The Radiative Efficiency of Accretion Flows in Individual AGN
Authors:Shane W. Davis, Ari Laor
(Submitted on 15 Dec 2010)
Abstract: The radiative efficiency of AGN is commonly estimated based on the total mass accreted and the total AGN light emitted per unit volume in the universe integrated over time (the Soltan argument). In individual AGN, thin accretion disk model spectral fits can be used to deduce the absolute accretion rate Mdot, if the black hole mass M is known. The radiative efficiency {\eta} is then set by the ratio of the bolometric luminosity L_bol to Mdot c^2. We apply this method to determine {\eta} in a sample of 80 PG quasars with well determined L_bol, where Mdot is set by thin accretion disk model fits to the optical luminosity density, and the M determination based on the bulge stellar velocity dispersion (13 objects) or the broad line region (BLR). For the BLR-based masses, we derive a mean log {\eta} = -1.05 +/- 0.52 consistent with the Soltan argument based estimates. We find a strong correlation of {\eta} with M, rising from {\eta} ~ 0.03 at M = 10^7 M{\odot} and L/L_Edd ~ 1 to {\eta} ~ 0.4 at M = 10^9 M{\odot} and L/L_Edd ~ 0.3. This trend is related to the overall uniformity of L_opt/L_bol in our sample, particularly the lack of the expected increase in L_opt/L_bol with increasing M (and decreasing L/L_Edd), which is a generic property of thermal disk emission at fixed {\eta}. The significant uncertainty in the M determination is not large enough to remove the correlation. The rising {\eta} with M may imply a rise in the black hole spin with M, as proposed based on other indirect arguments
http://arxiv.org/abs/1012.3213
Authors:Shane W. Davis, Ari Laor
(Submitted on 15 Dec 2010)
Abstract: The radiative efficiency of AGN is commonly estimated based on the total mass accreted and the total AGN light emitted per unit volume in the universe integrated over time (the Soltan argument). In individual AGN, thin accretion disk model spectral fits can be used to deduce the absolute accretion rate Mdot, if the black hole mass M is known. The radiative efficiency {\eta} is then set by the ratio of the bolometric luminosity L_bol to Mdot c^2. We apply this method to determine {\eta} in a sample of 80 PG quasars with well determined L_bol, where Mdot is set by thin accretion disk model fits to the optical luminosity density, and the M determination based on the bulge stellar velocity dispersion (13 objects) or the broad line region (BLR). For the BLR-based masses, we derive a mean log {\eta} = -1.05 +/- 0.52 consistent with the Soltan argument based estimates. We find a strong correlation of {\eta} with M, rising from {\eta} ~ 0.03 at M = 10^7 M{\odot} and L/L_Edd ~ 1 to {\eta} ~ 0.4 at M = 10^9 M{\odot} and L/L_Edd ~ 0.3. This trend is related to the overall uniformity of L_opt/L_bol in our sample, particularly the lack of the expected increase in L_opt/L_bol with increasing M (and decreasing L/L_Edd), which is a generic property of thermal disk emission at fixed {\eta}. The significant uncertainty in the M determination is not large enough to remove the correlation. The rising {\eta} with M may imply a rise in the black hole spin with M, as proposed based on other indirect arguments
http://arxiv.org/abs/1012.3213
17.05.2014 10:14
Prof. Sołtan o Noblu za potwierdzenie ekspansji Wszechświata
Na podstawie obserwacji tegorocznych noblistów astronomowie przyjęli, że Wszechświat będzie się coraz bardziej rozszerzał. To rewolucja, bo wcześniej sądzono, że Wszechświat skurczy się i nastąpi "wielki kolaps"- powiedział we wtorek PAP prof. Andrzej Sołtan.
Laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki za odkrycie na podstawie obserwacji odległych supernowych przyspieszonego rozszerzania się Wszechświata zostali Amerykanin Saul Perlmutter oraz Brian P. Schmidt z Australii i Adam G. Riess z USA. Jak wyjaśnił prof. Sołtan, ich obserwacje dotyczyły supernowych nazywanych Ia.
"To gwiazdy, które niezwykle gwałtownie wybuchają w każdej galaktyce co kilkanaście, kilkadziesiąt lat. Ich wybuchy są zawsze identyczne - następują w taki sam sposób i z jednakowym rozbłyskiem" - mówi astronom z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie prof. Andrzej Sołtan.
Dodaje, że jako zjawisko tak gwałtowne i jasne, supernowe te łatwo obserwować z Ziemi. Astronomowie znają jasność absolutną, jaka towarzyszy wybuchowi supernowych Ia, i ich jasność obserwowaną z Ziemi. Na tej podstawie umieją zaś obliczyć, jak daleko od Ziemi znajduje się interesujący ich obiekt - i otaczająca go odległa galaktyka.
"Jednocześnie astronomowie wiedzą, że Wszechświat się rozszerza, co obserwują z Ziemi jako ucieczkę galaktyk. Umieją też mierzyć prędkość takiej ucieczki" - opowiada profesor.
Dwie wspomniane umiejętności: pomiaru odległości galaktyki (w której wybuchają supernowe Ia) i pomiaru tempa, w jakim galaktyka ucieka - doprowadziły do tego, że naukowcy zrewidowali wiedzę na temat ekspansji Wszechświata. "Galaktyki, których odległość wyznaczono dzięki supernowym, oddalają się od nas szybciej niż by to wynikało z podstawowego wariantu ogólnej teorii względności" - tłumaczy prof. Sułtan.
Ogólna teoria względności Alberta Einsteina opisuje m.in. szybkość rozszerzania się wszechświata. Zgodnie z nią, z biegiem czasu Wszechświat powinien się rozszerzać coraz wolniej - zauważa naukowiec. W efekcie takiego założenia teoretycy przyjęli, że kiedyś ekspansja Wszechświata zatrzyma się, po czym wszystko zacznie się kurczyć.
Z obserwacji supernowych wiemy jednak, że Wszechświat, zamiast zwalniać, coraz szybciej się rozszerza - mówi prof. Sołtan. Taka obserwacja nie zgadza się z równaniami ogólnej teorii względności.
Profesor CAMK przypomina, że już Einstein proponował wzbogacić równania swojej teorii o tzw. stałą kosmologiczną, by zachować ją w zgodności z modelem Wszechświata w ekspansji. "Na jakiś czas środowisko naukowców zrezygnowało jednak ze stałej kosmologicznej, uznając ją za pomyłkę Einsteina. Jednak powrót do stałej nastąpił, właśnie za sprawą obserwacji supernowych - docenionych Noblem" - mówi prof. Sołtan.
"Dzięki dość pewnym obserwacjom - pomiarom wynikającym z supernowych - potwierdzono, że stała kosmologiczna jest różna od zera" - dodaje uczony. W praktyce oznaczało to akceptację modelu Wszechświata, który coraz bardziej się rozszerza. "Oprócz grawitacji, która jest siłą przyciągającą, istnieje we Wszechświecie wszechogarniająca siła odpychająca, która rośnie wraz ze wzrostem odległości między obiektami i zaczyna dominować nad grawitacją" - wyjaśnia.
http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/ ... wiata.html
Na podstawie obserwacji tegorocznych noblistów astronomowie przyjęli, że Wszechświat będzie się coraz bardziej rozszerzał. To rewolucja, bo wcześniej sądzono, że Wszechświat skurczy się i nastąpi "wielki kolaps"- powiedział we wtorek PAP prof. Andrzej Sołtan.
Laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki za odkrycie na podstawie obserwacji odległych supernowych przyspieszonego rozszerzania się Wszechświata zostali Amerykanin Saul Perlmutter oraz Brian P. Schmidt z Australii i Adam G. Riess z USA. Jak wyjaśnił prof. Sołtan, ich obserwacje dotyczyły supernowych nazywanych Ia.
"To gwiazdy, które niezwykle gwałtownie wybuchają w każdej galaktyce co kilkanaście, kilkadziesiąt lat. Ich wybuchy są zawsze identyczne - następują w taki sam sposób i z jednakowym rozbłyskiem" - mówi astronom z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie prof. Andrzej Sołtan.
Dodaje, że jako zjawisko tak gwałtowne i jasne, supernowe te łatwo obserwować z Ziemi. Astronomowie znają jasność absolutną, jaka towarzyszy wybuchowi supernowych Ia, i ich jasność obserwowaną z Ziemi. Na tej podstawie umieją zaś obliczyć, jak daleko od Ziemi znajduje się interesujący ich obiekt - i otaczająca go odległa galaktyka.
"Jednocześnie astronomowie wiedzą, że Wszechświat się rozszerza, co obserwują z Ziemi jako ucieczkę galaktyk. Umieją też mierzyć prędkość takiej ucieczki" - opowiada profesor.
Dwie wspomniane umiejętności: pomiaru odległości galaktyki (w której wybuchają supernowe Ia) i pomiaru tempa, w jakim galaktyka ucieka - doprowadziły do tego, że naukowcy zrewidowali wiedzę na temat ekspansji Wszechświata. "Galaktyki, których odległość wyznaczono dzięki supernowym, oddalają się od nas szybciej niż by to wynikało z podstawowego wariantu ogólnej teorii względności" - tłumaczy prof. Sułtan.
Ogólna teoria względności Alberta Einsteina opisuje m.in. szybkość rozszerzania się wszechświata. Zgodnie z nią, z biegiem czasu Wszechświat powinien się rozszerzać coraz wolniej - zauważa naukowiec. W efekcie takiego założenia teoretycy przyjęli, że kiedyś ekspansja Wszechświata zatrzyma się, po czym wszystko zacznie się kurczyć.
Z obserwacji supernowych wiemy jednak, że Wszechświat, zamiast zwalniać, coraz szybciej się rozszerza - mówi prof. Sołtan. Taka obserwacja nie zgadza się z równaniami ogólnej teorii względności.
Profesor CAMK przypomina, że już Einstein proponował wzbogacić równania swojej teorii o tzw. stałą kosmologiczną, by zachować ją w zgodności z modelem Wszechświata w ekspansji. "Na jakiś czas środowisko naukowców zrezygnowało jednak ze stałej kosmologicznej, uznając ją za pomyłkę Einsteina. Jednak powrót do stałej nastąpił, właśnie za sprawą obserwacji supernowych - docenionych Noblem" - mówi prof. Sołtan.
"Dzięki dość pewnym obserwacjom - pomiarom wynikającym z supernowych - potwierdzono, że stała kosmologiczna jest różna od zera" - dodaje uczony. W praktyce oznaczało to akceptację modelu Wszechświata, który coraz bardziej się rozszerza. "Oprócz grawitacji, która jest siłą przyciągającą, istnieje we Wszechświecie wszechogarniająca siła odpychająca, która rośnie wraz ze wzrostem odległości między obiektami i zaczyna dominować nad grawitacją" - wyjaśnia.
http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/ ... wiata.html