Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Iwańsk, pow. lepelski
22.08.2009 12:26
Iwańsk,
wieś i dobra, powiat lepelski, o 90 wiorst od Witebska, 35 od Lepla, akr. polic. 2-i, okrąg sądowy 3-i, zarząd gminny w Kopciowicach. Niegdyś I. należał do udzielnego księstwa łukomlskiego. Musiał Iwańsk być oddanym na własność jezuitom połockim, gdyż w 1 584 r. komisarze, wyznaczeni przez Stefana Batorego, wskutek ciągłych skarg jezuitów o zabranie przez szlachtę należących do nich majątków—oddają Iwańsk powtórnie na własność zakonowi. W 1774 r. nabył Iwańsk za sumę 211,111 złp. 3 grosze 1 szeląg Tadeusz Wołodkowicz krajczy województwa mińskiego. Z przeszłości historycznej należy wspomnieć o walnem zwycięztwie na polach Iwańskich, odniesionem w dniu 26-go stycznia 1563 roku przez Mikołaja Radziwiłła, wojewodę trockiego, nad księciem Szujskim. Nieliczny oddział wojska litewskiego, zaledwo 4000 ludzi wynoszący, stał pod Mińskiem, dowodzony przez hetmana litewskiego Mikołaja Radziwiłła, hetmana polnego Hrehorego Chodkiewicza, Jerzego Tyszkiewicza i Romana Sanguszkę, którzy, powziąwszy wiadomość o obrotach wojsk nieprzyjacielskich, ruszyli spiesznym marszem na spotkanie wroga. Wojsko Szujskiego, nie mając wiadomości o zbliżeniu się nieprzyjaciela i nie mogąc uszykować się do boju, pierzchnęło w nieładzie, zostawiając w ręku przeciwnika działa, broń ręczną i obozy. Ściganie trwało noc całą; polegli: dowódzca Piotr Szujski, Symon i Fieder bracia Poleccy, w niewolę wzięci: wojewoda Pieszczęjew, Owczyna, Iwan Ochhbiszyn i dużo synów bojarskich; z całego oddziału zaledwo 5000 wróciło do Połocka. W 1812 r. przez I przechodził 2-i korpus armii francuskiej, o czem świadczą znajdujące się w miejscowem archiwum bony (kwity) wydawane przez dowódzców francuskich. Obecnie Iwańsk z fol. Nowiny i Wiszenki należy do Wincentego Wołodkowicza. Do tegoż właściciela należy m. Czaszniki z folwarkiem Alinpol, położone o 7 wiorst od Iwańska. Po odseparowaniu włościan mają przestrzeni Iwańsk i Wiszenki: ziemi ornej 344 dzies., łąk 130 dzies., pod lasami 336 dzies. i, nieużytków 114 dzies. Nowiny: ornej 98 dzies. łąk 67 dzies., pod lasami 1114 dzies., nieużyt. 738 dzies. Alinpol: ornej 109 dzies., łąk 42. dzies., pod lasami 136 dzies., nieużytków 58 dzies. Przez Iwańsk przechodzi spławna rz. Ulanka, wpadająca do Dźwiny, po której spławia się towar leśny z gub. mińskiej, wileńskiej, witebskiej i mohilewskiej, droga wojenno-komunikacyjna z Czasznik do Połocka, oraz linia telegraficzna z Czasznik do st. dynebursko-witebskiej drogi żelaznej Łowsza. Iwańsk należy do parafii hubińskiej. Jest tufaj stara drewniana kaplica, pobudowana przez jezuitów; ziemia piaszczysta i błotnista, staraniami i kosztem właściciela doprowadzona do naja-
niejszych w okolicy. Kanalizacya pola, plantowania łąk, poprawna uprawa roli i umiejętne zastosowanie maszyn rolniczych — wysoko podnosi kulturę gospodarki. Lokomobila zastosowana do młocki, gorzelni, młyna i tartaku jest wielką pomocą w gospodarstwie; gorzelnie w Iwańsku i Alinpolu produkują rocznie na 100000 rs. Egzystuje tutaj stadnina koni i poprawna rasa bydła. * Do Iwańska . należały wioski: Kopciowicze, Iwańsk, Dziemidowioze, Ostrów, Tołpienice, Kraśnica, Miedź wieck, Pniki, Fiedki, Chocianów i Przystoje. Do Alinpola:Nowosady i Trylesin. Włościanie przez całe lato przeważnie zajmują się spławem drzewa do Rygi. Brak roboczych rąk bardzo niekorzystnie oddziaływa na stan rolnictwa i dobrobyt ludu.
(SGKPi..)
-
wieś i dobra, powiat lepelski, o 90 wiorst od Witebska, 35 od Lepla, akr. polic. 2-i, okrąg sądowy 3-i, zarząd gminny w Kopciowicach. Niegdyś I. należał do udzielnego księstwa łukomlskiego. Musiał Iwańsk być oddanym na własność jezuitom połockim, gdyż w 1 584 r. komisarze, wyznaczeni przez Stefana Batorego, wskutek ciągłych skarg jezuitów o zabranie przez szlachtę należących do nich majątków—oddają Iwańsk powtórnie na własność zakonowi. W 1774 r. nabył Iwańsk za sumę 211,111 złp. 3 grosze 1 szeląg Tadeusz Wołodkowicz krajczy województwa mińskiego. Z przeszłości historycznej należy wspomnieć o walnem zwycięztwie na polach Iwańskich, odniesionem w dniu 26-go stycznia 1563 roku przez Mikołaja Radziwiłła, wojewodę trockiego, nad księciem Szujskim. Nieliczny oddział wojska litewskiego, zaledwo 4000 ludzi wynoszący, stał pod Mińskiem, dowodzony przez hetmana litewskiego Mikołaja Radziwiłła, hetmana polnego Hrehorego Chodkiewicza, Jerzego Tyszkiewicza i Romana Sanguszkę, którzy, powziąwszy wiadomość o obrotach wojsk nieprzyjacielskich, ruszyli spiesznym marszem na spotkanie wroga. Wojsko Szujskiego, nie mając wiadomości o zbliżeniu się nieprzyjaciela i nie mogąc uszykować się do boju, pierzchnęło w nieładzie, zostawiając w ręku przeciwnika działa, broń ręczną i obozy. Ściganie trwało noc całą; polegli: dowódzca Piotr Szujski, Symon i Fieder bracia Poleccy, w niewolę wzięci: wojewoda Pieszczęjew, Owczyna, Iwan Ochhbiszyn i dużo synów bojarskich; z całego oddziału zaledwo 5000 wróciło do Połocka. W 1812 r. przez I przechodził 2-i korpus armii francuskiej, o czem świadczą znajdujące się w miejscowem archiwum bony (kwity) wydawane przez dowódzców francuskich. Obecnie Iwańsk z fol. Nowiny i Wiszenki należy do Wincentego Wołodkowicza. Do tegoż właściciela należy m. Czaszniki z folwarkiem Alinpol, położone o 7 wiorst od Iwańska. Po odseparowaniu włościan mają przestrzeni Iwańsk i Wiszenki: ziemi ornej 344 dzies., łąk 130 dzies., pod lasami 336 dzies. i, nieużytków 114 dzies. Nowiny: ornej 98 dzies. łąk 67 dzies., pod lasami 1114 dzies., nieużyt. 738 dzies. Alinpol: ornej 109 dzies., łąk 42. dzies., pod lasami 136 dzies., nieużytków 58 dzies. Przez Iwańsk przechodzi spławna rz. Ulanka, wpadająca do Dźwiny, po której spławia się towar leśny z gub. mińskiej, wileńskiej, witebskiej i mohilewskiej, droga wojenno-komunikacyjna z Czasznik do Połocka, oraz linia telegraficzna z Czasznik do st. dynebursko-witebskiej drogi żelaznej Łowsza. Iwańsk należy do parafii hubińskiej. Jest tufaj stara drewniana kaplica, pobudowana przez jezuitów; ziemia piaszczysta i błotnista, staraniami i kosztem właściciela doprowadzona do naja-
niejszych w okolicy. Kanalizacya pola, plantowania łąk, poprawna uprawa roli i umiejętne zastosowanie maszyn rolniczych — wysoko podnosi kulturę gospodarki. Lokomobila zastosowana do młocki, gorzelni, młyna i tartaku jest wielką pomocą w gospodarstwie; gorzelnie w Iwańsku i Alinpolu produkują rocznie na 100000 rs. Egzystuje tutaj stadnina koni i poprawna rasa bydła. * Do Iwańska . należały wioski: Kopciowicze, Iwańsk, Dziemidowioze, Ostrów, Tołpienice, Kraśnica, Miedź wieck, Pniki, Fiedki, Chocianów i Przystoje. Do Alinpola:Nowosady i Trylesin. Włościanie przez całe lato przeważnie zajmują się spławem drzewa do Rygi. Brak roboczych rąk bardzo niekorzystnie oddziaływa na stan rolnictwa i dobrobyt ludu.
(SGKPi..)
-