Psarscy herbu Abdank z Psarskiego koło Śremu Wielkopolska. Źródło: Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu
W przypadku tej rodziny trudno by było utworzyć drzewo, ale można prześledzić ich losy dzięki zapiskom. Jest to najmniej znana gałąź rodziny Psarskich.
Pierwsze pokolenie to trzej bracia? urodzeni ok. 1420
-Jan zmarły 1486, żona Marta, syn Maciej.
-Wojciech wcześniej Golejewski, ostatnia wzmianka 1453, żona Katarzyna, synowie Stanisław, Maciej i Andrzej.
-Szymon zmarły 1479, żona Dorota, dzieci Jan zwany Szymanek, Katarzyna.
1449, 1471? Jan dziedzic w Psarskim Psarski: 1449 tenże Jan Psarski zapisuje żonie Marcie po 70 grz. posagu i wiana na 1/3 P. (PG 3, 48v); [1471?] tenże Jan dziedzic w Psarskim, świadek (DBL nr 287); 1486 [tenże?] Jan Psarski wspomniany jako zmarły - jego syn → niżej: Maciej 1486-91.
1450-53 Wojciech Abdanek [Abdank] z Psarskiego (KoścZ 14, 95): 1450 Katarzyna żona tegoż Wojciecha Abdanka niegdyś Golejewskiego zapisuje mężowi 100 kóp [gr] długu na połowie swej 1/3 cz. macierzystej w Psarskim (PG 4, 47); 1453 za tegoż Wojciecha Abdanka z Psarskiego poręcza Andrzej Zgirzyc [ze Zgirzyc w powiecie kościańskim, obecnie nie istnieją] (K 3, 109; KR 4, 43).
jest to jedyny Wojciech Abdanek z Psarskiego, choć niegdyś Golejewski? może o jego synach Psarskich jest mowa poniżej pod 1473 - Stanisław, Maciej, Andrzej. To niegdyś zwykle używane w sensie zmarły tu nie ma zastosowania - jest późniejsza wzmianka. Tu oznacza, że wcześniej nazywał się Golejewski.
1453-64 Szymon Psarski toczy procesy z dziedzicami Wierzei: 1453 z Janem Tarnką (PZ 17, 141), 1464 z Mikołajem (PZ 14, 10); 1479 żona Dorota, aby uwolnić od ekskomuniki swego zmarłego męża tegoż Szymona Psarskiego, który od wielu lat nie płacił czynszu altaryście w Śremie Janowi Stęgoskiemu [ze Stęgoszy w powiecie pyzdrskim], zobowiązuje się zapłacić wspomnianemu Janowi 3 1/2 grzywien (AE III 2); 1485-99 tegoż syn → niżej: Jan Psarski zwany Szymanek; 1509-21 tegoż córka → niżej: Katarzyna Psarska.
1473 Stanisław, Maciej, Andrzej i 1473-95, 1498-1504? Jan Abdankowie Psarscy, bracia niedzielni, synowie [Wojciecha?] Abdanka z Psarskiego.: 1473 ciż pozywają Mikołaja Jaszkowskiego, syna zmarłego Jana Jaszkowskiego, który będzie mógł odpowiadać za 5 lat [gdy dojdzie do lat sprawnych] (KoścZ 16, 17v);
1494 [tenże?] Jan Psarski Abdanek (Cieplucha 246); 1495 tenże Jan z bratankiem Janem Psarskim, synem zmarłego Stanisława Abdanka Psarskiego, dziedzice niedzielni w Psarskim, sprzedają za 32 grzywny Katarzynie, wdowie po Macieju Abdanku Psarskim, i jej dzieciom Janowi, Marcinowi, Dorocie i Katarzynie dziedzicom niedzielnym w Psarskim., część w Psarskim. wraz z 1 łanem, który trzyma w zastawie Jan Psarski [tenże Jan, czy jego bratanek?] (PG 7, 74v; PZ 11, 99v); 1495 tenże Jan wraz z wspomnianym bratankiem Janem ręczą Katarzynie wdowie po Macieju Abdanku i jej dzieciom za Grzegorza, Michała i Zofię rodzeństwo, dziedziców w Psarskim, że wraz z nimi uwolnią i sprzedadzą swą część w Psarskim wraz z łanem, który trzyma w zastawie Jan Psarski (KoścG 4, 78v);
1498-1504 Jan Psarski [tenże Jan, którego bratankowie Jan syn Stanisława, lub Jan syn Macieja?]: 1498 tenże wysyła swego zastępcę na wyprawę turecką ze swej części Psarskiego (ExpBel. nr 567), 1504 tenże oraz Marcin Strzępiński [ze Strzępinia k. Opalenicy] i Mikołaj Abdanek dziedzice w Psarskim w sporze z Maciejem Chaławskim o sołectwo w Psarskim (PG 64, 182v).
1485-99 Jan Psarski zwany Szymanek, syn Szymona Psarskiego, brat Katarzyny Psarskiej: 1485 tenże Jan, syn zmarłego Szymona Psarskiego, w sporze z Apolonią wdową po Stanisławie Błociszewskim (KoścG 3, 5v); 1493-97 tenże zapisuje żonie Marcie, córce Klemensa Małachowskiego [z Małachowa-Szemborowic w powiecie gnieźnieńskim], na 1/2 swej części dziedzinę w Psarskim: 1493 po 20 grzywien posagu i wiana (PG 10, 190), 1497 po 50 grzywien posagu i wiana (PG 7, 135v); 1493 wspomniana Marta żona tegoż Jana w sporze z Janem niegdyś Górskim dziedziczka w Psarskim i Krzyżewnikach (PZ 22, 95); 1499 [prawdopodobnie tenże] Jan dziedzic w Psarskim w sporze z altarystą w Śremie Wojciechem Strobiszewskim (ACC 76, 36v; → wyżej: Szymon Psarski, pod 1479).
1486-91 Maciej Psarski, dziedzic w Psarskim, syn Jana Psarskiego (1449, 1471): 1486-91 tenże, syn zmarłego Jana Psarskiego, sprzedaje Janowi Goździchowskiemu [zw. Koszka]: 1486 1/3 P. za 100 grzywien (PG 10, 59), 1491 część Psarskiego za 40 grzywien (PG 10, 143v).
1493-1506 Jan, 1493-1506. 1510? Katarzyna, 1495 Dorota i Marcin Abdankowie Psarscy, dziedzice niedzielni w Psarskim, dzieci Macieja Abdanka Psarskiego i Katarzyny: 1493 tenże Jan zapisuje swej siostrze rodzonej Katarzynie 7 zł węgierskich długu (PZ 22, 96v); 1495 ciż z matką Katarzyną i 1498, 1504 [tenże?] Jan Psarski → wyżej: Stanisław, Maciej, Andrzej i Jan Abdankowie; 1499 tenże Jan sprzedaje swej siostrze Katarzynie 1/3 swych dóbr po rodzicach w Psarskim za 15 zł węgierskich (KoścG 5, 5v); 1506 tenże Jan zobowiązuje się płacić swej siostrze Katarzynie Psarskiej corocznie 1/2 grzywien (KoścG 6, 58); 1510 [taż?] Katarzyna Abdankowa dziedziczka w Psarskim posiada 2 łany folwarczne i 2 łany kmiece opust., które sama uprawia (LBP 106)
1495, 1498-1504? Jan Psarski syn Stanisława Abdanka Psarskiego oraz 1495 Grzegorz, Michał i Zofia [Abdankowie?], dziedzice Psarskiego → wyżej: Stanisław, Maciej, Andrzej i Jan Abdankowie.
1504-35 (wspomniany jako zmarły 1538) Mikołaj Abdanek Psarski dziedzic w Psarskim, syn [imienia nie podano] Abdanka Psarskiego i Katarzyny (KoścZ 19, 92v; KoścZ 22, 87v): 1504 tenże w sporze o sołectwo w Psarskim → wyżej: Stanisław, Maciej, Andrzej i Jan Abdankowie; 1509 tenże Mikołaj, syn zm. Abdanka Psarskiego, z matką Kat. Psarską (PG 66, 218); 1518 tenże zapisuje żonie Jadwidze Lipowskiej [córce Katarzyny z → Ostrowieczna] po 24 grzywien posagu i wiana na 1/2 swej części w Psarskim (PG 15, 215v); 1523 tenże kupuje od Piotra Jarosławskiego 1 łan soł. i 1/2 łąki Marzyna w Psarskim za 30 grzywien (PG 15, 487v);1530 tenże → p. 2; 1531 tenże kupuje od swego brata stryjecznego Macieja Psarskiego część Psarskiego za 110 grzywien; część tę Maciej kupił w tym roku od Doroty Psarskiej wdowy po Janie Parzęczewskim, obecnie żony Wojciecha. Zaworskiego za tę samą sumę (PG 16, 458v); 1531 tenże sprzedaje Janowi Psarskiemu i jego żonie Katarzynie 1 łan zwany Żyliński w Psarskim z zastrzeżeniem prawa wykupu za 40 grzywien (PG 16, 459); 1535 [tenże?] Mikołaj Psarski występuje jako stryj Katarzyny żony Wincentego Kuczyńskiego (PG 16, 731); 1538 wspomniana Jadwiga wdowa po tymże Mikołaju z synami → niżej: Jakub, Bartłomiej, Marcin, Wojciech i Jan Abdankowie.
1509 Katarzyna, 1509-16 Małgorzata i 1509-31 Dorota Psarskie, dziedziczki w Psarskim: 1509 te siostry pozwane przez swą ciotkę Katarzynę Psarską [córkę Szymona] o wygnanie jej z części po rodzicach w Psarskim; zawarta zostaje ugoda (PG 66 k. 193v, 204); 1516 te siostry Dorota i Małgorzata → niżej: Jarosławscy; 1519 taż Dorota wdowa po Janie Parzęczewskim, a żona Wojciecha Zaworskiego, winna jest swej ciotce pannie Katarzynie córce Szymona Psarskiego 2 grzywny (KoścZ 24, 34v); 1521 taż Dorota płaci wspomnianej ciotce pannie Katarzynie Psarskiej córce zmarłego Szymona Psarskiego 1 grzywnę (KoścZ 24, 174v); 1521 taż Dorota kwituje Marcina Luboskiego wójta w Luboszu [k. Pniew] (KoścG 8, 43v); 1529 taż Dorota wdowa po Wojciechu Zaworskim pozywa Andrzeja Wolikowskiego (KoścZ 24, 640); 1531 taż Dorota → wyżej: Mikołaj Abdanek.
1509-21 Katarzyna Psarska córka Szymona Psarskiego, siostra Jana Psarskiego zw. Szymanek wyżej.
1516 do uposażenia altarii Św. Wojciecha i Doroty w kościele par. w Śremie (altarystą jest Wojciech Strobiszewski), przeniesionej do katedry poznańskiej, należność 4 grzywien czynszu z Psarskiego, zgodnie z dokumentem starosty generalnego wlkp. z 1407 (AE V 158v-160; wyżej: Szymon Psarski, pod 1479; → wyżej: Jan Psarski zwany Szymanek, pod 1499).
1530 Mikołaj Abdanek Psarski i Zachariasz Jarosławski syn zmarłego Macieja Chaławskiego zawierają ugodę dot. podziału wsi Psarskie.
1531 Maciej, Psarski brat stryjeczny Mikołaja oraz Jan Psarski z żoną Katarzyną → wyżej: Mikołaj Abdanek.
1538-67 (wspomniany jako zmarły 1572) Jakub, 1538-80 (wspomniany jako zmarły 1581) Bartłomiej (Bartosz), 1542 Marcin i Wojciech, 1542 – zmarły 1567 Jan Abdankowie Psarscy, dziedzice w Psarskim, synowie Mikołaja Abdanka Psarskiego i Jadwigi Lipowskiej (TD): 1538 ciż Jakub i Bartłomiej synowie zmarłego Mikołaja Psarskiego i ich matka Jadwiga Lipowska zapisują radzie miasta Śremu 5 grzywien czynszu rocznego na części Psarskiego od sumy 100 grzywien (PG 17, 233v); 1542 tenże Jakub ręczy Zachariaszowi Psarskiemu za swych braci Bartłomieja, Jana, Marcina i Wojciecha (KoścZ 26, 346); 1552 tenże Bartłomiej występuje jako stryj Katarzyny Bielewskiej żony Jana Bogusławskiego [z Bogusławek w powiecie kościańskim.] (PG 19, 53); 1558 tenże Jakub z żoną Małgorzatą córką zmarłego Bernarda Skoraszewskiego (PG 102, 23v); 1558 tenże Bartłomiej zapisuje żonie Annie Sepieńskiej po 250 zł posagu i wiana na 1/2 swej części w Psarskim (PG 19, 646v); 1559 Barbara żona tegoż Jana, a córka zmarłego Marcina Robaczyńskiego, pozywa Jana Robaczyńskiego o część Robaczyna (PG 1251, 336); 1559 tenże Jakub zobowiązuje się oprawić, a w 1560 oprawia, swej przyszłej [drugiej] żonie Agnieszce córce zmarłego Ambrożego Miaskowskicgo po 300 zł posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w Psarskim (PG 19, 862; PG 103, 274); 1563 [tenże, czy Bartłomiej Szamarzewski?] Bartłomiej Psarski → niżej: pobór; 1566 ciż Jakub, Bartłomiej i Jan pozwani przez Marcina Szamarzewskiego dziedzica w Psarskim o naruszenie granic, wypasienie lub zabranie zasiewów, o wycięcie drzew, w tym dębów, na gruntach wspólnych oraz w lesie Marcina w Psarskim, położonym koło drogi z Szymanowa do Śremu i o wycięcie w gaju → Pluskocin dębów wartości 300 grzywien (KoścZ 59, 15-18); 1566 tenże Bartłomiej zobowiązuje się Janowi, Andrzejowi i Stanisławowi Wydzierzewskim, że gdy wyda za mąż Barbarę i Katarzynę córki swoje i zmarłej Anny Sepieńskicj, skasują one oprawę swej matki na Psarskim (200 zł), a bracia Wydzierzewscy zapiszą 300 zł polskich długu w posagu za swą siostrę Zofię Wydzierzewską, przyszłą żonę tegoż Bartłomieja (GnG 37, 147v-149); 1566 tenże Bartłomiej zapisuje żonie Zofii córki zmarłego Jakuba Wydzierzewskiego po 400 zł posagu i wiana na 1/2 swej części w Psarskim (PG 20, 538v); 1567 ciż Jakub, Bartłomiej i Jan w sporze z Marcinem Szamarzewskim (KoścG 20, 341v); 1567 ciż Jakub i Bartłomiej wraz ze swymi bratankami Stanisławem i Zygmuntem synami Barbary Robaczyńskiej i zmarłego Jana Psarskiego w sporze z Marcinem Psarskim czyli Szamarzewskim o części w Psarskim (KoścG 20, 384-385); 1572 tenże Bartłomiej w sporze z Agnieszką Miaskowską wdowa po tymże Jakubie Psarskim (KoścG 26, 37v); 1572 Barbara Robaczyńska wdowa po tymże Janie Psarskim, obecnie żona Jana Powęskiego (KoścG 26, 124v); 1581 Zofia Wydzierzewską wdowa po tymże Bartłomieju (KoścG 35, 585v).
1541-53 Wojciech Psarski duchowny: 1541 tenże altarysta w Kościanie, dr obojga praw, kanonik gnieźn. (KoścG 8, 483v); 1553 [tenże?] Wojciech Psarski nadworny audytor i kanclerz Andrzeja Czarnkowskiego bpa pozn. [1553-63] (AE X 79v).
1576-84 Stanisław Psarski syn Jana Psarskiego i Barbary Robaczyńskiej (TD): 1576 tenże kupuje od Stanisława Szamarzewskiego cz. P. za 3000 zł (PG 21, 659), a w 1577 tenże sprzedaje tę część Psarskiego Wojciechowi Sokołowskiemu za 1400 zł (PG 21, 702v).
Teki Dworzaczka
Grodzkie i ziemskie > Kościan > Inskrypcje
1162 (Nr. 234) 1538
N. Zacharjasz Psarski, NN. Mikołajowi, Janowi i Andrzejowi braciom rodzonym, synom zmarłego N. Piotra Psarskiego burmistrza śremskiego, ponieważ zmarły ojciec ich część swą dziedziczną wsi Psarskie w powiecie kościańskim zeznającemu sprzedał, daje kwitację (f. 371) Regina Psarska wdowa po Piotrze Psarskim w towarzystwie syna Mikołaja i Kaspra Bargijel pasierba, mieszczanina z Śremu, kwituje z 30 grzywien posagu i wiana Zacharjasza Psarskiego., a miała to oprawę na tej części Psarskiego, którą zmarły Piotr Psarski sprzedał Zacharjaszowi Psarskiemu (f. 371v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Rezygnacje > XVI wiek
11756 (Nr. 1398) 1576
Nobilis Stanisław Szamarzewski, syn Marcina, całe części dziedziczne wsi Psarskie za 3.000 zł. Stanisławowi Psarskiemu, synowi zmarłego Jana Psarskiego sprzedaje (f. 659)
11844 (Nr. 1398) 1577
Nobilis Stanisław Psarski, syn zmarłego Wojciecha, całą część dziedziczną nabytą od Stanisława Szamarzewskiego, we wsi Psarskie, wydaje za 1.400 zł. Wojciechowi Sokołowskiemu na lat 3 (f. 702v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Inskrypcje > XVI wiek > Część 2
9394 (Nr. 939) 1582
Katarzyna Psarska żona Marcina Wydzierzewskiego, Barbara, Małgorata, panny Psarskie, córki zmarłego Bartłomieja Psarskiego, przeciw Stanisławowi Paruszewskiemu, synowi zmarłego Marcina o dług 100 zł. (f. 476v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Rezygnacje > XVI wiek
12255 (Nr. 1399) 1584
Nobilis Barbara Psarska, córka zmarłego Bartłomieja, żona Tomasza Choynackiego, w towarzystwie Stanisława Psarskiego brata stryjecznego całe części wsi Psarskie mężowi daruje (226v)
12272 (Nr. 1399) 1584
Nobilis Tomasz Chojnatski, syn zmarłego Wojciecha, całe części wsi Psarskie nabyte od żony Barbary Psarskiej, sprzed. za 1.000 złp. Stanisławowi Psarskiemu, synowi zmarłego Jana (f. 245)
Grodzkie i ziemskie > Pyzdry > Część 1
1081 (Nr. 122) 1585
Nobilis Małgorzata Psarska, córka zmarłego Bartłomieja, obecnie żona Jana Piekarskiego, kwituje Marcina Wydzierzewskiego, syna Baltazara z 100 zł. (f. 303) taż Marcinowi Wydzierzewskiemu część dziedziny we wsi Psarskie w sumie 500 zł. sprzedaje (f. 303v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Rezygnacje > XVI wiek
12764 (Nr. 1399) 1586
Nobilis Małgorzata Psarska, córka zmarłego Bartłomieja obecnie żona Jana Piekarskiego część swą spadku po ojcu, obok innych sióstr we wsi Psarskie Marcinowi Wydzierzewskiemu za 1.500 zł. sprzedaje (f. 789)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Rezygnacje > XVI wiek
13085 (Nr. 1400) 1589
Nobils Zygmunt Psarski, syn zmarłego Jana całe części dziedziczne wsi Psarskie sprzedaje za 1.600 złp. Stanisławowi Ruthowskiemu (f. 329)
13086 (Nr. 1400) 1589
Noblis Marcin Wydzierzewski seu Węgierski całe części wsi Psarskie od Małgorzaty Psarskiej, żony Jana Piekarskiego nabyte, sprzed. za 1.000 zł. Stanisławowi Rutkowskiemu (f. 330v)
13087 (Nr. 1400) 1589
Nobilis Katarzyna Psarska, córka zmarłego Bartłomieja, żona Marcina Wydzierzewskiego, seu Węgierskiego, w towarzystwie Zygmunta Psarskiego brata stryjecznego rodzonego i Andrzeja Borkowskiego, brata ciotecznego całe części dziedziny wsi Psarskie spadłe po zmarłym ojcu, sprzedaje za 1.000 złp. Nobilis Stanisławowi Rutkowskiemu (f. 331v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Inskrypcje > XVI wiek > Część A
196 (Nr. 970) 1600
Nobilis Ewa Psarska, żona Andrzeja z Pierzchna Koszutskiego, aprobuje rezygnację wyderk. daną przez męża Nobilis Jakubowi Rudkowskiemu, pustej części "Chojnackie" we wsi Psarskie (f. 226v)
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Rezygnacje > XVI wiek
15824 (Nr. 1403) 1600
Nobilis Ewa Psarska, córka zmarłego Stanisława, żona Andrzeja Koszutskiego, w obecności Zygmunta Psarskiego wuja i Jana Robaczyńskiego, całe działy swoje we wsi Psarskie za 7. 000 złp. sprzedaje mężowi swojemu Andrzejowi (f. 671v)
15825 (Nr. 1403) 1600
Nobilis Andrzej de Pierzchno Koszutski, syn zmarłego Krzysztofa na 1/2 działów swoich we wsi Psarskie sumę 2. 400 złp. jako wiano zapisuje żonie swojej Ewie Psarskiej córce zmarłego Stanisława (f. 673v)
W 1781 majątek Psarskie kupił Józef Wybicki autor hymnu narodowego.