Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Porudomino
1.11.2009 17:49
Porudomino nad rz. Rudominą, o 19 w. od Wilna.
Dawny kościół zabrany został w r. 1867 na "cerkiew. Nowy drewn. z r. 1908.
[Źródło:P-k po Guberni Wileńskiej E. Maliszewski r. 1919]
Porudomino, mko rząd. nad rzeczką Rudominą, pow. wileński, w 6 okr. pol., na samej granicy pow. trockiego, zaliczone do gm. Rudomino, okr. wiejski Szkodziski w pow. wileńskim, oraz do gm. Międzyrzecz, okr. wiejski Porudomino w pow. trockim, o 19 w. od Wilna, ma 13 dm., 263 mk. (75 prawosł., 100 katol. i 88 żyd.). Podług spisu w 1882 r. było 203 mk. (100 męż. i 103 kob ), spis zaś gmin z 1864 r, wykazuje 63 dusz rewiz. Był tu dawniej kościół katol. fil., par. Rudomino. Miasteczko należy do włościan gminy międzyrzeckiej pow. trockiego. W skład okr. wiejskiego wchodzi mko P., wsie: Halino, Negliniańce, Budojce, Czaukgile, Wielkopole, Stare i Nowe Taraszyszki, Przedtieczenka i zaśc. Jedlino, Bękarty, Pobanowszczyna i Zielenkowo, w ogóle 299 dusz rewiz. b. włościan skarb., 27 osadników w.-ros. i żyd rolnik. W 1493 r. dnia 23 oktobra Konstanty syn Jana książę Ostrogski, hetman, wojewoda trocki, starosta brasławski i iwieński, reskryptem swym danym namiestnikowi swemu rudnickiemu, tereszyskiemu i nowodworskiemu Bohdanowi Dołmatowiczowi, pozwala cerkwi greko-unickiej św. Mikołaja, w skutek prośby świaszczennika tejże cerkwi ojca Aleksego, używać do woli hospodarskiej grunta dóbr książęcych zwanych Tereszyszki pole orne Kurowskie koło Wężowej góry, orać i sianożęó Puprewską nad rz, Rudominą i pod siołem Rudominem leżącą, kosić, W XVI w. król Zygmunt I przywilejem danym Aleksemu Pawłowiczowi (popowi ?) pozwala zbudować most na rzece Rudominie, dla bezpiecznego przejazdu podróżnych, swym nakładem, za co myto mostowe ustanowić pozwala i pobierać od ludzi kupieckich: „od woza dwoma końmi grosz wąski, w którym ośm pieniędzy, a od sztuki wosku grosz płaski, w którym dziesięć pieniędzy; a od wozu kupieckiego jednym koniem cztery pieniądze; od bydła rogatego od wołów i krów pędzonych na sprzedaż, od sztuki po dwa pieniądze; a od sielan, którzy ze zbożem, chmielem, z drzewem i innemi rzeczami na sprzedaż na targ jeżdżą, od woza po dwa pieniądze; a od beczki soli po dwa pieniądze, a od podróżnego wozu po pieniądzu jednym, wyjąwszy ludzi rycerskich i szlacheckiego stanu i od podwód naszych szlacheckich, które i prawo pospolite wyzwala." Następnie, gdy skarbnik w. ks. lit. Stefan Wielikowicz pozwał Aleksego Pawłowieża, że na gruncie jego własnym most zbudował, tedy Aleksy Stef. Wielikowiczowi ustąpił i przywilej na mostowe do rąk jego oddał; on zaś grunt swój i most na nim zbudowany na gr.-unicką cerkiew św. Mikołaja w Porudominie zapisał i przed królem Zygmuntem Augustem wyznał, żeby J. Kr. M. na potomne czasy popowi Mikolskiemn, t. j. cerkwi Mikołajewskiej, utwierdził, co też król uczynił. W 1597 r. d. 17 marca Zygmunt III przywilejem danym w Warszawie pozwolił skarbnikowi król,, stście dzisieńskiemu, Łukaszowi Mamoniczowi most swym nakładem zbudować i myto z niego dla cerkwi św. Mikołaja utwierdził. A to dla tego, że pop w P. Ostafiej Iwanowicz dla niedostatku swego nie mógł zniszczonego mostu naprawić oraz włożył obowiązek na parochów cerkwi porudomińskiej, aby most zawsze wedle potrzeby naprawiali i za to mostowe od ludzi kupieckich pobierali i na pożytek swój obracali na wieczne czasy. W 1695 r. d. 22 czerwca w Wilanowie Jan III przywilejem swym cerkwi porudomińskiej imieniem wielebnego Pilipa Jawmontowicza, świaszczennika w unii zostającego, danym, potwierdza przywileje ks. Ostrogskiego i Zygmuntów. P. należało w XV w. do Konstantego Ostrogskiego, hetmana, w XVI w. do skarbników królewskich, wprzód Stef. Wielikowicza, później do Łukasza Mamonicza a w 1631 r. do Barbary z Mamoniczów Włodzimierzowej Żochowskiej. W początku XVIII w. władała P, Aniela Zemlówna, podkomorzanka oszmiańska, która puściła tę majętność Kazim. Józ. Mirskiemu, miecznikowi mścisł., majorowi wojsk koron., i Emerencyannie Urszuli z Niepokojczyckich w prawo zastawne od 23 kwietnia 1717 r. do tejże daty 1720 r. w sumie 9000 zł. talarami bitymi, rachując każdy talar po 9 zł. gr. ]5. W 1752 r. należało Porudomino do pp. benedyktynek wileńskich.
[SGKP]
Dawny kościół zabrany został w r. 1867 na "cerkiew. Nowy drewn. z r. 1908.
[Źródło:P-k po Guberni Wileńskiej E. Maliszewski r. 1919]
Porudomino, mko rząd. nad rzeczką Rudominą, pow. wileński, w 6 okr. pol., na samej granicy pow. trockiego, zaliczone do gm. Rudomino, okr. wiejski Szkodziski w pow. wileńskim, oraz do gm. Międzyrzecz, okr. wiejski Porudomino w pow. trockim, o 19 w. od Wilna, ma 13 dm., 263 mk. (75 prawosł., 100 katol. i 88 żyd.). Podług spisu w 1882 r. było 203 mk. (100 męż. i 103 kob ), spis zaś gmin z 1864 r, wykazuje 63 dusz rewiz. Był tu dawniej kościół katol. fil., par. Rudomino. Miasteczko należy do włościan gminy międzyrzeckiej pow. trockiego. W skład okr. wiejskiego wchodzi mko P., wsie: Halino, Negliniańce, Budojce, Czaukgile, Wielkopole, Stare i Nowe Taraszyszki, Przedtieczenka i zaśc. Jedlino, Bękarty, Pobanowszczyna i Zielenkowo, w ogóle 299 dusz rewiz. b. włościan skarb., 27 osadników w.-ros. i żyd rolnik. W 1493 r. dnia 23 oktobra Konstanty syn Jana książę Ostrogski, hetman, wojewoda trocki, starosta brasławski i iwieński, reskryptem swym danym namiestnikowi swemu rudnickiemu, tereszyskiemu i nowodworskiemu Bohdanowi Dołmatowiczowi, pozwala cerkwi greko-unickiej św. Mikołaja, w skutek prośby świaszczennika tejże cerkwi ojca Aleksego, używać do woli hospodarskiej grunta dóbr książęcych zwanych Tereszyszki pole orne Kurowskie koło Wężowej góry, orać i sianożęó Puprewską nad rz, Rudominą i pod siołem Rudominem leżącą, kosić, W XVI w. król Zygmunt I przywilejem danym Aleksemu Pawłowiczowi (popowi ?) pozwala zbudować most na rzece Rudominie, dla bezpiecznego przejazdu podróżnych, swym nakładem, za co myto mostowe ustanowić pozwala i pobierać od ludzi kupieckich: „od woza dwoma końmi grosz wąski, w którym ośm pieniędzy, a od sztuki wosku grosz płaski, w którym dziesięć pieniędzy; a od wozu kupieckiego jednym koniem cztery pieniądze; od bydła rogatego od wołów i krów pędzonych na sprzedaż, od sztuki po dwa pieniądze; a od sielan, którzy ze zbożem, chmielem, z drzewem i innemi rzeczami na sprzedaż na targ jeżdżą, od woza po dwa pieniądze; a od beczki soli po dwa pieniądze, a od podróżnego wozu po pieniądzu jednym, wyjąwszy ludzi rycerskich i szlacheckiego stanu i od podwód naszych szlacheckich, które i prawo pospolite wyzwala." Następnie, gdy skarbnik w. ks. lit. Stefan Wielikowicz pozwał Aleksego Pawłowieża, że na gruncie jego własnym most zbudował, tedy Aleksy Stef. Wielikowiczowi ustąpił i przywilej na mostowe do rąk jego oddał; on zaś grunt swój i most na nim zbudowany na gr.-unicką cerkiew św. Mikołaja w Porudominie zapisał i przed królem Zygmuntem Augustem wyznał, żeby J. Kr. M. na potomne czasy popowi Mikolskiemn, t. j. cerkwi Mikołajewskiej, utwierdził, co też król uczynił. W 1597 r. d. 17 marca Zygmunt III przywilejem danym w Warszawie pozwolił skarbnikowi król,, stście dzisieńskiemu, Łukaszowi Mamoniczowi most swym nakładem zbudować i myto z niego dla cerkwi św. Mikołaja utwierdził. A to dla tego, że pop w P. Ostafiej Iwanowicz dla niedostatku swego nie mógł zniszczonego mostu naprawić oraz włożył obowiązek na parochów cerkwi porudomińskiej, aby most zawsze wedle potrzeby naprawiali i za to mostowe od ludzi kupieckich pobierali i na pożytek swój obracali na wieczne czasy. W 1695 r. d. 22 czerwca w Wilanowie Jan III przywilejem swym cerkwi porudomińskiej imieniem wielebnego Pilipa Jawmontowicza, świaszczennika w unii zostającego, danym, potwierdza przywileje ks. Ostrogskiego i Zygmuntów. P. należało w XV w. do Konstantego Ostrogskiego, hetmana, w XVI w. do skarbników królewskich, wprzód Stef. Wielikowicza, później do Łukasza Mamonicza a w 1631 r. do Barbary z Mamoniczów Włodzimierzowej Żochowskiej. W początku XVIII w. władała P, Aniela Zemlówna, podkomorzanka oszmiańska, która puściła tę majętność Kazim. Józ. Mirskiemu, miecznikowi mścisł., majorowi wojsk koron., i Emerencyannie Urszuli z Niepokojczyckich w prawo zastawne od 23 kwietnia 1717 r. do tejże daty 1720 r. w sumie 9000 zł. talarami bitymi, rachując każdy talar po 9 zł. gr. ]5. W 1752 r. należało Porudomino do pp. benedyktynek wileńskich.
[SGKP]