Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Izdebki

10.11.2009 10:05
Izdebki - gm. Nozdrzec, woj. podkarpackie
Izdebki - dwórW parku u podnóża malowniczych serpentyn nad rzeką Magierą znajduje się zabytkowy dwór Bukowskich, który następnie przeszedł w posiadanie Potockich. Wzniesiony na miejscu starszego w drugiej połowie XIX wieku. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków architektury rezydencjonalnej z końca XIX wieku. Eklektyczny, zwrócony frontem ku północnemu-zachodowi. na rzucie kwadratu. Budowniczym dworu był prawdopodobne Bonawentura hrabia Bukowski (1808 - 1878) - powstaniec szlachecki z 1846 roku.
W czasie rabacji galicyjskiej związany został przez miejscowych chłopów, przewieziony następnie do Sanoka. Tam, po rocznym pobycie w więzieniu, został skazany na siedem lat twierdzy w Spilbergu. Po roku, dzięki amnestii cesarza Franciszka, szczęśliwie powrócił do domu. Po śmierci hr. Bukowskiego dwór odziedziczyła jego córka, Henryka Zakliczyna herbu Topór. Żyła w latach 1852 - 1939. Bardzo młodo owdowiała, wcześniej tez straciła syna Gucia. Hentryka z Bukowskich Zakliczyna spoczywa w rodzinnym grobowcu na "Wzgórzu Milczenia" w Izdebkach.
W lipcu 1927 roku nastąpiła zmiana właściciela dworu. Henryka Zakliczyna oddała swój majątek Annie Mycielskiej zamężnej za Gorajskiego. Po śmierci pierwszego męża hr. Anna wyszła ponownie za mąż za Ignacego Potockiego.
Po II wojnie światowej w latach 1945 - 1991 dwór pozostawał w zarządzie Zespołu Opieki Zdrowotnej w Brzozowie, gdzie mieścił się Wiejski Ośrodek Zdrowia. W latach 1967 - 1986 ZOZ przeprowadził częściowy remont dworu.
W 1991 roku Urząd Wojewódzki w Krośnie przekazał nieruchomość Zarządowi Gminy Nozdrzec. Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń w 1995 roku Zarząd Gminy przystąpił do kapitalnego remontu.
Okazały, bo prawie 6-hektarowy park, porośnięty starodrzewem, wraz z dwoma stawami, wśród którego wznosi się dwór z wysokim wielospadowym dachem, stanowi cenny zespół przyrodniczo - architektoniczny. Został on w całości wpisany do rejestru zabytków byłego województwa krośnieńskiego
na miejscowym cmentarzu znajduje się grób pułkownika napoleońskiego, Jana Kazimierza Kamienickiego herbu Pilawa, adiutanta księcia Józefa Poniatowskiego.
W Izdebkach 5 października 1915 roku urodził sie oficer Armii Krajowej "cichociemny" Michał Fijałka, ps. "Kawa", "Wieśniak", "Sokół". W latach 1922 - 1927 Michał ukończył 5 oddziałów miejscowej szkoły powszechnej, a następnie we wrześniu 1927 roku rozpoczął naukę w II klasie gimnazjalnej w Brzozowie. Jesienią 1935 roku - w związku z trudnymi warunkami domowymi - Michał podjął pracę fizyczną w kopalni ropy naftowej w Mokrem koło Sanoka. Jego ciągłym marzeniem była stała służba wojskowa. Po odbyciu ćwiczeń w rezerwie w lipcu 1939 roku, jako podchorąży powołany został do wojska. Zamierzał dalej się uczyć w szkołach wojskowych. Wybuch 1 września II wojny światowej przerwał te zamierzenia. Zamiast do nauki należało iść na front, by spełnić żołnierski obowiązek i bronić Ojczyzny. Brał on udział w walkach w Wielkiej Brytanii, w odbiciu - po powrocie do kraju - więźniów w Pińsku, pełnił funkcję zastępcy komendanta Inspektoratu Rejonowego Kowela, dowódcy baonu Dywizji Piechoty. Zmarł 20 września 1989 roku w Lublinie.
Z okresu ostatniej wojny należy wspomnieć także o zakazie księdza proboszcza Jana Obary, dotyczącym nadawania przez rodziców nowo narodzonym dzieciom imienia Adolf. O jego śmiałych poczynaniach doniesiono władzom niemieckim. Ks. Obara miał zostać rozstrzelany. W porę jednak poinformowany przez stołującego osie na plebani niemieckiego oficera, zdołał uciec. Ukrywał się aż do końca wojny.
Trzecim, cennym zabytkiem (po kościele i dworze) w izdebkach jest wybudowany na przełomie XVIII i XIX wieku spichlerz dworski, ulokowany na południowy wschód od dworu. Parter murowany z kamienia, piętro natomiast jest drewniane, konstrukcji zrębowo - łątkowej. na parterze, w jego wschodniej części , sklepienia kolebkowe z lunetami. od frontu - ganek kryty szerokim okapem wspartym na czterech słupach. Dach czterospadowy z lukarnami, podbity gontem.

Bibliografia

http://www.nozdrzec.pl



Izdebki