Pancerzyńscy po śmierci swojej córki jedynaczki czynią wszelkie starania, by wznieść w swojej posiadłości świątynię. Pozwolenie na budowę kościoła daje biskup wileński Ignacy Massalski, pamiętany przez nas z działalności w Komisji Edukacji Narodowej i z tego, że za dzieła szkodzące narodowi został w Wilnie powieszony przez powstańców. Wzniesiona zostaje świątynia pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, naturalnie funduje ją marszałek szlachty grodzieńskiej, Ludwik Pancerzyński oraz jego małżonka, Konstancja ze Skirmuntów.
Kościół został zbudowany w krótkim czasie. Poświęcił go 24 czerwca 1795 r. kanonik Józef Swieżyński. Świątynię postawiono na niewielkim wzgórzu, kilkaset metrów od dworu. Ułożono fundamenty o wymiarach 22 m na 15,5 m i na 7 m. Dwuspadowy dach pokryty gontem, który na początku XX w. zamieniono na blachę. Wewnątrz całą konstrukcję podtrzymuje sześć słupów, dzieląc prostokątną salę na trzy nawy. Trzy ołtarze, wszystkie drewniane, skromne, świadczące o pracy dobrego rzemieślnika. Główny ofiarnik wykonany z drzewa sosnowego, z postacią Chrystusa Ukrzyżowanego. Po obu stronach ołtarza rzeźby św. Piotra i Pawła. Z lewej strony ołtarz NMP Niepokalanego Poczęcia, po prawej stronie św. Józefa. Obecne ołtarze wykonano na początku XX w., kopiując wcześniejsze.
Kościół szczycił się bogactwem naczyń liturgicznych, jednak miniony wiek był okrutny dla skarbów religijnych. Wiele rzeczy przepadło bezpowrotnie. I nadzieja, że kiedyś powrócą, jest znikoma. Księża w parafii usnarskiej (dzisiaj makarowskiej) nie tylko byli wspaniałymi pasterzami, ale i twardymi polskimi patriotami. Jako pierwszy z nich przykładem miłości do Ojczyzny świecił ks. Ferdynand Kierbedź, który za wspieranie powstańców został osądzany przez władze carskie i zesłany do Taganrogu. Wierni szanowali swoich duchowych pasterzy.
Organy Siedmiogłosowe, wykonane przez firmę Wacława Bernackiego z Wilna. Przez wiele lat i przez całe swoje życie organistą był pan Sawosz. Do dzisiaj starsze pokolenie pamięta księży Henryka Sobolewskiego i Alojzego Tomkiewicza. Pierwszy pełnił misję kapłańską przez 28 lat, drugi od 1945 r. do 1972 r. (w tym sześć lat spędził w więzieniu). Przy świątyni w parafii makarowskiej działała za czasów polskich Akcja Katolicka. Inicjatorem jej założenia był ksiądz Sobolewski. Wielkie poparcie miała w okolicach szlacheckich parafii: w Ignatowcach, Repli, Praniewiczach, Poczobutach i Petelczycach. Prenumerowano pisma katolickie, na zebraniach omawiano sposoby walki z ateizmem i komunizmem.
W parafii zawsze było więcej wiernych płci męskiej. Trochę to dziwi, a jednak w roku 1830 było ich 700 na 616 kobiet, w 1867 r. - 778 na 771, w 1909 r. - 1018 na 994. Wiek XX, na skutek rewolucji, wojny, ateizmu i alkoholu odwrócił ten bilans. Kobiety wyszły na prowadzenie, a i w kościele są bardziej aktywne, na sowieckie i ateistyczne pokusy bardziej odporne. Informacja aktualna W roku jubileuszowym, czyli 200 rocznicę wyświęcenia kościoła, parafia liczyła 1300 wiernych. Jest tu szkoła średnia, do której uczęszcza ponad 200 dzieci. W samej wiosce w 2004 r. stało 100 domów, było 301 mieszkańców, z nich 79 do lat 15. Jest sklep i punkt medyczny, szpital zamknięto, a w jego budynku znajduje się schronisko dla osób w podeszłym wieku.
