Hoża - Kościół pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła

Hoża - Kościół pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła
Dwuwieżowy, z kamienia polnego i cegły. Wzniesiony ze zbiórek parafian i fundacji Hilarego Sylwestrowicza. Hożanie zawsze byli bowiem znani z gorącego przywiązania do wiary katolickiej. Trzy razy wznosili swoje świątynie od podmurków (fundamentów).

Pierwszy kościół pod wezwaniem św. Piotra Apostoła funduje i bogato wyposaża Kazimierz Jagiellończyk (choć niektórzy historycy wskazują na jego ojca). Obdarza też parafię gruntami, lasami, jeziorami i dwoma młynami. Kościół miał stanąć przed wioską, po lewej stronie, jadąc z Grodna. Jak widać, historyczne centrum wioski znajdowało się po lewej stronie rzeczki Hożanki. W tym miejscu, obok drogi, nad brzegiem Niemna do dzisiaj stoi drewniany krzyż.

Natomiast ta świątynia, którą wycieczkowicz widzi dzisiaj, powstała w 1865 r. Wykonawca zamówienia, Jakub Fordon (ojciec błogosławionego Melchiora) użył jako materiału budowlanego kamieni polnych. Zbudowano więc kościół z elementami stylu gotyckiego, skromny i poważny, pod wezwaniem św. św. Piotra i Pawła. Budowa świątyni była prawdziwym cudem, bo po Powstaniu Styczniowym raczej zabierano i rujnowano kościoły, a nie wznoszono. Na pewno kryje się tu jakaś zagadka...

Ale powróćmy do kościoła. Prostokątny budynek pod dwuspadowym dachem. Część frontową obejmują z dwóch stron ośmiograniaste wieże pod stożkowym dachem. Strzeliste okna, dekorowane półokrągłymi niszami. Pilastry i wieże są otynkowane. Ogrodzenie i brama chyba z późniejszego okresu, ale utrzymane w takim samym stylu, również zrobione ze starego kamienia polnego. Wewnątrz sześć kwadratowych filarów podtrzymuje sufit, tworząc trzynawową przestrzeń. W centralnej nawie, przedłużonej apsydą, znajduje się ołtarz Piotra i Pawła. W kościele jest pięć bocznych ołtarzy. W jednym z nich, po prawej stronie, obraz matki Boskiej Przełomskiej z dzieciątkiem Jezus. W głównym ołtarzu obraz Matki Bożej Hożańskiej Nieustającej Pomocy. Chóry podtrzymuje arka. Na ścianie tablica pamiątkowa poświęcona 11 października 1992 roku. Odprawiona została wówczas msza święta za żołnierzy AK poległych i zmarłych w łagrach. Odczytujemy ich imiona:

Wacław Milko, Syberia 1940 r.
Sześciu partyzantów poległych w 1943 r. w Plebaniszkach.
Kazimierz Milko w 1945 r. w Hoży.
Józef Krawczuk w 1945 r. w Przełomie.
Bronisław Roman w 1947 r. na Syberii.
Franciszek Czebotar w 1947 r. na Syberii.
Eugeniusz Trembowicz w 1947 r. na Syberii.
Franciszek Lebiedź, sołtys, w 1951 r. w Hoży.
Julian Jancukiewicz w 1944 r. w Grandziczach.
Jan Okścin w 1944 r. w Porzeczu.
Józef Pieściuk w 1944 r. w Porzeczu.
Wacław Możdżer w 1944 r. w Porzeczu.
Anna Możdżer w 1944 r. w Porzeczu.
Edward Sigiel w 1945 r. za wsią Kamieniste.
Wacław Zmitrewicz w 1945 r. w Gumbaczach.
Deklicjan Okścin w 1947 r. w Cidowiczach.
Floryjan Pieściuk w 1947 r., miejsce nieznane.
Antoni Smoluk w 1947 r., miejsce nieznane.
Edward Pinkiewicz w 1949 r., na Syberii.

Tego samego dnia dokonano poświęcenia odnowionego pomnika kilkadziesiąt metrów od obecnej świątyni, na miejscu kościoła wzniesionego w 1662 roku.

Niegdyś parafia hożańska sięgała hen daleko za Niemen, ale po zbudowaniu kościoła w Silwanowcach została uszczuplona i ograniczona rzeką. Do dzisiaj jednak do parafii należy szesnaście wiosek. W latach dwudziestych XX wieku proboszczem przez długi czas był dostojny kapłan, ks. Bolesław Janowicz. W latach 1937-40 funkcję tę sprawował ksiądz Zygmunt Milkowski, zamordowany w 1943 r. w rejonie Wołożyny. Wiele lat służbę Bogu i ludziom pełnił w Hoży ks. Bolesław Gawrychowski. Dożywszy sędziwego wieku, ku radości parafian pełnił posługę duchową w czasach, kiedy o księżach dziewięć na dziesięć parafii w tych stronach mogło tylko marzyć. Podczas okupacji ks. Bolesław pełnił posługę wśród żołnierzy leśnych, a i pomoc materialną w potrzebie okazywał. Niedługo przebywał tu nowowyświęcony ksiądz, Antoni Somiło (1972-2002), miejscowy kapłan spod Szczuczyna. Pobity przez rabusiów, zachorował ciężko i zmarł, pozostawiając matkę – jedyną osobę, którą miał na świecie. Spoczął przy kościele. Dzisiaj proboszczem jest ks. Paweł Szanczuk, absolwent seminarium duchownego w Grodnie.

Za - http://kresy24.pl/showArticles/article_id/68/