Hoża - Pomnik kościelny Mieszkańcy Hożej wiele razy dowiedli swego wielkiego przywiązania do wiary katolickiej. Przez długi okres zaborów nie poddali się rusyfikacji, a tym bardziej - nie przeszli na prawosławie. W 1913 r. wierni parafialnym wysiłkiem stawiają dwa pomniki w miejscach, gdzie w minionych wiekach stały świątynie. Pierwszy pomnik, murowany i wyniosły, został już przez nas zidentyfikowany. Padł on ofiarą nowych władz komunistycznych w 1945 r. Natomiast kolejny ustawiono w miejscu, gdzie wzniesiono drugą świątynię. Tam starsza pani ukryła niegdyś obraz Matki Bożej Pocieszenia. Pomnik po wojnie przechował się w krzakach, zamaskowany samą naturą. Został odnowiony przez szczęśliwych parafian i 11 października 1992 r. poświęcony przez ks. Gawrychowskiego. Na ogrodzonym pomniku jest napis:
Matka Boska Pocieszenia w Hoży, Matka Boska, która w Hoży, Przynieś nam ratunek Boży. Weź nas pod swoją obronę, Pociesz gdy serce strapione. Z pierwszej nad Niemnem świątyni, Którą wrogowie spaliły. Twój obraz był wyniesiony, Tutaj był zachowany. Tyś tu sobie dom obrała, Łask ludziom udzielała. Tak nas z Twej opieki, Nie wypuść na wieki.
Podobne teksty są wyryte na stronie frontowej wielu pomników na kresowych cmentarzach wiejskich z początku XX w. Na innej stronie pomnika odnajdziemy tekst:
Ten pomnik jest dany, że był budowany tutaj drugi raz kościół od 1662 do 1869. Gdy znów Szwedzi byli, ten kościół burzyli. Lecz cudem pozostał. Od 1702 do 1709 roku tu obraz był czczony, co wprzód wyniesiony Najświętszej Marii od 1661 do 1869. Tu był pobudowany kościół w 1662 r. i istniał do 1869. Był drewniany.
Jak widzimy, cała historia wypisana jest na tym pomniku. Ale to jeszcze nie wszystko, bo parafianie wiedzą, kogo prosić i komu ufać – świadczą o tym kolejne wyryte napisy:
Św. Kazimierzu, patronie Hoży – módl się za nami. Św. Piotrze, opiekunie kościoła – módl się za nami.
Za - http://kresy24.pl/showArticles/article_id/68/