Czerwin Czerwin Wieś w województwie mazowieckim, powiecie ostrołęckim. Siedziba gminy Czerwin i parafii Czerwin. Staraniem Czerwińskich herbu Lubicz wieś otrzymała przywilej na jarmarki.
Kalendarium
30.06.1389 – lokacja wsi. Bracia Mikołaj, Jakub, Dobiesław oraz Maciej Kajmowie otrzymali od księcia mazowieckiego Janusza I osiemnaście miar chełmińskich w dziedzinie książecej Czerwino nad Orzem, w dystrykcie różańskim.
Ok. 1425 - cześć wsi stała się własnością Wielisława Baczy z Buczyna. Jego potomkowie zaczęli zwać się Czerwińskimi, z herbem Lubicz.
Ok. 1428 – zbudowanie pierwszego kościoła.
Ok. 1429 - fundacja parafii po zakupie Czerwina przez Rogalę, zwanego "Gradem" z Kozolina.
1442 – wyznaczenie granic parafii, której granice zakreślił biskup płocki Paweł Giżycki przywilejem. W skład parafii weszły: Czerwin, Wielencz, Jelonki, Zalesie, poczwórne Przyborowo, Trynosy, Rynek, Wysocze, Chrostowo, Dębnik, Mierzejewo, Borowce, Łady, Rostki Stanisława i Jakusza, Grodzisk, Stylągi, Gumowo, Zaorze oraz Buczyn.
1448 - Rogala sprzedał Czerwin Wawrzyńcowi z Ponikwi.
1464 - potwierdzenie przez biskupa płockiego Ścibora powyższego. W skład parafii wymieniono wsie: Czerwin, Wielencz, Jelonki, Przyborowo, Trynosy, Rynek, Wysocze, Łada, Rostki Stanisława i Jakusza, Grodzisk, Stylągi, Gumowo, Zaorze, Buczyn oraz niezidentyfikowaną wieś o nazwie Szalanka.
1479 - Boruta, syn Wawrzyńca z Ponikwi, dziedzic Czerwina i Dąbników lub Dębników.
1500 - ugoda między plebanem czerwińskim Janem z Karniewa, a dziedzicem Borutą. Parafia otrzymała pola "Marzychowa" i "Kietlibanką" w pobliżu Grodziska, a także prawo wyrębu drzewa. Boruta zobowiązał się fundować budowle dla kapłana i służby kościelnej.
1514 - w Czerwinie znajdowała się karczma Doroty Złotej. Nauczycielem w szkółce przykościelnej Paweł
1530 - plebanem w Czerwinie był Michał Zakrzewski, a oprócz niego w kościele służyło dwóch wikarych i kierownik szkółki.
1578 - w skład parafii czerwińskiej, wchodziły następujące wioski: Aksamity, Dobki-Milan, Mierzejewo-Wianczyki, Mierzejewo-Wielgouchy, Mierzejewo-Wojsze, Mierzejewo-Tomasze, Mierzejewo-Janki Utraque, Grodzisk, Buczyn-Mancz, Stylągi, Trojany, Wądołki, Zaorze, Dąbek-Milan, Rostki, Gumki Utraque, Łady-Mancz i Załuski.
1606 - kościół otrzymał w darze od Jakuba Grodzickiego herbu Ostoja, dziedzica Czerwina, 2 łany ziemi na Zaorzu.
1609 - śmierć Jakuba Grodzickiego. Pochowany został w kościele, gdzie postawiono mu płaskorzeźbę. Jeo synem był Piotr Jakub, dziedzic Łątczyna i Styląg.
- we wsi kościół częściowo murowany ze zniszczonym sufitem oraz szkółka przykościelna z rektorem Jakubem Tyszką.
Bibliografia
Boguski J., Czerwin i okolice...