Gnatowska Waleria

[blok][imglewa]http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/albums/userpics/10330/thumb_Waleria_Gnatowska.jpgWaleria Gnatowska, zamężna Suzin (14 IV 1883 Warszawa - 17 II 1974 Warszawa), tancerka. Była córką Stanisława Gnatowskiego i Agnieszki z Kowalskich, żoną Bronisława Suzina (ślub 24 VII 1922). W 1899 ukończyła warszawską szkołę baletową i została zaangażowana do zespołu baletu WTR; od 10 II 1901 mianowana koryfejką, ok. 1905 drugą solistką. Z ważniejszych partii w 1905 tańczyła Lalkę Hi­szpankę ("Wieszczka lalek"), w 1908 Aurorę ("Prze­budzenie się Flory") i Akteę ("Eunice"). Dnia 9 VI 1910 debiutowała bez powodzenia jako aktorka w roli Kamili ("Żołnierz królowej Madagaskaru") na scenie Teatru Nowego. Na początku roku 1911 została zaanga­żowana do Ballets Russes Sergiusza Diagilewa. W 1912-22 była ponownie solistką baletu w Warszawie i wy­stępowała zarówno na scenie Teatru Wielkiego, jak i w wielu operetkach w Teatrze Nowości. Należała wtedy do najbardziej cenionych tancerek, miała tytuł pri­mabaleriny; chwalono jej "niezwykłą lekkość i tem­perament oraz ujmujące warunki sceniczne i wdzięk wrodzony" (J. Czempiński). Tacjanna Wysocka przytoczyła recenzję z premiery "Szeherezady" (10 III 1913; Gnatowska tań­czyła partię Zobeidy), w której sprawozdawca "Ku­riera Porannego" nazwał ją "bohaterką wieczoru", "która w tańcach i grze mimicznej rozwinęła pla­stykę, bogatą technikę i wytworność". Występowała także w warszawskich kabaretach: Dolina Szwajcarska (1916), Sfinks (1919), Miraż (1921), gościnnie w Teatrze Wielkim w Poznaniu (6 X 1920 w "Żarcie Amora", jesienią 1921 m.in. jako Swanilda w "Coppelii") oraz w Niemczech (1917, 1918), Francji (1919), Anglii (1920). Po ślubie, w roku 1922, wycofała się ze sceny. Na liście ZASP-u w 1923 była zarejestro­wana jako "tancerka pozafilialna". Była uzdolnioną tancerką. Najlepiej czuła się w rolach stwarzających możliwości popisu aktorsko-tanecznego. Tańczyła m.in. Teresę ("Postój kawale­rii"), Sylwię ("Sylwia"), Kleopatrę ("Noc Walpurgi"), Imos ("Hellada i Polonia"), Księżniczkę ("Kleopatra"). Po 1945 udzielała prywatnych lekcji tańca.
W 1915 wystąpiła w polskim filmie "Żona" - tragedia żony kochającej swego męża, która po długiej walce wewnętrznej zmuszona jest ulec haniebnym propozycjom zwierzchnika swego męża, bojąc się, aby nie stracił on swej posady. Wyznaje jednak mężowi swój upadek, po czym odbiera sobie życie. Obsada aktorska: Pola Negri (Helena Kazicka), Wojciech Brydziński (fabrykant Ławrecki), Irena Horwath, Władysław Szczawiński, Hilary Dyliński, Waleria Gnatowska
Ikon.: J. Broniewska: Portret Walerii Gnatowskiej (głowa), marmur 1922 - Muzeum w Łazienkach.

'Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980', t. II, PWN 1994
Internetowa Baza Filmu Polskiego "filmpolski.pl"