Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Obst Jan (1876-1954)

9.09.2008 11:46
[blok]Jan Obst (syn Hermana Bernarda i Marii Sokołowskiej) był bardzo znany i szanowany w środowisku naukowym Wilna. Jan Obst (1876 - 1954) studiował w Lipsku (Niemcy) historię kultury i ekonomię polityczną. Przez całe życie swój czas poświęcał poznawaniu historii ojczystego kraju. Wiele zdziałał na niwie wydawniczej. Zainicjował "Kwartalnik Litewski", pismo o profilu historycznym i etnograficznym (1910 - 1911). W 1911 roku przeniósł się do Wilna. Przeniosła się tu i redakcja "Kwartalnika". Pismo zaczęło się tutaj ukazywać pod zmienionym tytułem - "Litwa i Ruś". Publikował tu wiele swych rozpraw historycznych, także i materiały źródłowe. Nabył w Wilnie dom przy zaułku Bernardyńskim, w którym niegdyś Adam Mickiewicz przepisywał "Grażynę", o czym obwieszczała specjalna tablica pamiątkowa ufundowana przez samego Obsta. Prócz "Litwy i Rusi" wydawał dziennik "Gazeta Codzienna - 2 grosze" do roku 1915, do chwili zamknięcia jej przez niemieckie władze okupacyjne. W 1919 roku służył w Wojsku Polskim. W okresie międzywojennym był redaktorem naczelnym "Dziennika Wileńskiego_. Współpracował także z wieloma innymi pismami w całej Polsce. Był jednym z najbardziej czynnych populizatorów historii na Wileńszczyźnie. Od roku 1911 był członkiem, a od 1912, sekretarzem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie.

Obstowie kupili majątek Rubno jako posiadłość letniskowo - rekreacyjną. Na początku lat trzydziestych dwór Rubno, chociaż już mocno pomniejszony i rozparcelowany i liczący tylko 63 hektary, był własnością niejakiego Jana Budyńskiego, który w 1933 roku sprzedał go małżeństwu - Janowi i Róży Obstom za 25 tysięcy złotych. Tutaj Obst także zajmował się działalnością społeczną (od 1935 roku był prezesem Akcji Katolickiej w Bujwidzach). Dworek stał się swoistym archiwum cennych pamiątek historycznych, które Jan Obst zbierał od dawna. W 1944 majątek w Rubnie został rozgrabiony, dzieła wartości historycznej i artystycznej, zbierane przez Obsta, zostały wywiezione do Rosji. Słynny naukowiec został pozbawiony dachu nad głową i jakichkolwiek środków do życia. Jednak udało się mu uniknąć wywózki na Sybir. Przez swe pozostałe życie Jan Obst, przez wszystkich zapomniany, mieszkał w starym budynku wiejskim w niedalekich Dziekaniszkach, mając nadzieję jedynie na dobroć utrzymujących go gospodarzy. Zmarł w skrajnej nędzy w 1954 roku. Pogrzebany został na starym cmentarzyku w Rubnie przy dawnej kaplicy, obok matki i żony. O tym, że dzisiaj wiemy o miejscu wiecznego spoczynku tego słynnego człowieka, zawdzięczamy jedynie pamięci miejscowej ludności. Na cmentarzyku widnieją trzy czarne żeliwne krzyże, bez żadnych napisów, które oznaczają miejsce mogiły Obsta i jego najbliższej rodziny.

Genealogia Obstów

[na podst.: Gajewski M. Nasze podwileńskie ojczyczny]

Odpowiedzi (1)

27.05.2010 02:28
Jan Konrad Obst (1876 - 1954)

Syn Hermana Bernarda i Marii Sokołowskiej – redaktor, wydawca, historyk. Urodzony w Lipsku (tam też ukończył studia – historię kultury i ekonomię polityczną) syn Niemca i Polki. Przez całe dorosłe życie swój czas poświęcał poznawaniu historii ojczystego kraju. Do Wilna sprowadził się w 1911 roku. Zamieszkał w mieszkaniu, w którym sto lat wcześniej Adam Mickiewicz pisał poemat „Grażynę”. Założył istniejące tu do dziś, drugie po paryskim, Muzeum Adama Mickiewicza przy zaułku Bernardyńskim. Będąc jego kustoszem, namiętnie gromadził pamiątki po wieszczu. Był w międzywojennym Wilnie promotorem życia literackiego i kulturalnego.
Zajmował się pracą dziennikarską i redakcyjną. Zainicjował „Kwartalnik Litewski”, pismo o profilu historycznym i etnograficznym (1910-1911). Współpracował z „Dziennikiem Wileńskim” i „Gazetą Codzienną”, wydawał pismo „Litwa i Ruś” (wcześniej „Kwartalnik Litewski”). Publikował tu wiele swych rozpraw historycznych, także i materiały źródłowe.Odziedziczony po ojcu majątek przeznaczył na rozwijanie pasji kolekcjonerskiej – kupował książki, rękopisy, dzieła sztuki.
W 1919 roku służył w Wojsku Polskim. W okresie międzywojennym był redaktorem naczelnym „Dziennika Wileńskiego”. Współpracował także z wieloma innymi pismami w całej Polsce. Był jednym z najbardziej czynnych popularyzatorów historii na Wileńszczyźnie. Od roku 1911 był członkiem, a od 1912, sekretarzem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie.
W latach 30. Obst częściej przebywał w swoim majątku w Rubnie niż w Wilnie. Tutaj także zajmował się działalnością społeczną (od 1935 roku był prezesem Akcji Katolickiej w Bujwidzach). Dworek stał się swoistym archiwum cennych pamiątek historycznych, które Jan Obst zbierał od dawna.
Wieś Rubno nosi dziś nazwę Kirtimai, żyją w niej głównie Polacy, najstarsi z nich dobrze pamiętają „pana w staropolskim żupanie i konfederatce”. Opowiadają o nim jak o dobrym sąsiedzie, który nadal tu mieszka. Dużo pisał, miał imponujący zbiór książek, mieszkał z matką i żoną, piękną Cyganką, ale „biedny koniec życia miał”. W 1944 majątek w Rubnie został rozgrabiony, dzieła wartości historycznej i artystycznej, zbierane przez Obsta, zostały wywiezione do Rosji. Udało się mu uniknąć wywózki na Sybir, jednak wypędzony przez Sowietów z Rubna, przebywał na wygnaniu w niedalekich Dziekaniszkach. I tu ludzie pamiętają Obsta. Po kryjomu, nocą przynosili mu jedzenie. Jeden z miejscowych chłopów, narażając życie, ukrywał u siebie w domu rękopisy redaktora, m.in. jego pamiętniki. Dziś stanowią one źródło wiarygodnej wiedzy o życiu tego niezwykłego człowieka.
Jan Obst zmarł w skrajnej nędzy w 1954 roku. Pogrzebany został na starym cmentarzyku w Rubnie przy dawnej kaplicy, obok matki i żony. O tym, że jest to miejsce wiecznego spoczynku tego słynnego człowieka, przez długie lata wiadomo było jedynie pamięci miejscowej ludności. Na cmentarzyku widniały trzy czarne żeliwne krzyże, bez żadnych napisów, które oznaczały miejsce mogiły Obsta i jego najbliższej rodziny.
Jednakże w czerwcu 2008 roku na grobach J. K. Obsta, jego żony Róży z Miloszowiczów i matki Marii z Sokołowskich stanęły granitowe pomniki oraz płyta pamiątkowa z epitafium. Autorem pomników jest znany w Polsce plastyk Rafał Ciesielski. poświęcenie tego zespołu memorialnego nastąpiło 22 listopada ub.r.
Inicjatorem projektu godnego upamiętnienia miejsca spoczynku Jana Konrada Obsta i jego rodziny było koło Związku Polaków w Mościszkach.
Źrodło:www.wilniuki.lt

Genealogia Obstów