Ruszczyc Ferdynand

Ferdynand Ruszczyc (1870-1936)
Jeden z najwybitniejszych twórców okresu Młodej Polski reprezentujący symbolistyczny nurt sztuki modernizmu. Urodzony w 1870 roku w Bohdanowie koło Wilna, zmarł w 1936 roku tamże.
Prócz malarstwa uprawiał grafikę oryginalną i użytkową, zajmował się sztuką książki i scenografią, animował i współorganizował życie kulturalne Wilna. Od 1890 studiował prawo na uniwersytecie w Petersburgu; edukację artystyczną zdobył w latach 1892-1897 w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem I. Szyszkina i A. Kuindżiego. Malarskich motywów dostarczały mu wakacyjne wyjazdy na Krym (1894, 1895), Rugię, Bornholm i południowe wybrzeże Szwecji (1896, 1897). W 1898 odbył podróż poprzez kraje Europy, zwiedzając Berlin, Kolonię, Paryż, Dunkierkę, Ostendę, Brukselę, Bazyleę, Lucernę, Lugano, Mediolan, Wenecję i Wiedeń. Po powrocie do kraju osiadł w rodzinnym Bohdanowie. W 1900 wstąpił do Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, z którym regularnie wystawiał. Swe prace prezentował też na dorocznych ekspozycjach adeptów Akademii Petersburskiej (do 1900), oraz w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (od 1899). W spędzonych w Warszawie latach 1904-1907 współtworzył – wraz z Kazimierzem Stabrowskim, Xawerym Dunikowskim, Konradem Krzyżanowskim i Karolem Tichym – organizacyjne podwaliny Szkoły Sztuk Pięknych, w której objął posadę profesora. W roku akademickim 1907/1908 prowadził katedrę pejzażu w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1908 urządził wraz z Józefem Mehofferem wielką prezentację polskiej sztuki w Wiedniu. Po osiedleniu się w tymże roku w Wilnie, porzucił całkowicie malarstwo na rzecz intensywnej działalności pedagogicznej i organizacyjnej; zainicjował szereg istotnych dla kultury artystycznej Wilna wydarzeń. Uprawiał grafikę użytkową, projektował plakaty, szatę graficzną czasopism i książek oraz kostiumy teatralne. Wniósł istotny wkład w odrodzenie miejscowego teatru; inscenizował LILLĘ WENEDĘ Słowackiego (1909), ORLĄTKO Rostanda (1912), WARSZAWIANKĘ Wyspiańskiego (1913), CYDA Corneille'a (1924) i NOC LISTOPADOWĄ Wyspiańskiego (1930). Brał udział w pracach komisji konserwatorskich oraz w obradach Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie. Publikował artykuły na temat zabytków Wileńszczyzny.
Od 1900 był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Od 1904 był profesorem warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, a w 1907 przejął katedrę pejzażu na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
W latach 1916-1917 w dworze Ruszczyców w Bohdanowie stacjonowały wojska niemieckie, artysta z rodziną zajmował dwa pokoje. W 1918 Bohadanów został zajęty przez Armię Czerwoną. Ruszczyc czynnie uczestniczył w walkach o Wileńszczyznę. Wstąpił do tzw. Armii Ochotniczej. Był współorganizatorem oraz czterokrotnym (od 1919) dziekanem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego, który w 1923 powiększył o Zakład Architektury.
W 1935 otrzymał tytuł profesora honorowego Uniwersytetu Stefana Batorego z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego, w tym samym roku przeniósł się z Wilna do rodzinnego Bohdanowa, w którym 30 października 1936 umarł. Tam też został pochowany na zachowanym do dziś cmentarzu.

Źródło:/www.wilniuki.lt