Więźniarki z tajnej drużyny harcerskiej"Mury" w Ravensbrück.
Tajna drużyna starszych harcerek "Mury" działała od 31 listopada 1941 roku w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück. Organizatorkami były: Józefa Kantor- członek Komendy Chorągwi Śląskiej (drużynowa), Maria Rydarowska- hufcowa z Gorlic oraz Zofia Janczy- hufcowa z Nowego Sącza czyli więźniarki z drugiego Sondertransportu z Tarnowa. Chociaż liczba członkiń z różnych powodów ulegała zmianom, stan liczbowy zespołu na dzień 1 kwietnia 1945 roku wynosił 102 harcerki; najwięcej rekrutowało się z Chorągwi Krakowskiej, Śląskiej i Wielkopolskiej. Istniało siedem zastępów: Cegły, Cementy, Fundamenty, Kamienie, Kielnie, Wody, Żwiry. Nazwy zastępów wymieniały niezbędne elementy i warunki, aby krąg tak rozumianych murów posiadał właściwą siłę i moralne znaczenie. Komenda Tajnej Drużyny mieściła się w baraku numer 15a. Zaczęło się od 3 zastępów, po 5-6 harcerek. Zastępy przez dłuższy czas nie znały się między sobą. Każdy pracował samodzielnie. Po kilku miesiącach, kiedy zastępowe dobrze poznały swoje harcerki, urządzono zbiórkę całej drużyny. W miarę jak przyjeżdżały nowe transporty, powstawały dalsze zastępy i ich liczebność się powiększała. Do drużyny obozowej należały nie tylko przedwojenne harcerki. Przyjmowano również nowe ochotniczki, które w obozie składały przyrzeczenie. Godło Mury oznaczało psychiczne odgrodzenie się od strasznej obozowej codzienności. Harcerskie hasło grupy: "Trwaj i innym pomóż przetrwać!" - wyrażało wolę walki i wspaniałej ludzkiej solidarności. Istniało również liczne Koło Przyjaciół Harcerstwa, ściśle współpracujące z grupą.
Zadania jakie postawiły przed sobą harcerki to:
1. Czuwanie nad własna postawą, aby była zgodna z ideologią harcerską.
2. Zachowanie równowagi wewnętrznej, godności i pogody ducha.
3. Podtrzymywanie na duchu innych współwięźniarek.
4. W szerokim kręgu wzajemna pomoc moralna i materialna. Opieka nad starszymi i chorymi.
5. Próba kierowania myśli ku sytuacji pozaobozowej, aby oderwać więźniarki od koszmaru dnia codziennego, ciągłego upodlenia przez władze hitlerowskie oraz próby oderwania rozmyślań o groźbie śmierci.
Praca ich polegała na zbiórkach szkoleniowych zastępów i drużyny oraz na akcji pomocy potrzebującym. W blokach, w których mieszkały harcerki, powierzona była poszczególnym zastępom opieka nad chorymi oraz tymi, które nie otrzymywały paczek. Dla chorych starano się o lekarstwa. Harcerki pracujące w kuchni "organizowały" dodatkowe jedzenie dla najmłodszych i najciężej pracujących.Pomoc ich nie ograniczała się do spraw materialnych. Starały się oddziaływać na otoczenie pogodą, uśmiechem i życzliwością. Były to bardzo cenne wartości w życiu zbiorowym, kiedy tak łatwo dochodziło do krótkich spięć w zatłoczonych ponad miarę blokach. Ich życzliwość dla otoczenia rozładowywała nieraz ciężką atmosferę i działała kojąco. Mimo tak nie sprzyjających warunków odbywały się specjalne uroczystości harcerskie, jak przyrzeczenie, biegi i wspólna gwiazdka. Brały w nich udział członkinie Koła Przyjaciół Harcerstwa.
Niewątpliwie działalność drużyny harcerskiej "Mury" należy zaliczyć do ruchu oporu. We wspomnieniach o ruchu oporu w obozach męskich dominującą rolę odgrywało: gromadzenie broni, przygotowywanie grup zbrojnych na dni wyzwolenia i w nielicznych wypadkach sama walka zbrojna. Jest to stanowisko niesłuszne. Nie można zawężać pojęcia ruchu oporu do samej walki zbrojnej. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie formy oporu indywidualnego i zbiorowego, wszystko to, co służyło ochronie biologicznej więźniów, co pozwalało przetrwać i zachować godność człowieka. Z grubsza można wyliczyć następujące gałęzie ruchu oporu w obozach:
1. Samopomoc koleżeńska szeroko pojęta. W tym duża rola rewiru (szpital obozowy) i pomocy lekarskiej ze strony więźniów lekarzy i pielęgniarek.
2. Życie polityczne
3. Kontakty ze światem zewnętrznym
4. Życie kulturalno-oświatowe i tajne nauczanie.
5. Życie artystyczne.
6. Życie religijne.
7. Sabotaż w pracy dla Niemców.
8. Ucieczki.
Tutaj nasuwa się uwaga zasadnicza. Ruch oporu za drutami jest nieporównywalny z ruchem oporu rozgrywającym się na wolności w którymkolwiek z krajów okupowanych przez Hitlera. Warunki w jakich odbywała się walka z wrogiem w obozach i jej formy były zupełnie inne. Nie można przeprowadzać żadnych analogii. O ruchu oporu w obozach trudno mówić w oderwaniu od społeczności więźniarskiej. Różniła się ona w sposób istotny od społeczności podlegającej normalnym prawom rozwoju. Była tworem sztucznym i przypadkowym. Na skutek anormalnego reżimu obozowego następowało anormalne rozwarstwienie społeczności więźniarskiej. Następowały zmiany dotychczas uznawanych hierarchii wartości w zakresie ocen moralnych i stosunku do pracy fizycznej i umysłowej. Pracę fizyczną, sprawność wykonywania pewnych czynności technicznych ceniono wysoko, podczas gdy kwalifikacje humanistyczne podlegały całkowitej dewaluacji. Stąd ludzie o wysokich walorach intelektualnych popadali nieraz w muzułmaństwo, gdyż nie byli zdatni do pracy, którą im nakazywano.
Andrzejak-Gnatowska Wacława (numer obozowy 7718)
Baran-Niezgodowa Kazimiera (nr obozowy nr obozowy 7291)
Bartel-Gąsior Stanisława (numer obozowy 7197)
Bany-Chełchowska Irena (numer obozowy 7218)
Bobrowska Kazimiera (numer obozowy 13922)
Broel-Plater-Skassa Maria Janina (numer obozowy 7911)
Burdówna Anna (numer obozowy 3048)
Chmielewska-Skolimowska Halina, pseudonim "Stasia" (numer obozowy 6011)
Cięgiel-Fries Helena (numer obozowy 37971)
Cichocka-Wcześna Leokadia (numer obozowy 6860)
Czajka-Rytwińska Katarzyna Maria (numer obozowy 3145)
Franiel-Kozieł Maria (numer obozowy 11517)
Fulińska Felicja (numer obozowy 7211)
Grabowska Stanisława
Hoffman-Marszałkowa Irena (numer obozowy 21346)
Harsdorf-Bromowiczowa Teresa (numer obozowy 74530)
Janczy Zofia Janina (numer obozowy 7303)
Janowska-Tyszkiewicz Janina (numer obozowy 3844)
Janowska-Wciorkowa Urszula (numer obozowy 3845)
Janowicz-Syczowa Kamilla (numer obozowy 6009)
Jarzyna Janina z domu Franek (numer obozowy 11036)
Jasnosz Władysława (numer obozowy w KL Auschwitz 77694, numer obozowy w Ravensbrück 7223)
Kantor Józefa (numer obozowy 7261)
Kasprzykiewicz Alicja (numer obozowy 7217)
Kawurek-Matejowa Katarzyna (numer obozowy 10662)
Krygier Janina, pseud. "Woynowska" (numer obozowy 4420)
Konopacka Apolonia (numer obozowy 30793)
Kostrzewska Maria
Kucharska Maria (numer obozowy 10311)
Kucharska Zofia (numer obozowy 10312)
Lipska Stefania (numer obozowy 7188)
Liwo-Biskupowa Maria (numer obozowy 7220)
Masłowska Maria (numer obozowy 10400)
Ostrowska-Wyzner Maria (numer obozowy 7205)
Pawlikiewicz Zofia (numer obozowy 7271)
Pomorska Kazimiera (numer obozowy 7268)
Poniecka-Wojciechowska Władysława (numer obozowy 7532)
Potoczek-Pałasińska Janina (numer obozowy 41125)
Rogacka-Kajzer Zofia (numer obozowy 7264)
Rutkowska-Kurcyuszowa Maria (numer obozowy 12062)
Rydarowska-Szymerska Maria (numer obozowy 7277)
Salska Helena (numer obozowy 2323)
Sikora-Pawłowska Władysława (numer obozowy 3643)
Skalska Zofia (numer obozowy 10247)
Stefaniszyn Janina (numer obozowy 7263)
Stefaniszyn Józefa (numer obozowy 7262)
Szczeklik-Roczniakowa Stanisława (numer obozowy 7305)
Szczęsna-Leśniewska Wanda
Szorc-Iwaszkiewicz Jadwiga (numer obozowy 7236)
Sztoler-Cięgiel Hermina Anna (numer obozowy 37976)
Szymczak-Mazurkiewicz Maria (numer obozowy 11536)
Szymala-Toma Małgorzata
Węgierska-Paradecka Janina (numer obozowy 70597)
Wideł Aniela (numer obozowy 7276)
Wypiórowa Waleria (numer obozowy 7254)
Zaniewska Irena (numer obozowy 43445)
Zaorska Wanda vel Radziszewska (numer obozowy 71612)
Zwyrtkowa-Kawulok Maria (numer obozowy 3632)
Dopisz historię tych osób
Źródło: jtajchert.w.interia.pl