Warszawa - zamach na Berga 19.09.1863

Pałac Zamoyskich przy ul. Nowy Świat, zamieszkiwany był przez prawie 600 osób - w większości zwykłych warszawskich rodzin. Z obserwacji Powstańców wynikało, że właśnie tędy codziennie powracał do Zamku Królewskiego znienawidzony i podły namiestnik moskiewski hr. Fiodor Berg.

Dom nadawał się idealnie do zamachu. Snycerz Ryszard Turkowski wynajął pokój na IV piętrze. Wykonawcami zamachu byli Feliks Krasuski - rzeźbiarz, jego brat Dominik murarz, Władysław Wnętowski - malarz pokojowy, Wojciech Kunke - rzeźnik. Autorem planu był Paweł Landowski - naczelnik żandarmerii powstańczej.

Zrzucono kilka bomb zapalających i rozpryskujących się, opracowanych przez aptekarza Antoniego Schmidta - kuzyna Stefana Żeromskiego, głównego chemika powstania, a następnie wypalono kila razy z garłacza nabitego siekańcami.

Berg przeżył. Moskale wpadli do budynku. 227 mężczyzn zawleczono do Cytadeli i rozpoczęto wyrzucanie z okien tego i sąsiedniego domu wszystkiego co wpadło w ręce (oprócz pieniędzy i kosztowności, które rabowano).

Leciały meble, obrazy, książki. Wtedy też na bruk został wyrzucony fortepian Fryderyka Chopina i pamiątki po nim zbierane przez jego siostrę, a także unikalne na całym świecie zbiory orientalisty Józefa Szczepana Kowalewskiego.

Powstańcom udało się uciec, lecz zostali po części schwytani później. Landowski zbiegł z katorgi syberyjskiej. Schmidt natomiast wrócił po 20 latach.