Gręzówka 23.04.1863

Dowodzca oddziału Rudolf Różański, dowiedziawszy się dnia 21. kwietnia o wyjściu na niego moskali z Siedlec i Radzynia, wsadził swoich ludzi na 105 furmanek i udał się do Łukowa, a następnie w lasy łukowskie, w miejsce leśne, Topór zwane. Tam dnia 23. wyprowadziwszy ludzi na musztrę, o godz. 10. rano dowiedział się, że 60 kozaków z oddziału pułkownika Fofanowa przybyło do Gręzówki, o milę od obozu oddalonej i pozsiadawszy z koni, oddało się pijaństwu i rabowaniu wsi. Pospiesznym marszem więc wyruszył natychmiast celem zaatakowania nieprzyjaciela, lecz na brzegu lasu spotkał 3 silne oddziały piechoty, trzech rot kostromskiego pułku i ułanów, które wyszły z Siedlec, Radzynia i Garwolina, wraz z wyżej wspomnianymi 60 kozakami, z zamiarem otoczenia obozu powstańczego. Po pierwszej salwie strzelców i szarży kawaleryi, którą trudno było dowódcy wstrzymać, piechota moskiewska cofnęła się, lecz następnie z powiększonemi siłami, razem z kozakami, uderzyła na Różańskiego, który ulegając przeważającym silom, zmuszony był cofnąć się, trzy razy formując się pod ogniem nieprzyjacielskim, ścigany od godziny 1. do 6. na przestrzeni 2 mil. Przez czas całego odwrotu strzelcy i kosynierzy mężnie odpierali moskali, dopiero ciemność nocy i gąszcz lasu położyły tamę morderczej walce. Po stronie powstańców poległo 20, rannych było 7, do niewoli dostało się 2. Jednego z rannych, wracający na drugi dzień moskale z domu księdza wywlekli i zabrali. Moskali znaleźli włościanie zabitych 13, pochowali zaś sami 7 i tyluź wzięli ze sobą rannych. Strat w broni, ani żadnej rzeczy obozowej powstańcy nie ponieśli, przeciwnie zdobyli 1 konia kozackiego. — Polegli pod Grężówką między innymi: Pomorski Jan, oficer tylnej straży strzelców, który, będąc rannym i widząc dopadające go żołdactwo, wystrzałem z pistoletu życie sobie odebrał, Janiszewski Konstanty 16-letni młodzieniec, Turkiewicz Władysław, Okniński i Przygodzki. Dalej odznaczyli się: Werner Bronisław podoficer I. sekcyi strzelców, od tygodnia dopiero będący w powstaniu, który sam jeden, odcięty chwilowo od reszty, odpierał strzałami atakujących go kozaków i kilku zabił, względnie zranił, Werner awansowany został na podporucznika, Władysław Guczkowski, adjutant, Świątkowski Franciszek, rotmistrz szwadronu, Walc Władysław i Synkalski Piotr, którzy na czele szwadronu dotarli pod rażącym ogniem do samych szeregów moskiewskiej piechoty. Do niewoli dostał się między innymi Micewicz Konstanty, którego moskale wzięli za dowódcę. Różański za niewłaściwe prowadzenie boju otrzymał od R. N. dymisyę.