Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Jak poprawnie zapisać nazwisko umierającej wdowy ?
9.01.2013 11:52
Pytanie jest pozornie proste. Kobieta od chwili śmierci figuruje jako osoba posiadająca nazwisko męża. Jednak w genealogii - przyjmując to do świadomości - zawsze zaznaczamy jej nazwisko panieńskie.
Skracając formę zapisu ślubu wpisujemy: Jan Mążewski + Janina Panieńska
W zapisach metrykalnych posługiwano się formą: zmarła Janina Mążewska "nata" (urodzona) Panieńska, żona Jana Mążewskiego
Dlatego od początku rozwoju nauki genealogii żona zawsze występowała przy mężu jako Panieńska - choć na nagrobku i w listach tytułowano ją Mążewska.
Problem jednak zaczyna się gdy w różnych systemach nowoczesnej genealogii komputerowej wprowadza się formularze skracające w różny sposób zapisy dla ułatwienia operacji bazą. Te ułatwienia mogą prowadzić do dużych utrudnień i nieporozumień.
Np. w formularzach indeksacji proponuje się aby żonę wpisywać nazwiskiem Mążewska a nazwisko Panieńska umieszczać jako imię ojca. Problem tylko w tym że w ok 25%-50% nazwisko Panieńska nie jest nazwiskiem ojca lecz ... matki, gdyż owa Janina nie była dzieckiem ślubnym. W ten sposób w formularzu powstaje byt który nigdy nie istniał - nieznany z imienia ojciec o nazwisku Mążewski.
Z tego powodu od zawsze genealodzy zapisywali żony nazwiskiem panieńskim, i tak figurowały we wszystkich kartotekach.
Zapis "Janina Mążewska" powodował także drugie zamieszanie. Przypuśćmy że w danej wsi były dwie rodziny jedna o nazwisku Mążewscy a drudzy Panieńscy. Mążewscy mieli 4 synów, panieńscy 4 córek. Dzieci pobrały się. Przyszedł badacz i w statystyce ma wynik - w tej wsi mieszka 2 osoby o nazwisku Panieńscy i 2+4+4 = 10 osób o nazwisku Mążewscy. Wniosek: Mążewskich jest 5 razy więcej, i byli oni 5 razy bardziej płodni. Porównując zakres obszarów własności dochodzi do wniosku że - ponieważ ogólnie P i M posiadają tyle samo pól - to Mążewscy byli warstwo 5 razy biedniejszą.
Poszukiwacz genealogii otrzymuje więc, przez zapis Janina Mążewska szereg nieprawidłowych informacji, wraz z wymyślonym bytem ojca ?? Mążewskiego.
Weźmy hipotetyczny przykład z życia (wszystkie dane osobowe zmienione!):
Zofia Nałęcz córka N.Sumińskiego zmarła w wieku 46 lat w roku 1866. Urodziła się w Pcimiu. Była żoną Jana Nałęcza.
W księgach małżeństwa w Pcimiu od 1800-1828 jest tylko jeden akt ślubu Sumińskiego: Krzysztofa. (1817 rok)
Nie zachowały się akta ślubu z lat 1835-45 - zapewne wtedy był ślub Zofii Sumińskiej i Jana Nałęcza.
W aktach urodzenia jest Zofia Sumińska córka Krzysztofa i Anny Pakusz ur. 1818. Akta urodzenia między 1821-25 nie zachowały się
Natomiast są urodzenia dzieci Krzysztofa: Piotra i Wacława Sumińskich w Pcimiu 1826 i 1827
Piotr Sumiński jest chrzestnym dziecka Zofii Nałęcz. Mieszkają zresztą w domu o sąsiednim numerze.
Księgi spisów ludności "status animarum" - nie obejmują rodziny Jana Nałęcza bo prawdopodobnie mieszkał w innej wsi, lub może zmienił wyznanie. Księga zapowiedzi nie zachowała się.
W tej sytuacji na 95% mówimy że ojcem Zofii był Krzysztof - podczas gdy faktycznie było ona córką Anny Nałęcz, a urodzona była nieślubnie w 1822. Zresztą i tak urodziła się w innej wsi. Krzysztof Sumiński natomiast to całkiem obca osoba. Przykład nie jest odosobniony, gdyż często nazwiska w danej wsi powtarzały się. Do tego prowadzi dziwny zwyczaj wpisywania w systemy cyfrowe nazwiska panieńskiego zmarłej wdowy jako nazwiska ojca, a także usilne utrzymywanie przez różne automatyczne strony rysujące drzewka nazwisk kobiet po mężu.
Trzeba tutaj przypomnieć, że większość rysujących piękne drzewka programów i stron w internecie nie jest założona przez genealogów. Są to systemy gromadzące dane statystyczne w celach marketingowych. Dzięki temu mają oni pełną informację o ilości członków rodziny, populacji w danej miejscowości, ilości znajomych, zwyczajach, formach aktywności w internecie. Dane te są sprzedawane za wielkie! pieniądze na cały świat.
Tak więc użytkując zarówno takie strony, jak i np. spisy metrykalne na różnych stronach pamiętajmy o ogromnej ilości fałszywych danych wprowadzających w błąd.
Pamiętajmy też że nasza strona - Genealogia Polaków - zawsze zapisuje nazwiska żon prawidłowo - tj. Jan Mążewski + Janina Panieńska
Nazwisko Panieńskie jest jedynym nazwiskiem kobiety które na pewno się nie zmieni, dlatego jest jedyną pewną metodą jej określenia.
Wstawiając zdjęcia do Archiwum Zdjęć również zawsze zapisujemy je "Panieńska Jadwiga zam. Mążewska"
Skracając formę zapisu ślubu wpisujemy: Jan Mążewski + Janina Panieńska
W zapisach metrykalnych posługiwano się formą: zmarła Janina Mążewska "nata" (urodzona) Panieńska, żona Jana Mążewskiego
Dlatego od początku rozwoju nauki genealogii żona zawsze występowała przy mężu jako Panieńska - choć na nagrobku i w listach tytułowano ją Mążewska.
Problem jednak zaczyna się gdy w różnych systemach nowoczesnej genealogii komputerowej wprowadza się formularze skracające w różny sposób zapisy dla ułatwienia operacji bazą. Te ułatwienia mogą prowadzić do dużych utrudnień i nieporozumień.
Np. w formularzach indeksacji proponuje się aby żonę wpisywać nazwiskiem Mążewska a nazwisko Panieńska umieszczać jako imię ojca. Problem tylko w tym że w ok 25%-50% nazwisko Panieńska nie jest nazwiskiem ojca lecz ... matki, gdyż owa Janina nie była dzieckiem ślubnym. W ten sposób w formularzu powstaje byt który nigdy nie istniał - nieznany z imienia ojciec o nazwisku Mążewski.
Z tego powodu od zawsze genealodzy zapisywali żony nazwiskiem panieńskim, i tak figurowały we wszystkich kartotekach.
Zapis "Janina Mążewska" powodował także drugie zamieszanie. Przypuśćmy że w danej wsi były dwie rodziny jedna o nazwisku Mążewscy a drudzy Panieńscy. Mążewscy mieli 4 synów, panieńscy 4 córek. Dzieci pobrały się. Przyszedł badacz i w statystyce ma wynik - w tej wsi mieszka 2 osoby o nazwisku Panieńscy i 2+4+4 = 10 osób o nazwisku Mążewscy. Wniosek: Mążewskich jest 5 razy więcej, i byli oni 5 razy bardziej płodni. Porównując zakres obszarów własności dochodzi do wniosku że - ponieważ ogólnie P i M posiadają tyle samo pól - to Mążewscy byli warstwo 5 razy biedniejszą.
Poszukiwacz genealogii otrzymuje więc, przez zapis Janina Mążewska szereg nieprawidłowych informacji, wraz z wymyślonym bytem ojca ?? Mążewskiego.
Weźmy hipotetyczny przykład z życia (wszystkie dane osobowe zmienione!):
Zofia Nałęcz córka N.Sumińskiego zmarła w wieku 46 lat w roku 1866. Urodziła się w Pcimiu. Była żoną Jana Nałęcza.
W księgach małżeństwa w Pcimiu od 1800-1828 jest tylko jeden akt ślubu Sumińskiego: Krzysztofa. (1817 rok)
Nie zachowały się akta ślubu z lat 1835-45 - zapewne wtedy był ślub Zofii Sumińskiej i Jana Nałęcza.
W aktach urodzenia jest Zofia Sumińska córka Krzysztofa i Anny Pakusz ur. 1818. Akta urodzenia między 1821-25 nie zachowały się
Natomiast są urodzenia dzieci Krzysztofa: Piotra i Wacława Sumińskich w Pcimiu 1826 i 1827
Piotr Sumiński jest chrzestnym dziecka Zofii Nałęcz. Mieszkają zresztą w domu o sąsiednim numerze.
Księgi spisów ludności "status animarum" - nie obejmują rodziny Jana Nałęcza bo prawdopodobnie mieszkał w innej wsi, lub może zmienił wyznanie. Księga zapowiedzi nie zachowała się.
W tej sytuacji na 95% mówimy że ojcem Zofii był Krzysztof - podczas gdy faktycznie było ona córką Anny Nałęcz, a urodzona była nieślubnie w 1822. Zresztą i tak urodziła się w innej wsi. Krzysztof Sumiński natomiast to całkiem obca osoba. Przykład nie jest odosobniony, gdyż często nazwiska w danej wsi powtarzały się. Do tego prowadzi dziwny zwyczaj wpisywania w systemy cyfrowe nazwiska panieńskiego zmarłej wdowy jako nazwiska ojca, a także usilne utrzymywanie przez różne automatyczne strony rysujące drzewka nazwisk kobiet po mężu.
Trzeba tutaj przypomnieć, że większość rysujących piękne drzewka programów i stron w internecie nie jest założona przez genealogów. Są to systemy gromadzące dane statystyczne w celach marketingowych. Dzięki temu mają oni pełną informację o ilości członków rodziny, populacji w danej miejscowości, ilości znajomych, zwyczajach, formach aktywności w internecie. Dane te są sprzedawane za wielkie! pieniądze na cały świat.
Tak więc użytkując zarówno takie strony, jak i np. spisy metrykalne na różnych stronach pamiętajmy o ogromnej ilości fałszywych danych wprowadzających w błąd.
Pamiętajmy też że nasza strona - Genealogia Polaków - zawsze zapisuje nazwiska żon prawidłowo - tj. Jan Mążewski + Janina Panieńska
Nazwisko Panieńskie jest jedynym nazwiskiem kobiety które na pewno się nie zmieni, dlatego jest jedyną pewną metodą jej określenia.
Wstawiając zdjęcia do Archiwum Zdjęć również zawsze zapisujemy je "Panieńska Jadwiga zam. Mążewska"
Odpowiedzi (2)
9.01.2013 12:01
Przykład z życia mojej koleżanki (również nazwiska zmienione - jak w filmie opartym na autentycznych wydarzeniach)
Urodziła się jako Jolanta Zduńska, zmieniła potem nazwisko na panieńskie matki - Pacykowska (z powodu rozejścia się rodziców). Wyszła następnie za mąż (Bazowski) - pozostając przy swoim nazwisku. Rozeszła się i wyszła po raz drugi za mąż - tym razem zmieniając nazwisko na nazwisko męża - Juchimek. Mąż zmarł i Jolanta wymyśliła swoje nazwisko całkiem nowe: Kotusińska.
W ciągu życia miała więc 4 nazwisk nie uwzględniając nazwiska pierwszego męża.
Wysypie się na tym każdy system automatycznych drzewek i dziwnych zapisów - jedyne co należy zrobić - to zapisywać ją jako "Jolanta Zduńska, potem Packowska, Kotusińska, 1-v Bazowski, 2-v Juchimek" - to jedyna poprawna forma zapisu. A jeśli mamy ograniczoną liczbę pól w formularzu - możemy zapisać tylko "Jolanta Zduńska, mąż:Juchimek".
Zauważmy - że zwyczaje indeksacyjne w niektórych towarzystwach sugerowały by wpisanie nazwisk Kotusiński, lub Pacykowski - jako nazwiska jej rzekomego ojca - w zależności co by podała przy hipotetycznym zgonie jej rodzina jako jej pierwotne nazwisko.
Urodziła się jako Jolanta Zduńska, zmieniła potem nazwisko na panieńskie matki - Pacykowska (z powodu rozejścia się rodziców). Wyszła następnie za mąż (Bazowski) - pozostając przy swoim nazwisku. Rozeszła się i wyszła po raz drugi za mąż - tym razem zmieniając nazwisko na nazwisko męża - Juchimek. Mąż zmarł i Jolanta wymyśliła swoje nazwisko całkiem nowe: Kotusińska.
W ciągu życia miała więc 4 nazwisk nie uwzględniając nazwiska pierwszego męża.
Wysypie się na tym każdy system automatycznych drzewek i dziwnych zapisów - jedyne co należy zrobić - to zapisywać ją jako "Jolanta Zduńska, potem Packowska, Kotusińska, 1-v Bazowski, 2-v Juchimek" - to jedyna poprawna forma zapisu. A jeśli mamy ograniczoną liczbę pól w formularzu - możemy zapisać tylko "Jolanta Zduńska, mąż:Juchimek".
Zauważmy - że zwyczaje indeksacyjne w niektórych towarzystwach sugerowały by wpisanie nazwisk Kotusiński, lub Pacykowski - jako nazwiska jej rzekomego ojca - w zależności co by podała przy hipotetycznym zgonie jej rodzina jako jej pierwotne nazwisko.
9.01.2013 13:37
Podsumowując - dla genealogii kobieta jest zawsze "Panieńska", wszelkie zmiany zapisuje się w dodatkowym opisie.