Leges sumptuariae

(łac.) prawa przeciwko zbytkowi. Znane były od czasów rzymskich. W Polsce funckjonowały w XVII i XVIII wieku. Miały na celu przede wszystkich ochronę mniej wykształconej ludności przed wpadnięciem w uzależnienie od hedonizmu. Bywały jednak w oczywisty sposób często nadużywane. Analizują ich funkcjonowanie należy jednak pamiętać o przykładaniu adekwatnej miary kulturowej i społecznej tamtych czasów.