turoń

(z łac. taurus - byk). Słowo to w słowiańszczyźnie oznaczało prawd. ogólnie samca dużych zwierząt kopytnych - w tym szczególnie tura - jako największego. Turoń symbolizował płodność, życiodajną siłę słońca, odradzanie i poczynanie się życia. Z tego powodu był używany szczególnie w obrzędach życzeń dobrobytu w okresie Szczodrych Dni. - UWAGA: turoń nie był związany ze świętem Gaika zwanym też Turzyca (od traw).

W okresie chrześcijańskim tradycja została utrzymana i zaadaptowana przez grupy kolędnicze. Turoń był tu kukłą turzej głowy na kiju, z kłapiącą szczęką. Dotykanie jego rogami, w szczególności panien, miało być symbolicznym życzeniem dobrobytu, szczęścia i płodności. W niektórych rejonach turoń był przebranym w byczą skórę kolędnikiem. Zachowywał się on pociesznie a nawet bezczelnie, symbolizując siłę witalną, która jednak w czasie obrzędu kończyła się i turoń upadał na ziemię. Wówczas następowało cucenie go różnymi darami, owocami i wódką.