identyczność nazwiska

Najbardziej popularne kryterium ustalania filiacji. W naturalny sposób uważa się za krewnego, osobę o tym samym nazwisku pochodzącym z jednej miejscowości, lub z pobliża w zbliżonym okresie historycznym. Należy jednak pamiętać, że proces ustalania nazwisk trwał do pocz. XVII wieku. Zmiana własności wsi mogła prowadzić do zmiany nazwiska obydwu przejmujących po sobie rodzin. Dwaj następujący po sobie właściciele wsi o identycznym nazwisku nie musieli być więc wcale spokrewnieni.

Za pomocne uznaje się podobne imiona, jednak tu też należy pamiętać, że niektóre były bardzo popularne (nawet te dzisiaj nieznane jak np. Wierzbięta). Często nadawano imiona od protektora licząc na jego wsparcie, lub od ówcześnie, lub lokalnie popularnego świętego. Nazwiska odmiejscowe nosili też oprócz właścicieli często chłopi zamieszkujący wieś. W efekcie na małym obszarze często spotyka się niespokrewnione osoby tego samego nazwiska a nawet imienia. Dobrym przykładem jest liczebność rodzin Pułaskich, niemal niewystępujących na innych terenach niż Mazowsze.