Określenie pierwotnie używane dla członków rodziny, rodu. We wczesnym średniowieczu nazwę tą już używano także dla służby domowej, pracowników mieszkających w posiadłości właściciela. U Słowian Południowych włączano w to nawet utrzymywane wojsko. Na Rusi w w. IX-XIII byli to niewolnicy i smerdowie (zależni). Na Pomorzu Zachodnim w XIIw czeladź pańska liczyła nawet kilkaset ludzi.