godła przedheraldyczne

Zanim na ziemiach polskich ustaliła się wyraźna rola dziedziczenia godeł, pozycji społecznych, statusu a co za tym idzie i herbów, istniały znaki - godła. Często służyły one rodzinom przez pokolenia, jednak czasem zmieniały się bardzo szybko, nawet pojedyncza osoba w ciągu życia czasem stosowała ich kilka. Niektóre z nich przeszły bezpośrednio w herby (np. Strzegomia - Kościesza), w niektórych herbach mobilium kształtem wyraźnie nawiązuje do kształtu takiego godła, niekiedy jednak nowy herby kompletnie nie ma związku z godłem osoby, rodziny. Z tej przyczyny nie należy przeceniać ich roli (Piekosiński), a co za tym idzie roli pozycji społecznej w wiekach X czy XI, lub wcześniej.

Przykłady:

Znak pieczęci Imisława
z rodu Pomianów

Znak na monetach Sieciecha
z rodu Toporczyków

Godła te niekiedy nawiązują również to symboli stanic (np. Ogończyk, Powała). Chociaż zwyczaj ten pochodził bardziej z krajów skandynawskich, mógł na obszarach polskich być używany co wiązać można z małżeństwami dzieci książęcych z osobami z dynastii skandynawskich. Tym bardziej wątpliwe wydaje się wywodzenie herbów z alfabetu runicznego (Bernhard Koerner). Teoria ta miała swoich zwolenników szczególnie w okresie III Rzeszy. Podobieństwo graficzne owszem istnieje nie dowodzi jednak niczego, gdyż proste symbole pojawiają się na całym świecie. Równie dobrze można by wywieść heraldykę Polską od Azteków. Godła przede wszystkim były używane jako znaki graniczne, miały więc często formy proste, łatwe do wyrąbania na drzewach siekierą, czy wykucia na kamieniach.

Trzeba podkreślić, że różne rody i osoby w dobie przedheraldycznej dość dowolnie kształtowały swoje symbole, tworzenie więc ogólnych mniej lub bardziej skomplikowanych zasad jest więc zawsze błędne. Tym bardziej używanie ich do analizy i wyciągania wniosków o strukturze społeczności, historii rodziny, regionu, nacji.

Lista godeł przedheraldycznych