Kuczmański szlak

Ziemie ruskie oddawna należały do najbogatszych stron Europy. Szczęśliwą tego przyczyną było sąsiedztwo Grecyi i czarnomorskiego oryentu. Świetność Kijowa i Halicza składają niezaprzeczone w kronikach na to dowody. Lecz w tak zamożnych niegdyś ziemiach rozpostarła się następnie pustynia po Tatarach. Jasyr tatarski, handel ludźmi, wykradanie chłopców i dziewcząt polskich, aby je sprzedać Tatarom, stawało się z każdą nową milą ku wschodowi rzeczą coraz bardziej znaną. Od czasu do czasu ponawiały się wielkie zagony, to jest najazdy mongolskotatarskie, tem dotkliwsze dla ziemi halickiej, im częściej i tłumniej niż w którąkolwiek z innych ziem ruskich uderzające w nią. Tatarzy trzema drogami czyli szlakami płynęli do Rusi Halickiej. Z północy wdzierali się oni Czarnym Szlakiem, tak nazywanym dla tego, że nim czarne nieszczęście przychodziło: mordy, grabież, pożogi i czarna śmierć, dżuma; od południa Wołoskim; ze wschodu zaś od Trębowli i Złoczowa Kuczmańskim czyli Szlakiem Podolskim. Otrzymał on, jak się zdaje, tę nazwę od wyrazu kuczma, którym oznaczano rodzaj zawoju albo czapki, z tureckiego kecze pilśń z wełny, po rossyjsku koszma wojłok. Stąd wnosić można, iż szlak kuczmański wyrażał trakt, na którym już zdała postrzegano tatarskie zawoje i czapki. Inni nazwę tego szlaku wyprowadzają od rzeczki Kuczmenia (?), wpadającej do Bohu. (Enc. Org.).