Narcyz Celiński

obywatel z Ukrainy, lat 48 liczący, dawniéj jeszcze za przestępstwa polityczne służył w wojsku na Kaukazie, a w r. 1863 za udział w powstaniu skazany został do ciężkich robót na Sybir. Przeznaczony wraz z innemi na Syberyi w ciężkich robotach zostającemi, do budowy drogi Krugobajkalskiéj. Celiński brał czynny udział w zamiarze wydobycia się z niewoli syberyjskiéj i organizował w tym celu oddział z rodaków pracujących przy wspomnianéj drodze, którzy za danym hasłem rozbroiwszy dozorującą ich zalogę rosyjską, zamierzyli w połączeniu się z innemi oddziałami przerznąć do Chin, a następnie do Europy. Do tego gwałtownego i rozpaczliwego kroku, który sądowi wojennemu podubało się nazwać zbrojnem powstaniem zmuszeni byli nasi nieszczęśliwi strasznem położeniem bo chorobami w skutek klimatu i głodem w skutek nadużyć i pastwienia się dozorującego ich głównie pułk. Czerniajewa. Nie będąc w stanie znieść dłużéj tych męczarni, postanowili rodacy nasi chwycić się tego środka i połączonemi siłami wyswobodzić wszystkich zostających w ciężkich robotach na Syberyi. Zamiar ten, w którem brało udział 723 skazanych, chciano uskutecznić w miesiącu czerwcu 1865 r. Po dokonanem rozbrojeniu i jakim takim zaopatrzeniu się w pierwsze potrzeby do życia, rodacy nasi ruszyli w drogę, lecz poruszone siły rosyjskie zdołały ich obsaczyć i zatamować wszelki ruch ku granicy Chin. Utarczki z wojskiem rosyjskiem trwały od 1-go do 28-go lipca, a rezultat z nich taki, że 29 zginęło, a reszta dostała się do niewoli. Celiński schwytany, jako jeden z głównych sprawców oddany został pod sąd wojenny i skazany wyrokiem tegoż na śmierć przez rozstrzelanie. Wyrok na nim wykonany został 27 listopada 1865 r. w mieście Irkucku. Dla dokładniejszego zbadania całego tego krwawego dramatu jaki się odegrał na Syberyi, odsyłamy czytelników pod literę S do Szaramowicza.