Apolinary Kurowski

Rodem z Księstwa Poznańskiego, czynny w sprzysiężeniu Towarzystwa demokratycznego w 1846 roku, uwięziony został przez władze pruskie i wraz z 254 rodakami Osadzony w Berlinie, w nowem więzieniu cellularnem, Mohabit zwanem, pod oskarżeniem o zbrodnię stanu i zamach na bezpieczeństwo państwa; uznany za jednego z najwinniejszych, skazanym został na ścięcie; zaniósł od tego wyroku apelacyą, a nim sprawę raz drugi rozsądzono, rewolucya berlińska uwolniła go i w tryumfie wyniosła z więzienia. Opuściwszy później Poznańskie, Kuro wski osiadł w Krakowskiem, gdzie jak to mówią chodził po dzierżawach, ale nie przeszkodziło mu to należeć do zaprowadzonej w 1862 r. organizacyi narodowej — pilnie wykonywał rozkazy Centralnego Komitetu a później Rządu Narodowego, i zgromadził piękny oddział powstańczy, którego dowództwo miał objąć oczekiwany z zagranicy pułkownik Czapski, jako wojenny naczelnik województwa Krakowskiego. Czapski nie przyjeżdżał, i Kurowski acz nie wojskowy, musiał stanąć wtenczas na czele oddziału, którego dłużój ukryć nie było podobna. Poszczęściło mu się na pierwszym kroku; w wyprawie z Ojcowa przez Olkusz na Sosnowiec doścignął Moskali, po bił ich i za pruską granicę przerzucił. To mu dodało otuchy i przedsięwziął drugą wyprawę, z Ojcowa na Miechów, lecz w tym razie, zupełna z jego strony sztuki wojskowej nieświadomość stała się przyczyną klęski; przy ataku na Miechów wielu z akademików krakowskich poległo, a oddział cały rozbitym został. Kurowski przeszedł później pod rozkazy jenerała Bossaka ze stopniem pułkownika. Osobiście odważny, ucierał się, z nieprzyjacielem nie wahał się wystawiać na niebezpieczeństwo, ale ilo razy przyszło mu samodzielnie wystąpić, popełniał błędy, pochodzące z nieznajomości sztuki wojennej, której krótka partyzantka nauczyć go nie mogła. Krwawa potyczka pod Opatowem, w której dowodził, skończyła się równie nieszczęśli wie jak wyprawa na Miechów. Po ostatecznym upadku powstania, Ku rowski przeniósł się do Szwajcaryi, gdzie za posag żony nabywszy małą własność, resztę życia przepędził. Umarł w Baden, dnia 11 maja 1878 roku.