Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Mamert Giedgowd

Były dymisjonowany oficer moskiewski. Działał w olszańskim i podążył do Kłuszejki. Przybył tam na początku kwietnia i został skierowany do tworzenia oddziału stając na czele wyprawy. Powierzono mu 30 ludzi, w liczbie których był Bitis spełniający urząd intendenta i przewodnika. Włościanie wyręczali powstańców w trudniejszych wojennych obowiązkach. Sami nawet utrzymywali wedety i posterunki, śledząc w najodleglejszych punktach obroty wroga. Zwożono zewsząd bez rozkazu lub prośby żywność, obuwie, odzienie, bieliznę, szarpie uzbierane w ubogich strzechach wiejskiego ludu. Ochotników byłoby tylu, na ilu wystarczyłoby broni. Szczupłe jednak zapasy wystarczyły na stu sześćdziesięciu ludzi, z którymi Giedgowd wymaszerował na powrót ku lasom Kuszłejki. Wkrótce zaczęli się zgromadzać żołnierze uwolnieni na święta. Oddział wzrósł niemal do 300 osób. Energiczny i roztropny umysł Giedgowda był duszą wszystkich. Wymowny, a szczerze miłujący lud, trafiał do jego serca i zyskiwał miłość żołnierzy. Młody Giedgowd szanując wiek Kuszłejki oddawał mu hołd należny, ale sam rządził oddziałem roztropnie i odważnie.

W pierwszych dniach kwietnia oddział znajdował się w pobliżu moskali. Giedgowd wyjechał z lasu, pragnąc obliczyć siły nieprzyjaciół i kierunek w jakim zmierzali. Nierozważny, zanadto się oddalił, poczem odcięty od lasu wpadł w ręce Moskwy dostając się do niewoli. Bez tej moralnej podpory oddział Kuszłejki widocznie chwiać się począł. Giedgowd korzystając z nocy, bez butów i bez odzienia wymknął się jednak przez straże moskiewskie i uciekł szczęśliwie. Wynalazł naprzód Kuszłejkę, zebrał kompanję i skutkiem niezmordowanej czynności Bitisa w przeciągu kilku dni zgromadził do pięciuset osób.

W drugiej połowie kwietnia przybył Pujdak z wiadomością o Moskwie. Nie usłuchano rady Bitisa, pragnącego zrobić zasadzkę, z której Moskwa nie wyszłaby bezkarnie. Przyczyną tego było coraz to wzrastające nieporozumienie między Giedgowdem i Kuszłejką. Porządek zaprowadzony przez Giedgowda chwiać się począł z przyczyny nieposłuszeństwa. Dla uniknięcia Moskwy przedsięwzięto pochód w stronę Cytowian, gdzie Pujdak zostawił kilkunastu rozbitków z oddziału Cytowicza. W czasie pochodu miała miejsce pod Zyłajciami mała utarczka z Moskwą. Pół kompanji Kuszłejki walczyło z 2ma kompanjami Moskwy i gdyby nie noc, powstańcy byliby rozproszeni, skutkiem źle obmyślanego planu i niemożebności kierownictwa. Nieporozumienie Giedgowda z Kuszłejką coraz to się zwiększało, przybierając rozmiary zatrważające. Gdy i zebrana rada wojenna nic roztrzygnąć nie potrafiła, Giedgowd rozciął węzeł, oddzielając się z dwiestu oddanymi sobie ludźmi w zamiarze wcielenia się do oddziału ks. Mackiewicza.
Oddzieliwszy się od Kuszlejki z obozu pod Dychtoryszkami. Z Giedgowdem poszli Bitis i Pujdak. W 250 piechoty i 30 jazdy zostali rozbici został pod Mażolami, stracili całą amunicyę i ruchomości wojskowe. W kilkanaście osób ruszyli do Laudy w celu zebrania wiadomości o ks. Mackiewiczu. Oddzielenie się i samowolna uzurpacja władzy jakkolwiek w dobrym celu użyta, źle oddziaływała na oficerów i żołnierzy. Karność była zachwianą i wszczynały się kłótnie, to Szulca z Giedgowdem, to znowuż Bitisa z Pujdakiem. Przy całem rozprzężeniu Giedgowd szczęśliwie doprowadził kompanję aż do lasów krakinowskich (krokowskich), gdzie się naówczas znajdował Laskowski i ks. Mackiewicz obozując po klęsce birżańskiej. Kompanja Giedgowda, wcieliła się pod nazwą czwartego bataljonu. Odtąd Giedgowd jako dowódca bataljonu uczestniczył we wszystkich wyprawach Laskowskiego, nim dostał dymisję (w początkach czerwca), a na jego miejsce został mianowany Pujdak.
Źródło
na podst.: Ojczyzna, dziennik polityczny, literacki i naukowy 1865 nr 59 i 60
Nadawca
GP
Uwagi
brak
METRYCZKA REKORDU
Id
58436
Imię
Mamert
Nazwisko
Giedgowd
Zdjęcie
brak
Artykuł
brak
Nadawca
GP
Źródło
na podst.: Ojczyzna, dziennik polityczny, literacki i naukowy 1865 nr 59 i 60
Link do tego rekordu
Link wewnętrzny GP (BBCode)
Cytowanie naukowe