Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Henryk Dmochowski

Zdjęcie powstańca styczniowego Henryk Dmochowski
Henryk Alojzy Michał Dmochowski, "Henry D. Saunders" ur. 26.10.1810 Zabłocie, (ceremonia chrztu 17.10.1811 Wilno św. Jan[9]) poległ 11.5.1863. Syn Michała i Anny Deslebert (córki majora dawnej artylerii litewskiej). Wnuk Alojzego, bratanek Kazimierza - arcybiskupa mohylewskiego.

Studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim m.in pod kierunkiem Aleksandra Mickiewicza - brata Adama. Walczył w Powstaniu Listopadowym w oddziale Józefa Zaliwskiego, próbując z nim wzniecić powstanie ponownie w 1833 w witebskim. Musiał uciekać za granicę. Więziony przez Austriaków od 1834 do 1841 w Kufstein. Po walkach w 1846 na ulicach Lwowa udał się do Paryża gdzie kształcił się rzeźbiarsko pod kierunkiem Davida D'Angers'a, Londynu i USA gdzie rozwinął talent snycerski. W Europie wykonał m.in-. słynną rzeźbę satyryczną przedstawiającą medalion w kształcie spluwaczki, przedstawiający Jakuba Szelę i kanclerza Metternicha. W USA wykonał wiele popiersi sławnych osób, m.in. Pułaskiego i Jeffersona, zyskując wielką sławę. Otrzymał nawet w USA patent masoński. W 1853 ożenił się z Heleną Schaaff (pianistką filadelfijską), która zmarła niedługo po poronieniu drugiego dziecka w 1857 (wcześniej zmarło też pierwsze dziecko) - z wielkiego żalu wykonał wówczas przepiękny marmurowy nagrobek. Do kraju wrócił po amnestii w 1861. Tu stworzył między innymi pomnik Włodzimierza Syrokomli i posąg świętego Władysława dla tutejszej katedry.

W Powstaniu naczelnik wojenny powiatu dziśnieńskiego. Uformował oddział ok 100 ludzi, sam poległ jednak szybko od pierwszego strzału w bitwie pod Porzeczem 11.5.1863.

Wzrostu wysokiego, włosów jasnych i tak samo brwi, oczy ma błękitne, nos trochę zadarty, twarz okrągłą; bokobrodów i wąsów do 1831 nie nosił.
Źródło
Opracowanie GP
Nadawca
GP
Uwagi
Bibliografia:
[1] Wiadomości z pola bitwy 1863, 20.6.1863
[2] Dziennik Poznański 20.6.1863
[3] Gazeta Warszawska 27.6.1863
[4] Tygodnik Illustrowany 25.5.1861
[5] Paszko G. (red), Pamiać. Dokszycki rajon, Mińsk 2004, s 124-125
[6] G. Malinowska, Pamiętnik Kresowej Nauczycielki z lat 1833-1921, Bydgoszcz 1995 s.33-34;
[7] Zieliński, Bitwy ...
[8] Wywiad środowiskowy w miejscu pochówku.
[9] Akt chrztu, par. Wilno, św. Jan
[10] Akt ślubu rodziców par. Mejszagoła 1809

Miejsce śmierci w wielu publikacjach jest niejasne. Z prasy wynika że poległ w maju 1863. Wymieniane są nazwa: Józefowo, Poryck, Porzecz, Porycz. Zieliński twierdzi że zmarł pod Poruczem. Malinowska w pamiętniku wspomina o zasadzce oddziału cesarskiego na powstańców na pograniczu guberni mińskiej, w Józefowie, miejscu zamieszkania gen. Józefowicza, w której zginął Henryk Dmochowski-rzeźbiarz. Paszko twierdzi, że bitwa odbyła się w wiosce Porecze a jednego z rannych pochowano w Dolcach Małych, jednak ten sam w innym miejscu twierdzi że partia liczyła 280 i została rozbita 2-3.12.1863 na postoju w Pożeczu po donosie popa prawosławnej cerkwi Wolborowickiej o. Juliana Jaleńskiego [s. 88-91]. Dzięki ustaleniu miejsca pochówku Dmochowskiego udało się ustalić prawidłową lokalizację w parafii Dokszyckiej, (PSB i Wikipedii - błędnie!).
METRYCZKA REKORDU
Id
58689
Imię
Henryk
Nazwisko
Dmochowski
Zdjęcie
Artykuł
brak
Nadawca
GP
Źródło
Opracowanie GP
Link do tego rekordu
Link wewnętrzny GP (BBCode)
Cytowanie naukowe