Antoni Mackiewicz

ksiądz, jeden z najgłośniejszyph partyzantów na Litwie, syn niezamożnych rodziców z okolic Cytowian, urodzony około r. 1828 (w rubryceli na r. 1853 wymienony jest w wieku lat 26, w rubr. na r. 1864— w wieku lat 36). Po ukończeniu nauk w Wilnie, wstąpił zrazu na uniwersytet w Kijowie, lecz, przejęty ideałami demokratycznemi, marząc o bliższem obcowaniu z ludem, opuścił niebawem uniwersytet i wstąpi,} do seminarium djecezalnego żmudzkiego w Worn,iach. W ruibryceli na r. 1853 wymieniony jest, jako alumn III r. seminarium. Według rubryceli na r. 1855 był wikariuszem krakinowskim, później — filjalistą w Podbrzeziu (parafji surwiliskiej). Na tem stanowisku, na którem cieszył się wielkim wpływem na lud, zaskoczyły go wypadki r. 1863. Na wiadomość o wybuchu, nie czekając, jak się zdaje, na niczyje rozkazy, nie dbając o to, co powie Komitet wileński, nie wiedząc wogóle, jak ma się Litwa zachować, — już w lutym (8 marca?) odczytali, podczas namiętnego kazania dekret Rządu tymczasowego o uwłaszczeniu i począł w puszczy Krakinowskiej formować partię. Brał później udział w wielu potyczkach (między innemi w bitwie pod Birżami) i przetrwał ze swoim oddziałem aż do zimy r. 1863. W grudniu (z 4 na 5) ujęty, stracony został w Kownie d. 16 (28) grudnia 1863 r. W niektórych życiorysach ks. A. M. nieściśle i niezgodnie z rubrycelami podawany jest termin pobytu jego w seminarium: miał się on w niem znajdować od 1846 r. do 1850. Tak mówi A. Giller (1. c. II, str. 319), Zygmunt Kolumna w „Pamiątce dla rodzin", a za nimi powtarzają inne opracowania (np. Mieczysławy Sieczkowskiej „Ksiądz Mackiewicz"). Charakterystykę ks. A. M. podaje Przyborowski (1. c. t. I, str. 24 i nast.). Por. broszurę o charakterze paszkwilowym A. Storożenki „Ksiendz Mackiewicz, predwoditid szajki miatieżnikow" (Wilno 1866), „Wilen. wiestn."—„Kurj. wileń." z 17 grudnia 1863 r. Nr 144.