Zduńczyk Józef Paulin (20 III 1832—1922), syn Jana i Anny. Por. grenadierów wojsk rosyjskich. Urodził się w majątku Walochy, pow. Zambrów. Uczestnik wojny węgierskiej i krymskiej. Był członkiem Kola Oficerów Polskich w Petersburgu. Na wieść o wybuchu powstania styczniowego porzucił służbę w wojsku carskim i przybył do oddziałów organizowanych w Puszczy Białej. Pod Nagoszewem zainicjował udany pościg za kolumną carską. W czasie bitwy pod Magnuszewem został ranny, po czym po zaleczeniu ran zorganizował oddział, nad którym objął dowództwo Walenty Lasocki, on sam zaś przyjął nominację na szefa sztabu. 12 listopada 1863 r. oddział ten stoczył wielogodzinną zwycięską bitwę pod Porębą w pow. ostrowskim (dawniej ostrołęckim) z kolumną płka Borowskiego, przybyłą z Ostrowi. Zduńczyk objął tu dowództwo, gdyż Lasocki opuścił pole bitwy. Dowodził też oddziałem konnym po Aleksandrze Grzymale , wraz z którym stoczył pod Zambrowem udaną potyczkę z sotnią kozaków. W marcu 1864 r. otrzymał od Rządu Narodowego nominację na pułkownika i naczelnika wojennego wschodnich powiatów woj. płockiego oraz rozkaz sformowania nowego oddziału, do którego zwerbował 120 ochotników. Po powstaniu styczniowym odbył dłuższą tułaczkę poza granicami kraju. Wreszcie osiadł we Lwowie, gdzie zmarł w 90 roku życia. Został pochowany z honorami wojskowymi na lwowskim cmentarzu Łyczakowskim. W powstaniu styczniowym brał również udział Adolf Zduńczyk, brat Józefa, który poległ pod Magnuszewem 12 sierpnia 1863 r.
Źródło
Mieczysław Bartniczak, Bitwa pod Nagoszewem 3 czerwca 1863 r.,
Nadawca
Paweł Napieralski
Uwagi
Źródła do artykułu:
Kancelaria parafialna w Rutkach — Akt uroczenia nr 50/1832;
J. Białynia-Chołodecki, Dowódcy oddziałów, s. 82;
tenże , Księga pamiątkowa, s. 413;
Z. Chądzyński, Wspomnienia powstańca, s. 123 (błędny rok urodzenia);
W. Leśniakowski, Za naszą wolność i waszą (Saga wojenna Zduńczyków), „5 Rzek" 1959, nr 1, s. 10-12;
Pomniki bojowników o niepodległość, s. 298;
J. Zduńczyk , Pod Magnuszewem i Porębą, „Kronika Powszechna" 1913, t. IV, nr 5, s. 80—81;
S. Zieliński , Bitwy i potyczki, s. 236.
METRYCZKA REKORDU
Id
62457
Imię
Józef Paulin
Nazwisko
Zduńczyk
Zdjęcie
brak
Artykuł
brak
Nadawca
Paweł Napieralski
Źródło
Mieczysław Bartniczak, Bitwa pod Nagoszewem 3 czerwca 1863 r.,