Paweł Pizani

Brat Mikołaja i Piotr (nieprzychylnego powstaniu, ale przyjaźniącego się blisko z Janem Jelskim-Jodko).
Za udział w partii Jelskiego i rozbrajaniu chłopów, udzielenie powstańcom swych koni itp. gen. Kowalewski nastawał na rozstrzelanie Pawła Pizaniego, lecz Murawjow zamienił karę śmierci na pozbawienie praw i 12 lat ciężkich robót w kopalniach syberyjskich. Majątek jego Kłundziszki (gm. Dryświaty) skonfiskowano (108 dziesięcin). Na prośbę żony skazanego kowieńska izba dóbr państwowych uchwaliła wypłacać jej z dochodów majątku po 12 rubli miesięcznie na wychowanie córki. Pawła Pizaniego znajdujemy w Irkucku jeszcze w roku 1877.
Epilog tej smutnej sprawy jest następujący: o losie Pizaniego dowiedizała się pewna zacna Rosjanka, sdowa po dowódcy pułku, w którym ongiś służyli Pizani z Jelskim i napisała list do jakiegoś „wysokoprewoschoditielstwa”: pisze ona, że jej ś.p. mąż znał Pizaniego jeszcze w węgierskiej kompanii z najlepszej strony, jako człowieka szlachetnej konduity i lojalnego bez zarzutu. Cały pułk wiedział o rozczulających stosunkach, jakie łączyły tych dwóch oficerów. Zrozumiała więc ona motywy „przestępstwa” Pizaniego. W samym roku powstania Pizani się ożenił, wobec czego, konkluduje autorka listu, nie w głowie mu były rewolucje. Gdy Pizaniego wywieziono, w domu pozostała jego młoda żona w ciąży. W Ufie zaszła fatalna komplikacja: przez pomyłkę więziennej kancelarii zamieniono Pizaniego z jakimś dożywotnim skazańcem – zbójem i popędzono dalej na Sybir. Gdy ta straszna nowina przez niedyskrecję służby doszła do leżącej jeszcze po połogu żony Pizaniego, nie zniosła ona ciosu i nagle zmarła, pozostawiając niemowlę.
Skazaniec w tym czasie uzyskał tylko tyle, że się rozpoznano na pomyłce i odstawiono go z powrotem do Ufy. „Nie wiążą mnie z nim, – pisze dalej korespondentka, – żadne węzły pokrewieństwa, a tylko poczucie obowiązku chrześcijańskiego. Błagam wejrzeć łaskawie w tę sprawę. Osiem miesięcy więzienia w Dyneburgu, przeszło rok poniewierki więzień syberyjskich bez środków, ponieważ majątek zakwestrowano, rozpacz po utracie młodej i ukochanej zony, niemożliwość zobaczenia pierwszego i jedynego dziecka, – czy nie będą dostateczną karą za uniesienie się wygórowanem może uczuciem przyjaźni? Błagam W.W. Prew. imieniem Chrystusa Pana, który wybaczył na krzyżu, zlitować się nad nieszczęśliwym Pizanim i powrócić go do domu”.
(-) Piewcowa Zofia, Petersburg 1865.VI.2
Odpowiedź nadeszła przychylna ……. po 8 latach!
„Wsiemiłostiwiejsze” pozwolono Pizaniemu w r. 1872 powrócić do guberni kowieńskiej. By zaś nie miał on kłopotów ze swym majątkiem, sprzedał go rząd o dwa lata wcześniej niejakiej pani Matwiejowej.