Jan Żalplachta

pseud. Zapałowicz. Ur. 1834, syn Antoniego (nauczyciel prywatny z Moraw, syn. Marcina i Tekli Kotzian) i Elżbiety Szmerglewskiej (c. Walentego i Anny). Miał braci Adama i Ferdynanda i siostrę Filipinę (żonę Tytusa Wilda).
Ukończył Akademię Wojskową w Ołomuńcu. Porucznik artylerii austriackiej. Powstaniec, dowódca oddziału. Mianowany majorem w oddziele Czechowskiego. Na czele oddziału 800 ludzi walczył - obok Wiśniewskiego i Czerwińskiego pod Tyszowcami a następnie pod Mołozowem (Stara Wieś). Zaaresztowany odsiedziała karę więzienia w Lwowie. Po powstaniu kupiec we Lwowie, gdzie wszedł do grona założycieli Sokoła. Ożenił się w 1866 w Brzozdowcach z Jadwigą Heleną Anną Neronowicz (c. Tobiasza i Justyny Chłopeckiej). Rok później urodził mu się syn - Jan (późniejszy lekarz, ukończył wydział medycyny we Wiedniu i dziennikarz). W 1876 osiadł w Rumunii w jako przedsiębiorca kolejowy i robót publicznych, a także w obszarze przemysłu naftowego. Prowadził tam ożywioną działalność w kołach polskich. Przez 2 lata był prezesem Koła Polskiego, które praktycznie stworzył na nowo. Prezes kasyna austro-węgierskiego w Rumunii (które bronił przed centralistami niemieckiemi). Wybrany prezesem towarzystwa słowiańskiego w Rumunii "Biesiada". Założył też towarzystwa Wzajemnej Bratniej Pomocy. Jego dom był otwarty dla uciekinierów politycznych z Polski. Zmarł gwałtownie w lipcu 1894 w Bukareszcie przebywając w hotelu. Służba okradła go, i nie zawiadomiła rodziny przez co został pochowany w grobie dla bezimiennych. Dopiero po interwencji policji ciało ekshumowano i złożono w grobowcu rodzinnym na miejscowym cmentarzu.