Jan Matejko

Ur. 24.6.1838 Kraków, zm. 1.11.1893 Kraków. Syn Franciszka Ksawerego i Joanna Karoliny Rossberg. Artysta malarz. Autor wielu dzieł o tematyce historycznej.

Jego związki z Powstaniem nie są spektakularne choć trwałe. Razem z Józefem Szujskim uczestniczyli w pracach przygotowania powstania. Jan nie mógł uczestniczyć w walkach z racji na wadę wzroku, ale oferował się, że zawiezie broń do Czernichowa, dp przyjaciela i przyszłego szwagra - księdza Stanisława Giebułtowskiego (znalazł się jednak inny sposób). Jan Matejko był kwestorem podatku narodowego. Wspierał braci - Edmunda i Kazimierza walczących w Powstaniu. Sam również w przebraniu węglarza zawiózł broń do obozu Langiewicza (na co celnicy przymknęli oko pomimo słyszalnego pobrzękiwania) i przekazał bardzo dużą sumę 500 guldenów (złotych reńskich) na cele powstańcze. Inny jego przyszły szwagier - Stefan Giebułtowski (Jan ożenił się z Karoliną Giebułtowską w 1864 roku) - zginął pod Miechowem.

Po powstaniu jego twórczość jako znanej osoby nie mogła być wybitnie rażąco patriotyczna, zresztą sam uważał że należy docierać do wyobraźni przez opowieść historyczne. Dlatego namalował tylko jedno dzieło ściśle związane z Powstaniem alegorię pt. "Polonia - Rok 1863". Związki i symbolika są jednak też widoczne w innych dziełach. Do jego prac pozowali powstańcy - m.in. Bolesław Dłuski, Włodzimierz Cielecki i in.
Jest pochowany na cm. Rakowickim w głównej Alei.