Teofil Klemens Łapiński, h. Lubicz. Ur. 19.12.1827 Skrzynka[8], zm. 24.4.1886 Lwów. Syn Ignacego i Wiktorii Boczarskiej. Miał dwójkę sióstr: Franciszkę (zam. Ignacy Paprocki) oraz Anielę Antoninę (zam. Jacek Roch Lewartowski).
Studiował we Austrii w Theresienstadt. Służył w wojsku austriackim. W 1848 żołnierz Gwardii Narodowej i legionista honwedów w randze kapitana z czasów rewolucji węgierskiej. Przybył na Węgry pod koniec października. Od listopada był porucznikiem, dowódcą baterii artylerii 3-funtowej zorganizowanej w Koszycach. Od grudnia brał udział w bitwach z cesarskim korpusem Schlika, który najechał z Galicji w ramach Korpusu Górnej Cisy. 1849 r. 4 lutego porucznik, dowódca 4. Baterii Piechoty 6. Pułku Piechoty, tamże. (w I Korpusie). Po bitwie pod Vác 10 kwietnia został odznaczony Orderem Zasługi Wojskowej III klasy. 12 kwietnia generał Klapka awansował go do stopnia kapitana. W kampanii letniej dowodził wspomnianą baterią. Po kapitulacji Válago uciekł do Komáromu. Na emigracji wpierw w Hamburgu, potem Anglii, należał do osób stojących blisko Kossutha, z jego polecenia spełniał szereg misji wśród emigracji węgierskiej m. in. opiekował się uchodźcami węgierskimi pracującymi w pewnej fabryce broni pod Londynem, a w r. 1853 prowadził z ramienia Kossutha rozmowy z przedstawicielami patriotów serbskich w sprawie uzgodnienia wspólnego frontu. Wyjechał do Paryża gdzie związał się z Hotelem Lambert. W czasie Wojny Krymskiej, oficer w armii tureckiej pod nazwiskiem Taoufik Bey (Tevfik-bej) gdzie przeszedł w stopniu majora do dywizji polskiej składającej się z 72 Polaków. Walczył w szeregach czerkieskich przeciw Rosji - organizator wyprawy na Kaukaz w latach 1857—1860. W końcu roku 1862 przewodniczył delegacji Czerkiesów do Parlamentu Angielskiego celem wyjednania pomocy dla Czerkiesów ze strony Anglii. Jego osobistym celem w tej sprawie było sformowanie polskiego legionu na Kaukazie. Wysiłki jednak zakończyły się kompletnym brakiem zainteresowania i wsparcia ze strony Anglii.
W 1863 w randze pułkownika (nie generała), stał na czele wyprawy morskiej z Londynu ku brzegom Litwy mającej dostarczyć amunicję powstańcom. Wraz z Demontowiczem mieli ekspediować broń do Żmudzi,. Wypłynęli z Londynu 25.3.1863 statkiem Ward Jackson. W Szwecji statek został zajęty. Dla zmylenia na statku wywołano pożar a broń przeniesiono na inną jednostkę: Emilia. Ekspedycja ta, pomimo dwukrotnego usiłowania dostania się do Połągi, nie udała się. Część uczestników wyprawy w burzy usiłowała dostać się na brzeg wpław (opis)
Po upadku powstania był korespondentem pisma Władysława Platera Der Weisse Adler. W 1872 był też jednym z główny redaktorów węgierskiego pisma polskich emigrantów "Tygodnik Polski na Węgierskiej Ziemi". Do Polski powrócił w 1887 roku Pozostawił pamiętniki. Zmarł w samotności w szpitalu we Lwowie. Został pochowany na Cmentarzu Stryjskim
Jego życie, wzorem generała Bema, naznaczone było nieustannym działaniem przeciwko hegemonii rosyjskiej w kontekście niepodległości polskiej. Odznaczony w 1933 przez prezydenta II RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
Autorzy opracowania: Marcin Niewalda, Jadwiga Duda
[1] Galicja w Powstaniu Styczniowym... [2] Kuryer Lwowski, 14.5.1886 [3] 182 Spotkanie z cyklu "Wieliczka - Wieliczanie" - zeszyt 127/ 2012 [4] Białynia-Chołodecki J., Cmentarz Stryjski w Lwowie, 1913 [5] Białynia-Chołodecki J., Cmentarzyska ... [6] nad. GP, za CDIAL 195-1-58 (Zbiory Tadeusza Sauczeya) [7] Zieliński, Bitwy i potyczki.... [8] Księga chrztów par. Szczucin [9] Księga zgonów Lwów - Szpital Powszechny [10] PSB [11] Łątka Jerzy Siemisław, Romantyczny kondotier, Katowice 1988 [12] Łapiński Teofil, Die Bergvölker des Kaukasus und ihr Freiheitskampf gegen die Russen, Hamburg 1863 [13] Łapiński Teofil, Powstańcy na morzu w wyprawie na Litwę, Lwów 1878 [14] Gazeta Lwowska 5.3.1857 [15] Łapiński Teofil, Z przypomnień polskiego wychodźcy, w: Tygodnik Polski na Węgierskiej Ziemi, 14-28.4.1872 [16] Zamoyski Władysław, Jenerał Zamoyski : 1803-1868. T. 6, 1853-1868., Poznań 1930 [17] Mitzer Piotr, Jak znalazł, Kraków 2014 [18] Wieści Polskie : półtygodnik uchodźctwa polskiego, 24.1.1943 [19] Kraj, 16.1.1887 [20] Dziennik Polski 15.5.1886 [21] Gazeta Narodowa 7.8.1878
