Michał Wilhelm Elehard Kelles-Krauz

Michał Wilhelm Elehard bar. Kelles-Krauz, herbu własnego, ur. 18.8.1842 Wieliże, zm. 22.4.1922 Radom[6]. Syn Jana Antoniego, sędziego granicznego guberni wileńskiej i Franciszki Olechnowicz.

Pochodził z rodziny inflanckiej, wykazującej swoje korzenie w XIII wieku w zamku Kelles. Pradziadek Michała był właścicielem zamków w Trojdenie i Kremonie, wójtem Dorpatu.

Uczestnik powstania styczniowego 1863. Walczył w oddziale Edmunda Różyckiego na Wołyniu.

Po upadku powstania represjonowany – utracił odziedziczony majątek Mickuny (gub. koweńska) i zamieszkał wraz z matką w Lublinie. Od dnia 1 stycznia 1867 r. pracował jako archiwista, spedytor i pisarz (12 klasy) w Wołkowyskim Powiatowym Zarządzie z pensją w wysokości 300 rubli na rok. Następnie od dnia 1 czerwca 1869 r. pełnił funkcję pomocnika księgowego w Lubelskim Gubernialnym Zarządzie Akcyzy. Stamtąd przeniósł się do Radomia, gdzie od dnia 21 października 1876 r. pracował na stanowisku starszego pomocnika nadzorcy 5. Okręgu Akcyzy w Gubernii Radomskiej.[9] Członek Resursy Obywatelskiej w Radomiu.

Sylwetkę Michała Kelles-*Krauza nakreślił adwokat Władysław Roguski pisząc: "Pracując jako urzędnik akcyzy, nigdy nie utrzymywał żadnych stosunków społecznych z Rosjanami, nie bywał u nich i ich u siebie nie przyjmował, z domu swego uczynił ostoję dążeń niepodległościowych, wychowując zarazem dzieci w gorącym patriotyzmie, godnie strzegł i utrzymywał tradycje niepodległościowe w swoim domu. (...) Dom Kelles-Krauzów był miejscem, gdzie zatrzymywali się i chronili emisariusze wysłani w sprawach niepodległościowych, stąd promieniowała praca oświatowa, gdzie mieściła się wreszcie niepodległa biblioteka męskiego gimnazjum radomskiego, ale i urzędnicza, opozycyjnie nastawiona. Niezłomność wierzeń i przekonań, ofiarność czynów tych ludzi (Kelles-Krauzów) świadczy najlepiej o ich zasługach dla polskości."

Wnuczka Julia tak wspominała swojego dziadka: "Pamiętam dziadka Michała, jego szlachetną sylwetkę i piękną twarz. Jako młody człowiek brał udział w powstaniu 1863 roku, na skutek czego pozostał bez środków materialnych, całe życie borykał się ciężko pracując na skromnej posadzie urzędnika akcyzy, by utrzymać rodzinę."[9]

Pochowany w Radomiu, wraz z obydwoma żonami i niektórymi osobami z rodziny , kw. 3A, rz. 1, gr 13

Małżeństwa
1. Matylda Daniewska (ślub 1871), zm. 1887 Prądnik Ojcowski, siostrzenica Piotra Wysockiego. Założyła w Radomiu Szkołę Froeblowską.
2. Julia Goldsztejn

Dzieci
Z pierwszego małżeństwa
1. Kazimierz Radosław Elehard, ur. 1872, działacz PPS
2. Jan Jakub, ur. 1873, działacz PPS, żona: Zenaida Narzykowska [5]
3. Bohdan, ur. 1875
4. Matylda, ur. 1876, mąż Wiktor Młodzianowski
5. Zofia Aniela, ur. 1877, zm. 1878 [4]
6. Stanisław Maciej, ur. 1883, lekarz, działacz PPS, senator RP, ambasador Polski w Danii, żona Maria Helena Nynkowska

Z drugiego małżeństwa
7. Mariusz Elehard, ur. 1894
8. Sylwia, ur. 1895, mąż: Alojzy Jarzyński, Stanisław Dworzak "Przemysław", inspektor Komendy Głównej AK, poległ w Powstaniu Warszawskim
9. Bohdan, ur. 1901