Ziemia Średzka W Dobie Powstania Wlkp.[RECENZJA]

Ziemia Średzka w dobie Powstania Wielkopolskiego 1918 - 1919 - WYDANIE I

ISBN 978-83-929923-O-1

Projekt okładki: Marta Krause
Korekta, adiustacja tekstów, wybór i opracowanie ilustracji i fotografii:
Zespół autorów opracowania
Druk i oprawa:
MJP Drukarnia, http://www.mjpdruk.pl

WYDAWCA: Społeczny Komitet Rodzin Powstańców Wielkopolskich w Środzie Wielkopolskiej

Wstęp - Janusz Karwat

Część I
Ziemia Średzka przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego
(Janusz Karwat)

1. Pod pruskim panowaniem
2. Ludwik Rządkowski autor opisu wydarzeń listopadowych 1918 r. w Środzie
Wielkopolskiej
3. Wybuch rewolucji listopadowej 1918 r. w Środzie
4. Organizowanie formacji zbrojnych XI — XII 1918 r.

Część II
Wysiłek zbrojny Ziemi Średzkiej w dobie Powstania Wielkopolskiego
1918.1919 (Remigiusz Nowak)

1. Formowanie i działania bojowe 1 ochotniczej kompanii średzkiej
1918-1919
2. Batalion średzki — historia formowania
3. 2, 3 i 4 kompania średzka

Część III
Mieszkańcy Ziemi Średzkiej w Powstaniu Wielkopolskim
- pamięć i wykazy osób

1. Boże błogosław nam (Jarosław Łuczak)
2. Ks. Mieczysław Alfons Meissner (Andrzej Beba)
3. Kwatera Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Środzie Wielkopolskiej
(Maria Mielcarzewicz)
4. Biogramy powstańców wielkopolskich z Ziemi Średzkiej
5. Lista osób związanych z organizacją Powstania Wielkopolskiego z Ziemi
Średzkiej (Maria Kamińska)
6. Społeczny Komitet Rodzin Powstańców Wielkopolskich (Tomasz Pawlicki)
7. Obchody 90. rocznicy Powstania Wielkopolskiego (Tomasz Pawlicki)
8. Co to była „Subskrypcja”
9. Spis fotografii

WYDANO Z INICJATYWY SPOŁECZNEGO
KOMITETU RODZIN POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH I PRZY WSPARCIU
FINANSOWYM WŁADZ SAMORZĄDOWYCH
ŚRODY WIELKOPOLSKIEJ.

ZE WSTĘPU:

Prezentowany tekst składa się z trzech części, które podejmują różne aspekty powstania na Ziemi Średzkiej w szerokim ujęciu chronologicznym.. W pierwszej pod tytułem „Ziemia Średzka przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego 1918/1919” znalazły się cztery teksty. Pierwszy tekst autorstwa Janusza Karwata przedstawia obszar powiatu średzkiego pod zaborem pruskim, ze szczególnym uwzględnieniem ostatniego okresu, lat pierwszej wojny światowej. Drugi tekst jest tego samego autora i przedstawia sylwetkę dr. Ludwika Rządkowskiego, działacza niepodległościowego i organizatora średzkich oddziałów powstańczych. Opracowanie Ludwika Rządkowskiego pt. „Wybuch rewolucji listopadowej 1918 r. w Środzie” znajduje się w dalszej kolejności. Autor napisał je w piętnastą rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 i mógł korzystać z wielu autentycznych dokumentów źródłowych, konfrontować własne ustalenia z relacjami żyjących świadków. Tekst Rządkowskiego jest bardzo rzeczowy i bezstronny, co jest wyjątkiem na tle innych mocno subiektywnych opracowań z tego okresu. Ostatni tekst tej części przedstawia organizowanie polskich formacji zbrojnych (Straż Obywatelska, Straż Ludowa) na terenie powiatu średzkiego w listopadzie i grudniu 1918 roku.
Część drugą stanowi tekst Remigiusza Nowaka o formowaniu i organizowaniu oddziałów średzkich oraz ich działania bojowe. Problem ten ujął w układzie chronologicznym; od pierwszej ochotniczej kompanii średzkiej poprzez kolejne aż do utworzenia batalionu średzkiego.
W części trzeciej pt. „Mieszkańcy Ziemi Średzkiej w Powstaniu Wielkopolskim — pamięć i wykazy osób”. Otwiera ją niezwykle cenny tekst Jarosława Łuczaka traktujący o ruchu kombatanckim powstańców wielkopolskich w Środzie oraz sztandarze 1 kompanii średzkiej. Andrzej Beba przedstawił sylwetkę ks. Mieczysława Meissnera, a Maria Mielcarzewicz omówiła dzieje Kwatery Powstańców Wielkopolskich w Środzie Wielkopolskiej. Niezwykle cenne dla czytelnika będą biogramy średzkich powstańców (89) sporządzone przez członków zespołu redakcyjnego oraz członków rodzin. Przygotowana przez Marię Kamińską lista osób zaangażowanych w powstanie na Ziemi Średzkiej zawiera aż 673 nazwiska. Dopełnieniem części trzeciej jest niewielki wybór materiałów źródłowych (dokumentów, fragmentów artykułów prasowych). Szybką orientację czytelnika w zawartości tej książki umożliwi zamieszczony na końcu opracowania indeks nazwisk. Całość opracowania wzbogaca materiał ilustracyjny, dobrany stosownie do poszczególnych zagadnień.
Wydanie niniejszej publikacji nie byłoby możliwe gdyby nie wsparcie materialne i pomoc życzliwych osób, które udostępniły nam różnego rodzaju materiały źródłowe, często rodzinne pamiątki po swoich znakomitych antenatach. Jako zespół autorów dziękujemy im wszystkim. Swoja wdzięczność chcemy wyrazić następującym osobom i instytucjom: Radzie Miejskiej Środy Wielkopolskiej, burmistrzowi Środy Wielkopolskiej Wojciechowi Ziętkowskiemu, Rafałowi Piechowiakowi - zastępcy burmistrza, prof. Stanisławowi Milewskiemu z USA - synowi pierwszego dowódcy średzkiego Alfreda Milewskiego, prof. Władysławowi Chałupce i Zbigniewowi Królowi za pomoc techniczną w wydaniu książki.

Janusz Karwat
Poznań, 13 listopada 2009 r.



Tablica pod krzyżem w Kwaterze Powstańców - cmentarz w Środzie Wielkopolskiej

Środa Wielkopolska - Przejdź

Bibliografia

opracowanie i foto Ludwik Ł.