Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Tołoczyn Stary, pow. orszański

15.01.2011 13:39
Tołoczyn Stary,
mko nad Drucią, pow. orszański, w 2 okr. pol., gm. T. Stary, o 43 w. od Orszy, przy b. dr. poczt, do Miń-
ska, o 3 w. od linii dr. żel. mosk.-brzeskiej.W 1880 r. miało 160 dm. drewn. (50 należało do chrześcian a 110 do żydów), 3581 mk. (432 praw., 30 kat. i 1119 żyd.), cerkiew mur.,takiż kościół kat. paraf., 4 domy modlitwy żyd. drewn., 71 sklepów, Bt. poczt., zarząd
gminy, szkółkę ludową, st. dr. żel. (o 3 w. od mka), aptekę. W mku odbywają się 3 nieznaczne jarmarki: 6 stycz., 20 lipca i 8 wrześ.,
oraz targi co tydzień. Kościół kat., p. w. Na¬rodzenia N. M. P., w 1853 r. na miejscu spalonego wzniesiony kosztem parafian. Parafia kat., dek. orszańskiego, 3067 wiernych. Gmina ma 5795 mk. włość. (2207 męż., 2194 kob.i 1394 dzieci), z których 150 zajmuje się przemysłem leśnym, używając do pomocy 200 koni. W gminie znajduje się 15,517 dz. lasów prywatnych. St. dr. żel. mosk.-brzeskiej, między Sławianami (o 22 w.) a Kochanowem (o 19 w.), odległą jest o 545 w. od Moskwy a 478 w. od Brześcia. Nie wiadomo kiedy mko zostało założone, istniało już jednak w 1433 r. (podług Łuk. Gołębiowskiego). W XVII w. należało do Sapiehów. Lew Sapieha w 1604 r. fundował tu klasztor bazy¬lianów, wzniósł dla nich wspaniały kościół oraz założył szpital i szkoły. Podczas wojen za Jana Kazimierza T. niejednokrotnie zajmowały wojska ruskie. Od Sapiehów T. prze¬szedł drogą zapisu do Szemiotów, następnie do Sanguszków. Po przyłączeniu do Rossyi został obwarowany, jako punkt pograniczny i założono w niem komorę celną. W 1812 r. podczas odwrotu Francuzów gen. Karpow wziął tu 13 listop. 600 ludzi do niewoli. Bazylianie na początku bież. wieku (1804—7)utrzymywali w T. szkołę wydziałową. Obecnie mko należy do Sławińskich, obszerne zaś dobra rozpadły się na cząstki. J. Kre.
SGKP