Folwark Dublany ( 407 ha) oddalony o 8 km od rogatki żółkiewskiej Lwowa został zakupiony w 1852 roku przez Galicyjskie Towarzystwo Gospodarcze. W 1856 roku powstała tam prywatna Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego i w 1858 roku otwarto tam Wyższą Szkołę Rolniczą w Dublanach. Głównym założycielem szkoły był Leon Sapieha. Od 1878 roku została przejęta i finansowana przez Wydział Krajowy, uzyskują status szkoły krajowej. W 1881 reformy i podniesienia jakości podjął się Juliusz Au. W 1888 został wzniesiony budynek główny. Mieściły się w nim sale wykładowe, gabinety profesorskie, parę sal ćwiczebnych i kancelaria. W budynku wzniesionym w 1900 roku mieściły się: laboratoria chemii rolnej, gleboznawstwa, technologii rolniczej, a także stacja chemiczno – rolnicza. W 1901 roku uzyskała prawa akademickie i nazwę Akademia Rolnicza w Dublanach. W czasie wojny polsko – ukraińskiej doznała znacznych zniszczeń. Oprócz działań wojennych doszło do celowego niszczenia budynków, laboratoriów, upraw, arboretum, wycinki drzew, dewastacji urządzeń melioracyjnych, palenia biblioteki. W wyniku tego Akademię przeniesiono do Lwowa, gdzie w 1919 roku na Politechnice utworzono Wydział Rolniczo – Leśny (łącząc Akademię z Krajową Szkołą Gospodarstwo Leśnego). W Dublanach odbywały się studia rolnicze tego wydziału (a we Lwowie leśnego). Obecnie działa tam Lwowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy utworzony po 1945 roku.
Nauka w szkole trwała trzy lata. Po skończonym kursie obowiązywała praktyka w jakimś majątku. Z reguły wszyscy absolwenci byli przydzieleni do miejsc, z których właściciel ubiegali się o takie przyznanie. Często wiązało się to z wcześniejszymi stypendiami. W pierwszym roku zapisało się 24 słuchaczy. Nowych uczniów każdego roku było od ok. 20-50 rocznie. W szczytowym okresie jednocześnie studiowało 100 słuchaczy, co daje łączną liczbę w okolicach 1500 osób. Studenci walczyli zarówno w Powstaniu Styczniowym jak i w obronie Lwowa, gdzie poległo min. 19 z nich.Szkołę tę skończyło wielu zasłużonych dla Polski naukowców.
• Franciszek Abgarowicz - profesor SGGW i dyrektor Instytutu Zootechniki • Stefan Alexandrowicz - profesor WSR w Poznaniu, członek PAN • Stanisław Bac - profesor WSR we Wrocławiu, członek PAN • Adam Brzechwa-Ajdukiewicz - generał brygady WP • Józef Ciemnodoński - dyrektor Lwowskiej Izby Rolniczej • Władysław Herman - profesor SGGW • Bolesław Iwicki- ichtiolog, właściciel majątku Brzozówka i Parolice • Stanisław Jełowicki - profesor WSR w Krakowie • Czesław Kanafojski - profesor SGGW, członek PAN • Marian Kiniorski, członek Senatu RP • Kazimierz Miczyński - profesor WSR w Krakowie, rektor (poch. Nowy Sącz) • Arkadiusz Musierowicz - profesor SGGW, członek PAN • Włodzimierz Puchalski - fotografik • Marian Raciborski - botanik • Henryk Romanowski - profesor WSR w Lublinie • Adam Skoczylas - profesor SGGW • Wanda Szczypuła - profesor Politechniki w Gdańsku • Aleksander Tychowski - profesor WSR we Wrocławiu • Dominik Witke-Jeżewski - kolekcjoner i mecenas sztuki • Emil Wollman - profesor WSR we Wrocławiu • Michał Wójcicki - profesor WSR w Krakowie • Maria Wszelaczyńska - profesor Akademii Medycznej w Gdańsku
Nauczyciele
Ajdukiewicz Kazimierz - inżynieria wiejska [6]
Au Juliusz, nauki państwowe, społeczne, administracja, dyrektor szkoły (1878, 1881,1885) [4][5]
Baczewski Leopold (1859 - 1924) - [25]
Benoni Karol, geografia fizyczna, klimatologia (1881) [4]
Pańkowski Kazimierz - nauka chowu zwierząt domowych, budownictwo i miernictwo, gorzelnictwo praktyczne i rachunkowość - 1860/71, 1881,1885, przez pewien czas kierownik szkoły [1][3][4][5][6][8][9]
Pawlik Stefan Antoni - od 1891, 1918-19 ostatni dyrektor Akademii [6][12]
Raciborski Marian (ur. 1863, s. Franciszka) - od 1900 (zorganizował pracownię i ogród botaniczny), słynny botanik [noty bio.][6]
Romer Eugueniusz - geografia [6]
Różycki Karol - hodowla zwierząt, 1901 [6]
Rylski Tomasz, 1838-1924, adiunkt, matematyka i inżynieria wiejska - 1869/70, 1881m 1885 [3][4][5][23]
Samsonow Leonid (od 1938) - [Cmentarz Kule Częstochowa - biogramy]
Sikorski ?? - 1890 [18]
Strusiewicz Zygmunt - ekonomia, administracja wiejska i drenowanie ziemi - od min. 1861, 1869/70 dyrekto4, 1881, przer pewien czas kierownik szkoły [3][4][6][9]
Studziński Wojciech - kierownik szkoły [6]
Szulc Tadeusz [22]
Szyszłowicz Ignacy - 1900, botanik [akt]
Tangl Edward (1874-6) - [21]
Till Ernest (od 1873, 1881) nauki prawnicze - [4][21]
Tyniecki Władysław - nauki przyrodnicze, leśnictwo, ogrodnictwo - (od min. 1861, 1881) [3][4][9][13]
Pełna lista uczniów szkoły w Dublanach nie jest znana. Przypuszczać należy że mury opuścić mogło powyżej 1000 absolwentów. Zapisanych mogło być nawet do 1800 słuchaczy. (Liczby podawane czasem w literaturze - rzędu 1500 na jednym roku są absolutnie przesadzone - np. PAN Warszawa).
Jedynym częściowym opracowaniem jest pozycja: [Skrijka P., Dublańska Akademia...]. Sporo informacji można znaleźć w: [Rędziński K.,Dzieje Towarzystwa Bratniej Pomocy... ]. Materiały o stypendystach znaleźć niekiedy można w zbiorach Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego w Lwowskich Zbiorach Ossolineum [zesp. 125]. Więcej na dole postu - w bibliografii. W literaturze jest sporo błędów w nazwiskach i datach.
Prosimy o dopisywanie informacji na ten temat. Redakcja będzie uzupełniać ten post na podstawie nadsyłanych odpowiedzi. Można również wprowadzać linki do noty biograficznej danej osoby. Prosimy o wprowadzanie przybliżonej daty skończenia nauki w szkole i ewentualne inne informacje biograficzne.
Uczniowie
Abgarowicz Franciszek- - [1]
Aczkiewicz Dominik - 1858 [6][12]
Agopsowicz Aleksander - 1859 [6][12]
Ajdukiewicz Adam - 1914, syn profesora Akademii, udział w Legionach [22]
Ajdukiewicz Zofia - od 1916, córka profesora, jedna z 3 pierwszych kobiet [22]
Alexandrowicz Stefan - - [1]
Ancuta Władysław - 1864 [6][14]
Angmman Karol - ok. 1871 [6][7]
Au Szczęsny - 1866 [6][15]
Bać Stanisław - - [1]
Baehr Henryk - 1892 [22]
Barański Stanisław - 1864 [14]
Barącz Ludwik - 1861 [13]
Barta Marian - 1883 [19]
Bartosiewicz Stanisław - 1918 - [2]
Bastgen Roman - ok. 1871 [6][7]
Bataglia Oskar - ok. 1871 [6][7]
Ben Teodor Bolesław - 1900 - (wnuk generała, zm. 29.3.1900) [Gazeta Lwowska 1.4.1900]
Bereza Witold - 1905 [16][akt]
Berezowski Julian - 1877 [22]
Białasuknia Walenty - ok. 1872 [7]
Biedroń Jan - 1886, stypend. [2]
Bieńkowski Witold - 1883 [19][22]
Bigoszyński Łazucki leon - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku)
Bielski Edmund - ok. 1872 [6][7]
Bieniaszewski Wiktor - 1858 [12]
Biernacki Stefan - ok. 1912 - [Żelewski H., Dzieje Bojowe 8 Pułku Piechoty Legionów, 1984]
Blatkiewicz - ok. 1871 (styp. chmielarskie) [6]
Błahij Szczepański Jan - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Bniński Henryk - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku)
Bobrowski Józef - 1905 [16]
Bochniewicz Jędrzej - 1861 [6][13]
Bodlak Franciszek - 1877 [22]
Bodner Władysław - 1877 [22]
Bogdański Mirosław - do 1867 [3][6][26]
Bomba Antoni - ok. 1890 [11][akt]
Brokl Leonard - do 1867 [3][6][26]
Brzeziński Igancy - 1858 [6][12]
Brzeziński Konstanty - 1862 [6][14]
Brzozowski Władysław - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Budzynowski Jan - 1867-1870, gr.kat., ur. Małnów, paroch, stypend. [6][7][21]
Bulow Herman - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku)
Bulow Karol - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Cegliński Lucjan - 1900 - [Baza Czartoryskiego]
Cętar Wojciech - ok. 1878 [6]
Chmurowicz Stanisław - ok. 1864 [6]
Chorąży Józef - 1918 (poległ) - [2]
Chrząszcz Bronisław - 1883 [19][2]
Chrząszcz Tadeusz - 1918 - [2]
Ciaputkiewicz Józef - ok. 1858 [6]
Cieński Jan - 1928 [11] - późniejszy tajny biskup Złoczowa
Cybulski Tadeusz - 1861 [13]
Cywiński Marian - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku w 1905)
Czajkowski Marian - do 1868 [3][6][26]
Czajkowski Stanisław - 1877 [22]
Czarkowski-Golejewski Cyryl - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku w 1905)
Czarnowski Mieczysław - 1877 [22]
Czaykowski Bronisław - 1883 [22]
Czaykowski Władysław - - [1]
Czerkawski Władysław - do 1867 [3][26]
Czyżewicz Jan - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Dąbski Włodzimierz Konrad - 1918 - [2]
Dąbrowski Władysław - 1862 [6][14]
Dąbrowski Włodzimierz - ok. 1878 [6]
Dereń Kazimierz - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Dobiecki Julian - ok. 1878 [6]
Dobkiewicz Tadeusz - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Wojniłowicz Józef - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Wolański Zdzisław - 1905 [16] (w źródle brak inf. o ukończeniu)
Wolmann Emil - - [1]
Wolski Ferdynand - do 1868 [3][26]
Wolski Kazimierz - 1865 [14]
Wolski Kazimierz - 1918 (poległ) - [2]
Wondrausz Adam - - [1]
Wójcicki Michał - - [N1]
Wrzak Roman - 1918 (poległ) - [2]
Wszelaczyńska Maria - - [1]
Wygoda Benedykt - 1907(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu I roku w 1905)
Wysocki Stanisław - do 1904 [16]
Wysocki Henryk - 1906(?) [16] (w źródle tylko inf o nim jako uczniu II roku w 1905)
Zabłocki Wincenty - ok. 1915 [11]
Zadarowski Kazimierz - 1905 [16]
Zajączkowski Leszek - 1883 [19][22]
Zakrzewski Antoni - ok. 1871 [6]
Zarzycki Tytus - 1861-63, gr-kat, ur. Chotyluby, żółkiewskie, o.: właściciel ziemski [21]
Zdrodowski Stanisław - 1918 (poległ) - [2]
Żelechowski Wincenty - do 1867 [3][26]
Żółtowski Emil - 1883 [19]
Żółtowski Stanisław - 1905 [16]
Żółtowski Stefan Julian - ok. 1902 - [strona: zoltowscy.org.pl]
Bibliografia
[1] Nahlik K. Wspomnienia: Dublany ... [2] obrona Lwowa - różne materiały i listy obrońców z 1920 roku [3] Gazeta Narodowa 18.8.1868 za "Rolnik" [4] Cmentarz Kule Częstochowa - biogramy [5] Cmentarz Ewangelicki Częstochowa - biogramy [6] Wykaz Stypendystów Szkoły Dublańskiej 1855-1875 - Archiwum GTG - Oss. DE-14329, 14330, [7] Rachunki Szkoły w Dublanach 1969r - Archiwum GTG - Oss. DE-14410, [8] Luźne dokumenty Szkoły w Dublanach - Archiwum GTG - Oss. DE-18285-96 [9] Kuryer Lwowski, 25.4.1917 [10] Kuryer Lwowski 26.10.1890 [11] Wiki [12] Rozprawy c.k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego t. 27 [13] Rozprawy c.k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego t. 29 [14] Rozprawy c.k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego t. 31 [15] Rozprawy c.k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego t. 32 [16] Sprawozdanie roczne Akademii Rolniczej w Dublanach za rok 1904/5 [17] Sobczak-Waliś M. Waliś G., Miejsca pamięci powstania styczniowego na terenie powstańczego województwa kaliskiego, PTH Kalisz 2013 [18] Nadesłane uzupełnienia poniżej w wątku. [19] Sprawozdanie Wydziału Bratniej Pomocy uczniów Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach, w: Rolnik, 30.6.1883 [20] Czas 27.6.1880 [21] Spis uczniów obrządku gr-kat Szkoły Dublańskiej i wykaz stypendiów które pobierali, Archiwum GTG, Oss. 125. DE-14459 [22] Rędziński Kazimierz,Dzieje Towarzystwa Bratniej Pomocy studentów Akademii Rolniczej w Dublanach (1856-1919), w: przegląd Nauk Stosowanych, Relacje w Przestrzeni Społeczno-ekonomicznej, nr 6/2015 [23] Materiały dot. stypendium uczniów Szkoły w Dublanach, Archiwum GTG, Oss. 125. DE-14469 [24][PSBG] [25] Oss.141-II-362 [26] Wykaz uczniów, którzy trzechletni kurs gospodarstwa wiejskiego w Dublanach ukończyli 1867 i 1868, w: Rolnik 1868 T.3, zeszyt 4 [27]strona: palacyk-lancut.pl [28] Saga rodu Strzetelskich, oprac. Piotr Strzetelski [28]Kataolg Powstańców Styczniowych .
Już w październiku 1918 r. istniał w Akademii Rolniczej w Dublanach oddział POW liczący około 40 członków, zorganizowany i pozostający pod komendą por. leg. Adama Ajdukiewicza. Po rozpoczęciu walk we Lwowie dublańczycy peowiacy utworzyli w Domu Techników sekcję dublańską i brali udział w walce przeważnie na I odcinku. Natomiast w Dublanach dla ochrony Akademii Rolniczej i stacji doświadczalnej pozostawił por. Ajdukiewicz załogę, która liczyła początkowo 5 osób. Komendantem tej załogi był dublańczyk Włodz-mierz Miszewski. Załogę uzupełnili i wzmocnili dublańczycy, którzy przybyli do Dublan po rozpoczęciu walk we Lwowie. Do pełnienia służby ochronnej zgłosili się też profesorowie i funkcjonariusze Akademii, którzy przebywali w Dublanach. Załoga ta opuściła Dublany dopiero w pierwszych dniach grudnia 1918 r., oddając obronę placówki oddziałom wojskowym obrony Lwowa. Znaczna część tego oddziału poległa - w tym uczniowie I roku studiów. [Obrona Lwowa]
Dodatkowy egzamin 30 listopada 1904 r złożyli : Józef Kawecki, Jan Dyduszyński, Tadeusz Kruszewski, Stanisław Wysocki, Stanisław Węgliński. Jest również lista słuchaczy I,II i III roku. Sprawozdanie Roczne Akademii Rolniczej w Dublanach, 1904/5 r.
Zygmunt Kubelka, były uczeń Akademii, w 1905 r zarządzał kilkunastoma folwarkami w Gumniskach (tarnowskie)należących do księżnej Konstancji Sanguszkowej.
W Dublanach rządy hajdamackie trwały od grudnia 1918 r do kwietnia 1919, zakłady naukowe, folwark, mieszkania profesorów zostały zniszczone i zrabowane, tygodnik podaje, że dokonała tego dzicz żołnierska i ludność ruska z okolicznych wsi.Podaje również smutny fakt, że dwaj wychowankowie Akademii, Rusini Kosar i Stepaniuk, będący w ruskim wojsku, przodowali w tej zbrodni, niszcząc zbiory i instrumenty naukowe. Tygodnik Ilustrowany, nr 25, 1919 r.
Warto nadmienić, że nauczyciele: Kazimierz Pańkowski, Władysław Tyniecki i Zygmunt Strusiewicz, byli wcześniej wzorowymi uczniami Akademii i zostali wysłani za granicę na koszt Towarzystwa Gospodarskiego, aby w innych zakładach agronomicznych powiększać swą wiedzę. Po powrocie zajmowali stanowiska profesorskie i dyrektorskie, ożywieni duchem nauki i postępu wnieśli nowe życie do Akademii. Szczególnie zasłużył się dyrektor Kazimierz Pańkowski.
Do 1911 r dyrektorem Akademii był Józef Mikułowski-Pomorski, właściciel majątku w sandomierskiem, w związku z utworzeniem szkoły wyższej rolniczej w Warszawie, tzw Kursów Rolniczo-Przemysłowych , otrzymał tu stanowisko dyrektorskie.Świat, nr 25, 1911 r.
Profesor Akademii, Seweryn Krzemieniewski, wraz ze swą żoną, dr Heleną, prowadził badania nad azotobakterem i myxobakteriami, ze znaczną korzyścią dla praktyki rolnej.Rolnik, 1867-1937.
Fizjolog i mikrobiolog Bronisław Niklewski, profesor Akademii i kierownik Stacji Doświadczalnej Chemiczno-Rolniczej w Dublanach w 1912 r. Rolnik, 1867-1937.
16.12.2014 16:23
Czy lista obejmuje Daniela Zeniuk ktory mogl ukonczyc szkole w latach 1850-1875. Znalazlem jego ogloszenie na internecie - szukal pracy w 1887r. jako doswiadczony z dluga praktyka lesnik. Dziekuje. Tomasz Zeniuk
16.12.2014 23:04
Dziękuję za informacje, niestety nic nie ma na temat mojego dziadka.. może kiedyś...
Wszystkie osoby o których wiemy od razu umieszczamy na liście wraz ze źródłem. Przy okazji przypominamy o potrzebie wspierania naszych działań indeksacyjnych. Nic nie zdziałamy jeśli nie mamy funduszy na dotarcie do zbiorów. Pomóż - http://www.genealogia.okiem.pl/fundusz
Absolwent weterynarii lwowskiej 1907 doktorat 1911...
dr wet. PIOTR LECH mjr WP
Dr Piotr Lech (dr wet. Poznań), ur. 1. I. 1880 r., syn Marcina (organisty) i Agnieszki z domu Nowak. urodził się dnia 1 stycznia 1880 roku w Morawicy, powiecie krakowskim. Po ukończeniu szkół ludowych i 8. klasowego gimnazjum św. Anny w Krakowie i po złożeniu egzaminu dojrzałości w roku 1902, zapisał się jako student zwyczajny na Akademię weterynaryjna we Lwowie, gdzie dnia 27 lutego 1907 roku, po czteroletnich studiach otrzymał dyplom lekarza wet., bezpośrednio potem zamianowany został asystentem przy Katedrze (....) Kończyn, na którym stanowisku pozostawał do dnia 31 maja 1910. Dnia 15 marca 1910, po przedłożeniu rozprawy naukowej i zdaniu odpowiednich egzaminów otrzymał dyplom doktora nauk weterynaryjnych. Od 1 czerwca 1910 r. do 1 października 1911 r. pełnił obowiązki miejskiego lekarza weterynarii w Zakopanem, następnie po złożeniu egzaminu fizykanckiego, wstąpił do służby państwowej i dekretem z dnia 30/8 1911 r. został zamianowany asystentem wet. i przydzielony do służby w starostwie nowotarskim. Po czterech miesiącach, przeniesiony został do Tarnopola, gdzie objął obowiązki powiatowego lekarza weterynarii i wykładowcy w szkole przemysłu maszynowego.
W roku 1914 w sierpniu powołany został do służby wojskowej w armii zaborczej austriackiej, która pełnił na różnych frontach do 1 czerwca 1918 r. Uwolniony na podstawie reklamacji w Namiestnictwie (.......) skierowany do starostwa nowotarskiego, gdzie przebywał aż do 31 kwietnia 1919 r. W tym miesiącu i roku powołany został do służby w armii polskiej, gdzie pełnił obowiązki służbowe, już jako wykładowca w szkołach oficerskich, już to jako zastępca szefa weterynarii w sztabie armiji. Po zakończeniu wojny bolszewickiej, został na mocy reklamacji, delegatury Namiestnikostwa bezterminowo urlopowany pismem... i przeniesiony do rezerwy w randze majora. Następnie objął obowiązki służbowe przy starostwie spisko-orawskim, gdzie pozostawał do czasu zwolnienia przy województwie krakowskim, tj. do do 31 grudnia 1923 i przeniesienia do Bydgoszczy. Od dnia 4 stycznia 1924 pełnił obowiązki asystenta w Wydziale Higieny Zwierząt, Państwowego Naukowego Instytutu Rolniczego. (W latach 1925 – 1932 miejski lekarz weterynarii w Poznaniu, zastępca dyrektora Rzeźni).....
Wykształcenie ; szkoły normalne czteroklasowe, gimnazjum 8 klasowe, i mature gimnazjalna skończył w gimnazjum św. Anny w Krakowie (1902) , Akademię weterynaryjna (4 lata) skończył we Lwowie w 1907 roku. Dyplom doktora nauk weterynaryjnych otrzymał we Lwowie w marcu 1910 roku; Egzamin państwowy administracyjny (fizykal.....) zdał w 1911 roku
Augustisimi Imperatoris ac regis francusci Josephi Nos Rektor Magnificus et Profesores Cases. Reg, Academiae Veterinariae Leopilitannae in medicum Veterinarum Dominum
P E T R U M L E C H
Oriundum Morawica in Galicua Postquam et dissertatione Quae Inscribitur „ Przyczynki do anatomji serca zwierząt domowych „ Et Examinibus Legitimis Laudabilem Doctrinam Probavit
DOCTORIS MEDICINAE VETERINARIE
Nomen et Honores Jura et Privilegia Contulimus in eiusque Rei Fidea Hasce Litteras Academiae Sigillo Saciendas Curavimus.
Leopoli die XV Mensis Martii Anni M. C. M. X Prof.Dr Josephus Szpilmann Rektor Magnificus
Przeszukując internet natrafiłem na zdjęcie z opisem. Wykaz nazwisk wskazuje, że są to absolwenci/uczniowie Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach. Sądząc po nazwiskach rok 1905-07. http://pauart.pl/app/artwork?id=54a1bf3a0cf2f67ee961d467