Żurowa - 1421 przywilej na wójtostwo (odpis)

31.12.2011 18:42

Oblata privilegii super Zurowa
Ad officium actaque presentia Capitaneatus Curiae Regalis Biecensis personaliter veniens Generosus Martinus Lippski Advocatiae sive scultetiae in villa Zurowa Successor Regie Maiestatis Capitaneatus Biecensis situs possessor obtulit eidem officio presenti et ad acticandum porrexit litteras Privilegii infrascriptas ab et divae memoriae Wladislao Rege Poloniae et Bartolomeo de Zurowa super eandem advocatiam sive scultetiam serviens sigillo pensili eiusdem et divae memoriae Wladislai Regis Poloniae communitus. Petens easdem litteras a se offerente suscipi et actis presentibus inseri. Cuius petitioni officium presens annuens easdem litteras Privilegii suscepit et in acta presentia in grossare mandavit. Quarum tenor de verbo ad verbum sequitur estque talis. In Nomine Domini Amen. Ad rei memoriam sempiternam. Quia minimorum errorum et dubiorum prudenter occurrimus in commodis dum gesta aetatis nostrae litterarum apicibus et testium annotatione perhennamus. Proinde nos Wladislaus Dei Gratia Rex Polonus nec non terrarum Cracoviae Sendomiriaeque Syradiae Lanciciae Cuiaviae Lithuaniaeque Princeps supremus Pomeraniae Russiaeque Dominus et Haeres etc. Significamus tenore praesentium quibus expedit universis praesentibus et futuris praesentium noticiam habituris. Quomodo pro parte Bartolomaei de Zurow, alias Quasnawoda fidelis nostri oblata nobis petitio continebat quatenus litteram Stanislai viceprocuratoris Biecensis, qui predictam villam de speciali mandato praedecessoris nostri Kasimiri domini divae memoriae et regis Polonorum collocavit, ratificare et confirmare dignaremur. Qua quidem littera praedictus Stanislaus donat scultetiam quibusdam Nicolao et Nikloni dicto Maysnar et ipsorum successoribus in praedicta villa Zurowa cum quattuor mansis liberis, cum taberna et duobus molendinis, ac cum uno macello carnium, nec non cum duabus cameris, una pistoris ac alia sutoris. Item dat et concedit praedictis advocatis duas piscinas construere in flumine per nominatam Zurowa fluenti, cum sexto denario censuum et tertio paenarum de omni re et causa per ipsos iudicata, et duobus denariis paenarum pro nobis reservatis et pro nostris successoribus. Insuper donat unum mansum pro Ecclesia perpetuo et in aevum. Incolis quoque praedictae villae viginti annorum concedit libertatem, quibus elapsis de quolibet manso mensurato Cmetones et incolae praedictae villae ratione census octo scotos solvere obligantur, pro decima etiam quatuor scotos solvere singulis annis sunt astricti, tam diu quousque ad praesentiam dicti domini Kasimiri divinae memoriae pervenissent. Cuius quidem litterae data fuit sub anno millesimo ducentesimo sexagesimo octavo. De qua quidem scultetia praedicti sculteti et ipsorum successores legitimi nobis et nostris successoribus cum una balista in equo valente sex marcas singulis expedicionibus generalibus servire tenebuntur. Nos vero de innata celsitudinis nostrae clementia, ipsius petitionibus benigne acclinati, predictam litteram in omnibus suis punctis clausulis et conditionibus articulisque ratificamus approbamus et tenore praesentium confirmamus; decernentes ipsum robur obtinere perpetuae firmitatis. Quam quidem scultetiam praenominatus Bartolomaeus et sui successores legitimi habebunt tenebunt et pacifice ac quiete possidebunt temporibus perpetuis et in aevum, nec non obligabunt vendent et commutabunt, iuxta ipsorum libitum voluntatem nostro tamen et nostrorum successorum consensu ad hoc accedente speciali cum omnibus et singulis dictae scultetiae fructibus, censibus, reditibusque, agris, pratibus, campis, sylvis, nemoribus ac generaliter cum omnibus utilitatibus, quae nunc sunt aut in posterum meliori provisione mediante poterint quonam modo suboriri. Ut autem praedicta villa Zurowa conditionem recipere valeat melioremque impensam de iure Polonico. Si quod ibi hactenus remanserat in ius Teutonicum quod Sredense dicitur transferimus perpetuo duraturum. Removentes ibidem omnia iura polonicalia modos et consuetudines universas quae ipsum ius Theutonicum praedictum plerumque solita sunt perturbare. Eximimus insuper et absoluimus dictae villae incolas ab omni iurisdictione et potestate omnium Regni nostri Pallatinorum, Castellanorum Capitaneorumque, Judicum Subiudicum et quorumuis officialium et ministerialium eorundem ut coram ipsis aut ipsorum aliquo citati pro causis tam magnis quam paruis minime respondebunt, sed tamen coram ipsorum advocato de se querulantibus sint respondere asstricti. Aduocatus vero coram nobis aut nostro Judicio generali dum tamen per nostram litteram citatus fuerit et hoc si in reddenda iustitia negligens fuerit et remissus tunc nostro altero quam suo iure Teutonico praedicto de se querulantibus respondere sit astrictus. In causis autem criminalibus et capitalibus superius expressis memoratae villae aduocato in metis et granitiis iudicandi s?iandi condemnandi plectandi plenam tenore praesentium concedimus facultatem prout hoc ipsum ius Theutonicum praedictum in suis punctis articulis et clausulis postulat requiritque. Juribus autem nostris Regalibus in omnibus semper saluis harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Actum in Niepolowicze ipso die Sanctae Ceciliae anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo primo. Praesentibus Reverendis in Christo Patribus dominis Nicolao Archiepiscopo Gnesensi Alberto Cracouiensi Andrea Poznaniensi Janusio Premysliensi Episcopis nec non Magnatis Cristino de Ostrow Castellano Cracouiensi Jesse de Tsarnow Cracouiensi Sendiuogio de Ostrorog Poznaniensi Nicolao de Michałow Sendomiriensi Palatinis et alys quam pluribus fide dignis. Datum per manus eiusdem Reuerendi in Christo Patris domini Alberti Episcopi Cracouiensis Regni Poloni Cancellary ac venerabilis Joannis Decani Cracouiensis eiusdem Regni vice Cancellarii sincere nobis dilectorum. Ad ?relationem eiusdem venerabilis domini Joannis Decani Cracouiensis Reverendus Pater Vice Cancellarius.

[1.(Castr. Biec. 174, s. 447-451) wpis 28. 06. 1629r. AP Kraków, oddz. na Wawelu
2.Niepołomice 21.11.1421r.
3.Pisma Stanisława (1268(1368?)]

[nad. Czesław Szurowski]

Komentarze (1)

Genealogia Polakow

31.12.2011 18:43

Do urzędującego obecnie Starostwa Dworu Królewskiego Bieckiego stawiwszy się osobiście Wielmożny Marcin Lipski, spadkobierca Wójtostwa we wsi Żurowa, właściciel ziemski w Królewskiego Majestatu Starostwie Bieckim, przedłożył temuż aktualnemu urzędowi i podał do wpisania do akt poniższy dokument przywileju, od i świętej pamięci Władysława Króla Polskiego i Bartłomieja z Żurowej, na toż wójtostwo opiewający, wiszącą pieczęcią tegoż i świętej pamięci Władysława Króla Polskiego opatrzony. Na prośbę przyjąłem ten dokument przez niego przedłożony i złożyłem do bieżących akt. Urząd ten, przychylając się do jego prośby przyjął ten właśnie dokument przywileju i złożył do bieżących akt w zasobie. Jego treść słowo w słowo jest następująca.W Imię Pańskie, Amen. Na wieczną rzeczy pamięć. Skoro zapobiegamy roztropnie najmniejszym błędom i wątpliwościom w sprzyjającym czasie i uwieczniamy powierzając dokładnemu zapisowi i uwadze świadków. Stąd my - Władysław, z łaski Bożej Polski Król, jak i ziem Krakowskiej i Sandomierskiej, Sieradzkiej, Łęczyckiej, Kujawskiej i najwyższy Książę Litwy, Pan i Dziedzic Pomorza i Rusi, itd.Oznajmiamy brzmieniem niniejszego pisma tym wszystkim, kogo dotyczy, obecnym i przyszłym, którzy będą chcieli poznać niniejsze. Jak to ze strony Bartłomieja z Żurowej, inaczej Kwaśna Woda, przedłożona nam prośba wiernego naszego zawierała pragnienie, abyśmy raczyli uznać i potwierdzić pismo Stanisława, wice namiestnika bieckiego, który założył wspomnianą wieś na podstawie specjalnego poruczenia naszego poprzednika Kazimierza dobrej pamięci i Króla Polski. Tym to aktem wspomniany Stanisław daruje wójtostwo niejakim Mikołajowi i Niklowi, zwanemu Majznar, oraz ich spadkobiercom we wspomnianej wsi Żurowa, z czterema zwolnionymi obszarami rolnymi, z karczmą i dwoma młynami, oraz z jedną jatką mięsną, jak i z dwoma sklepami, jednym piekarza, a drugim szewca. Tak samo daje i zezwala wspomnianym wójtom na budowę dwu stawów rybnych na strumieniu płynącym przez wymienioną Żurową, z co szóstym denarem z czynszów i co trzecim z kar za każde przestępstwo i sprawę przez nich osądzoną, a dwoma denarami kar zarezerwowanymi dla nas i dla naszych następców. Ponadto przeznacza jeden łan dla Kościoła na stałe i na wieki. Mieszkańcom wspomnianej wsi nadaje także wolnicę dwudziestu lat, po upływie których z każdego łanu kmiecie i mieszkańcy wspomnianej wsi z racji czynszu zobowiązani są do płacenia osiem skudów, także dziesięciny cztery skudy są zobowiązani płacić co roku, dotąd aż osiągną status własności [królewszczyzny, JK] rzeczonego pana Kazimierza świętej pamięci. Tego to pisma data była pod rokiem pańskim tysiąc dwieście sześćdziesiątym ósmym.[1268?. 1368. CzSz] tego to wójtostwa wspomniani wójtowie i ich prawni następcy będą zobowiązani służyć nam i naszym następcom na poszczególnych wyprawach generalnych z jedną kuszą na koniu wartym sześć marek. My zaś z wrodzonej naszej łagodności, przychyliwszy się łaskawie do jego próśb, wspomniany akt we wszystkich jego punktach, klauzulach, warunkach i artykułach uznajemy, przyjmujemy i potwierdzamy; decydując, że otrzymuje on moc obowiązującą na stałe. To właśnie wójtostwo wymieniony wcześniej Bartłomiej i jego prawni następcy będą mieć, trzymać, i w pełnym spokoju posiadać na zawsze i na wieki, jako też będą zastawiać, sprzedawać, zamieniać według własnej chęci i woli, za naszą jednak i naszych następców specjalną zgodą do tego dochodzącą, ze wszystkimi i poszczególnymi rzeczonego wójtostwa korzyściami, czynszami, dochodami, gruntami, łąkami, błoniami, lasami, gajami raz ogólnie ze wszystkimi pożytkami, aktualnymi albo jakie później będą mogły w jakiś sposób powstać za pośrednictwem lepszego zarządzania. Aby zaś wspomniana wieś Żurowa mogła otrzymać warunki i lepszy dochód od polskiego prawa. Jeśli coś tam dotąd pozostało na prawie niemieckim, zwanym środzkim, przenosimy jako mające trwać stale. Usuwając tamże wszystkie polskie prawa, sposoby i powszechne zwyczaje, które zwykle zakłócają owo wspomniane prawo niemieckie. Wyjmujemy nadto i uwalniamy mieszkańców rzeczonej wsi od wszelkiej jurysdykcji oraz władzy wszelkich naszego Królestwa Wojewodów, Kasztelanów i Starostów, Sędziów, Podsędków i jakichkolwiek urzędników i tychże woźnych, by nie odpowiadali przed nimi albo ich ludźmi pozwani przez kogoś, w sprawach zarówno wielkich jak małych, lecz jednak przed ich wójtem, gdy na siebie się skarżą, są zobowiązani odpowiadać. Wójt zaś będzie zmuszony odpowiadać skarżącym się na niego przed nami albo naszym Sądem powszechnym, gdy jednak zostanie pozwany przez nasz akt, a to jeżeli będzie niedbały w wykonywaniu sprawiedliwości i opieszały, wówczas zgodnie z naszym drugim, niż ze swoim wspomnianym prawem niemieckim. W sprawach zaś karnych i głównych, wyżej wyrażonych, brzmieniem niniejszego nadajemy wójtowi wspomnianej wsi - w ramach i granicach sądzenia - pełną możność skazywania, karania, jak to właśnie wspomniane prawo niemieckie postuluje i wymaga w swoich punktach, artykułach i klauzulach. Z zachowaniem jednak zawsze naszych praw królewskich we wszystkim z tego aktu, któremu została przywieszona na poświadczenie nasza pieczęć. Sporządzono w Niepołomicach, w sam dzień świętej Cecylii Roku Pańskiego tysiąc czterysta dwudziestego pierwszego (21 listopad 1421). W obecności Czcigodnych w Chrystusie Ojców księży: Mikołaja Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, Alberta Krakowskiego, Andrzeja Poznańskiego, Janusza Przemyskiego, biskupów jak i magnatów: Krystyna z Ostrowa, Kasztelana Krakowskiego, Jesse z Tsarnowa, Krakowskiego, Sędziwoja z Ostroroga, Poznańskiego, Mikołaja z Michałowa, Sandomierskiego, Wojewodów oraz innych wielu godnych wiary. Wydano ręką tegoż Czcigodnego w Chrystusie Ojca, księdza Alberta, Biskupa Krakowskiego, Kanclerza Królestwa Polskiego oraz* Wielebnego Jana, Dziekana Krakowskiego*, tegoż królestwa Wicekanclerza, szczerze nam umiłowanych. Podług ?relacji tegoż czcigodnego księdza Jana, Dziekana Krakowskiego. Wielebny Ojciec Wicekanclerz.

[odczyt rękopisu i przekład z łaciny, Dr. JK. Kraków ,opracowanie tekstu W Cz. Schurowski-Szurowski.Mannheim 2011]