Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Mszaniec, pow. starosamborski
6.03.2012 22:51
Mszaniec z Łanami i Zawadką, ws, pow. staromiejski, 22 kil. na płd.-zach. od są,du pow. w Staremmieście, 12 kil. na płn.-wsch. od urz. poczt, w Lutowiskach. Na płu.-wsch. leżą Galówka i Płoskie, na wsch. Wlciów, na płd.-wsch. Grąziowa, na płd.-zach. Miohnowieo (pow turczański) i Bystre (pow staromiejski), na płn.-zach. Bandrów (pow. liski). Wś leży w Beskidzie środkowym, w dorzeczu Dniestru. Z Bystrego, od płd., wchodzi tu mianowicie potok, występujący w Michnowcu, zwany w górnym biegu Jawornikiem, a przybierający tutaj nazwę Mszańca, płynie na płn.-wsch., potem na wsch. i płd.-wsch. na granicę Grąziowej i Wiciowa, a w Hołowiecku wpada do Dniestru od lew. brz. Od praw. i lew. brz. zasilają go w obrębie wsi liczne pomniejsze strugi, z których naj znaczniej sza od lew. brz. potok Dzymeński, nastający w płn.-zachód. stronie wsi a płynący na płd.-wsch. W dolinie Mszańca, prawie w środku obszaru, leżą zabudowania wiejskie (505 m. na płn., 534 m. na płd.). Grupa domów w stronie wsch. zwie się Łanami, częśó wsi na płd. Zawadką. Jedna osada zwie się Boharem. Na praw. brz. Mszańca wznosi się obszar na płn. do 550 m., na płd., dokąd sięga płn.-zach. kończyna Magóry Łomniańskiej, do 780 m. Na lew* brz. Mszańca, na płd.-zach., w paśmie górskiem Żuków, dochodzą szczyty do 802 i 869 m. Własn. wiek. (Iow. dla płodów leśnych w Wiedniu) ma roli or. 7,- łąk i ogr. 2, lasu 68 mr.; wł. mn. roli or. 2438; łąk i ogr. 228, past. 720, lasu 168 mr. W r. 1880 było 955 mk. w gm. obrz.gr.-kat. Par. rz.-kat. w Tarce, gr.-kat. w miejscu (dek. żukotyński, dyec. przemyska). We wsi jest cerkiew drewniana pod wez. Narodzenia M. B., postawiona w r. 1762, a w niej znajdują się metryki urodzonych i zmarłych od r. 1785, metryki ślubne zaś od r. 1788.
Za czasów Rzpltej należała wieś do dóbr koronnych, do krainy lipieckiej, w ekonomii Samborskiej a ziemi przemyskiej. W inwentarzu dokumentów (rkp. Ossol., Jft 2837, str. 58 i 59) jest wzmianka następująca: „A 1519. Cracoviae. Confert Sigismundus Providis Vascóni, Steczkoni et Vankoni, fratribus, scultetiam in villa Mszaniee, ad quam unam aream alias dworzyszcze, cum tortis, laboribus, tertia parte dationum, sabis stationibus serviciisque consuetis, per Scultetos praesfcari solitis, reser-vatis". „A. 1545. CracoYiae. Poponatum in viila Mszaniec, Bona regina, religioso Joanui, cum una area ac reliquiis attinentiis confert-regali censu salvo. Quod Sigismundus Au gustus approbat in Gzarnystaw die 4 Julii a. 1558". Lustracya z r. 1686 (rkp. Ossol. tó 1255, str. 228) zawiera następujące szczegóły: ,,M ma łanów 24, z osobna wójtowskich 3, po-powski 1, hajducki 1. Czynsze na ś. Michał: kuchenne, stróźne, żyrowszczyznę, kopy hajduckie za sądy zborowe tak płacą jako Łomna. Czynsze na ś. Marcin: czynsz główny za wołu, kopy hajduckie, owies, gęsi, kury z pustych koszonych łanów tak płacą jako Łomna. Myta gromada daje zł. 3 gr. 6. Z karczmy i winiarni płaci ogółem zł. 36; od osady mszczańskiej dawali zł. 50, teraz, że tego nie zażywają, tedy się do rewizyi odkłada. Z wójtowstwa za pokłon z obszaru dworzyszcza i foluszu dają ogółem zł. 20. Z osobna z obszaru zasianego daje wójt zł. 7, Iwan Rizeniak płaci z łanu gromadzkiego zł. 10; pop daje z łanu czynszu zł. 2 gr. 6. Czynsze na s. Wojciech: kuchenne, stróżne za jagnię, kopy hajduckie, owies, gęsi, kury, barana kuchennego i baranka na Wielkanoc, jajca, owczą dań, robotników, drzewo wszystko, ciesielszczyznę tak dają jako Łomna. Cieślę jednego z łanów 20 wyprawują. Karczma zostaje do dyspozycyi zamku samborskiego. W inwentarzu z r. 1760 (rkp. Ossol. M 1632, str. 209) czytamy: „Ta wieś osiadła na łanach 24, videlicet sianych 15, koszonych 6, pustych 3. Z osobna wójtowskich 3, hajducki seu sołtyski 1, popowski 1. Chlebnika ad praesens znajduje się in M 91. Sołtysi do ziemi przemyskiej należą. Czynsze tej wsi (wymienione szczegółowo) czynią rocznie 635 zł. 19 gr. Wójtowstwo w tej wsi ćwierci 5; posesorami Jmpp. Józef Piórkowski i Maryan-na Kobylnicka, na które prawo produzerunt, yigore którego inkorporacyi płacić powinni do kasy ekonomii dwiema ratami, pierwszą na s. Marcin, drugą na ś. Wojciech, corocznie 500 zł., tudzież hybernę na gardekurów J. Kr. M. i inne onera fuudi. Lasy tej wsi i lasek od płd., w nim drzewo jedlina i smereczyna. Lasek od zach. pod Zubowem. Skarżyła się gromada naJmp. Piórkowskiego, posesora wójtowstwa, iż ich do niezwyczajnych robocizn przymusza, bije, karbowników obiera niesłusznie, obranych zaś przez Jm. Pana Krajnika zrzuca, z pustych gruntów owies osypowy wymaga. Żaliła się taż gromada, że do innych wsiów h Kr. M., jako to: Płoskiago, Bystrego, Galówki, Grąziówki, grunta w różnych miejscach poprzywłaszczano. W co admini* stracya wejść ma". W rewizyi praw, przywilejów i t. d. w r. 1766 odprawionej czytamy (Dod. miesięczny do Gaz. Lwów., 1872, str. 55, 56): „Ta wieś ma gruntu łanów 24 (t. j. sianych 12, koszonych 6, pustych 6); z osobna wójtowskich 3, hajducki 1, cerkiewny 1, duchowny ad praesens 1. Ohlebnika gromadzkiego 65, prostych wójtów 19, popowiczów 4; hajduków ziemi przemyskiej 7, razem 95. Duchowny produkował przywilej Sereni. Joannie III w Krakowie na sejmie koronacyjnym &m 4 lutego 1676 conferrationis circa laneum agri Poponatus, Pawła i Iwana Popowiczów Mszanieckich, po których praesentaaei Presbiteri in toto takowy łan possident. Na wójtowstwo produkowali przywilej Jm. PP. Józef i Ma-ryanna z Kobielnickich Piórkowscy małżonkowie generico termino, super advocatias in bo-nis Economiae Samboriensis, villarum Mszaniec et Wołoszynowa, post decessnm privile-giatorum possessorum, cum incorporatione an-nui census zł. 600. (łnotannis ex bonis Mszaniec, a serenissimo Augusto III Tarsaviae die 11 septem. a. 1754 cum sigillo cubiculari ad Titae utrorumąue terapora sobie konferowany, którzy źe tylko we wsi Mszańcu 5 ćwierci possident et possidebant, pokazało się, z których jako karczmy, młyn i innych dochodów, detruncatu censu na rok zł. 600. Hiberny do skarbu zł. 62 gr. 15, hiberny hussarskiej 16 16 gr., mesznego 6 zł. 8 gr., razem 685 zł. 9 gr. Mają jeszcze rocznego prowentu na rok zł. 400. Siedmiu ćwierci tegoż wójtowstwa po-sessores uczciwi Mszanieccy Huzeiewicze i inni wyżej wyrażeni. Z kolei następują imiona 19 wójtów; Jan, Łuc, Ihnat, Andrzej Steckowicze Mszanieccy; Łuc Huzelowicz; Fedio, Jacko, Fedio, Dmytro, Jan, Wasyl, Jacko, Jac-ko Petraszkowicze Mszanieccy; ilko, Iwan, Michał Liwińscy; Pan Andrzej Jankowski; Hryc i Fedio Stasyssynl Hajducy ziemi przemyskiej: Iwan Butryn, Fedio Butryn, Wasyl Nanowski, Iwan, Iwan drugi, Hryo i Jacko Wołaczaki produkowali przywilej Jana III w Warszawie d. 28 maja r. 1696 uczciwym Piotrowi Hrehoremu na łan roli od granicy bandrowskiej z drugiej strony, do granicy grąziewskiej nadany, którzy ten łan posiadadając, usługi ziemi przemyskiej pełnią". Przywileje Augusta II z d. 24 list. 1722 r., tudzież przywilej Augusta III z d. 11 wrseśnia 1754 na wójtowstwo w Mszańcu podał Dod* mieś. do Graz. Lwów. 1872, i II, str. 252, 253 i 254. Wójtostwo zostawało w posiadaniu Józefa Piórkowskiego do r. 1787. Dnia 21 sierpnia 1787 r. zajął je rząd austryacki i przyłączył do Łomny,
[SGKP]
Za czasów Rzpltej należała wieś do dóbr koronnych, do krainy lipieckiej, w ekonomii Samborskiej a ziemi przemyskiej. W inwentarzu dokumentów (rkp. Ossol., Jft 2837, str. 58 i 59) jest wzmianka następująca: „A 1519. Cracoviae. Confert Sigismundus Providis Vascóni, Steczkoni et Vankoni, fratribus, scultetiam in villa Mszaniee, ad quam unam aream alias dworzyszcze, cum tortis, laboribus, tertia parte dationum, sabis stationibus serviciisque consuetis, per Scultetos praesfcari solitis, reser-vatis". „A. 1545. CracoYiae. Poponatum in viila Mszaniec, Bona regina, religioso Joanui, cum una area ac reliquiis attinentiis confert-regali censu salvo. Quod Sigismundus Au gustus approbat in Gzarnystaw die 4 Julii a. 1558". Lustracya z r. 1686 (rkp. Ossol. tó 1255, str. 228) zawiera następujące szczegóły: ,,M ma łanów 24, z osobna wójtowskich 3, po-powski 1, hajducki 1. Czynsze na ś. Michał: kuchenne, stróźne, żyrowszczyznę, kopy hajduckie za sądy zborowe tak płacą jako Łomna. Czynsze na ś. Marcin: czynsz główny za wołu, kopy hajduckie, owies, gęsi, kury z pustych koszonych łanów tak płacą jako Łomna. Myta gromada daje zł. 3 gr. 6. Z karczmy i winiarni płaci ogółem zł. 36; od osady mszczańskiej dawali zł. 50, teraz, że tego nie zażywają, tedy się do rewizyi odkłada. Z wójtowstwa za pokłon z obszaru dworzyszcza i foluszu dają ogółem zł. 20. Z osobna z obszaru zasianego daje wójt zł. 7, Iwan Rizeniak płaci z łanu gromadzkiego zł. 10; pop daje z łanu czynszu zł. 2 gr. 6. Czynsze na s. Wojciech: kuchenne, stróżne za jagnię, kopy hajduckie, owies, gęsi, kury, barana kuchennego i baranka na Wielkanoc, jajca, owczą dań, robotników, drzewo wszystko, ciesielszczyznę tak dają jako Łomna. Cieślę jednego z łanów 20 wyprawują. Karczma zostaje do dyspozycyi zamku samborskiego. W inwentarzu z r. 1760 (rkp. Ossol. M 1632, str. 209) czytamy: „Ta wieś osiadła na łanach 24, videlicet sianych 15, koszonych 6, pustych 3. Z osobna wójtowskich 3, hajducki seu sołtyski 1, popowski 1. Chlebnika ad praesens znajduje się in M 91. Sołtysi do ziemi przemyskiej należą. Czynsze tej wsi (wymienione szczegółowo) czynią rocznie 635 zł. 19 gr. Wójtowstwo w tej wsi ćwierci 5; posesorami Jmpp. Józef Piórkowski i Maryan-na Kobylnicka, na które prawo produzerunt, yigore którego inkorporacyi płacić powinni do kasy ekonomii dwiema ratami, pierwszą na s. Marcin, drugą na ś. Wojciech, corocznie 500 zł., tudzież hybernę na gardekurów J. Kr. M. i inne onera fuudi. Lasy tej wsi i lasek od płd., w nim drzewo jedlina i smereczyna. Lasek od zach. pod Zubowem. Skarżyła się gromada naJmp. Piórkowskiego, posesora wójtowstwa, iż ich do niezwyczajnych robocizn przymusza, bije, karbowników obiera niesłusznie, obranych zaś przez Jm. Pana Krajnika zrzuca, z pustych gruntów owies osypowy wymaga. Żaliła się taż gromada, że do innych wsiów h Kr. M., jako to: Płoskiago, Bystrego, Galówki, Grąziówki, grunta w różnych miejscach poprzywłaszczano. W co admini* stracya wejść ma". W rewizyi praw, przywilejów i t. d. w r. 1766 odprawionej czytamy (Dod. miesięczny do Gaz. Lwów., 1872, str. 55, 56): „Ta wieś ma gruntu łanów 24 (t. j. sianych 12, koszonych 6, pustych 6); z osobna wójtowskich 3, hajducki 1, cerkiewny 1, duchowny ad praesens 1. Ohlebnika gromadzkiego 65, prostych wójtów 19, popowiczów 4; hajduków ziemi przemyskiej 7, razem 95. Duchowny produkował przywilej Sereni. Joannie III w Krakowie na sejmie koronacyjnym &m 4 lutego 1676 conferrationis circa laneum agri Poponatus, Pawła i Iwana Popowiczów Mszanieckich, po których praesentaaei Presbiteri in toto takowy łan possident. Na wójtowstwo produkowali przywilej Jm. PP. Józef i Ma-ryanna z Kobielnickich Piórkowscy małżonkowie generico termino, super advocatias in bo-nis Economiae Samboriensis, villarum Mszaniec et Wołoszynowa, post decessnm privile-giatorum possessorum, cum incorporatione an-nui census zł. 600. (łnotannis ex bonis Mszaniec, a serenissimo Augusto III Tarsaviae die 11 septem. a. 1754 cum sigillo cubiculari ad Titae utrorumąue terapora sobie konferowany, którzy źe tylko we wsi Mszańcu 5 ćwierci possident et possidebant, pokazało się, z których jako karczmy, młyn i innych dochodów, detruncatu censu na rok zł. 600. Hiberny do skarbu zł. 62 gr. 15, hiberny hussarskiej 16 16 gr., mesznego 6 zł. 8 gr., razem 685 zł. 9 gr. Mają jeszcze rocznego prowentu na rok zł. 400. Siedmiu ćwierci tegoż wójtowstwa po-sessores uczciwi Mszanieccy Huzeiewicze i inni wyżej wyrażeni. Z kolei następują imiona 19 wójtów; Jan, Łuc, Ihnat, Andrzej Steckowicze Mszanieccy; Łuc Huzelowicz; Fedio, Jacko, Fedio, Dmytro, Jan, Wasyl, Jacko, Jac-ko Petraszkowicze Mszanieccy; ilko, Iwan, Michał Liwińscy; Pan Andrzej Jankowski; Hryc i Fedio Stasyssynl Hajducy ziemi przemyskiej: Iwan Butryn, Fedio Butryn, Wasyl Nanowski, Iwan, Iwan drugi, Hryo i Jacko Wołaczaki produkowali przywilej Jana III w Warszawie d. 28 maja r. 1696 uczciwym Piotrowi Hrehoremu na łan roli od granicy bandrowskiej z drugiej strony, do granicy grąziewskiej nadany, którzy ten łan posiadadając, usługi ziemi przemyskiej pełnią". Przywileje Augusta II z d. 24 list. 1722 r., tudzież przywilej Augusta III z d. 11 wrseśnia 1754 na wójtowstwo w Mszańcu podał Dod* mieś. do Graz. Lwów. 1872, i II, str. 252, 253 i 254. Wójtostwo zostawało w posiadaniu Józefa Piórkowskiego do r. 1787. Dnia 21 sierpnia 1787 r. zajął je rząd austryacki i przyłączył do Łomny,
[SGKP]