Potok Wielki, pow. starosamborski

Potok Wielki wś, pow. staromiejski, 17*8 kim. na płd.-zach. od sądu pow. i urzędu poczt w Starem Mieście. Na płn. i płn.-wsch. leży Nanczułka Wielka, na wseh. Lenina Mała, na płd.-wsch. Wiciów, na płd.-zach. Płoskie, na zach. Nanczułka Mała. Wieś leży w dorzeczu Dniestru; wody z całego obszaru zbiera Potok Wielki, płynący od płd. na płn. do Nanczułki Wielkiej, gdzie wpada do Leni-ny. W dolinie potoku leżą zabudowania wiej -skie. W zachód, stronie obszaru wznosi się szczyt jeden do 769 mk, w stronie płn.-wsch. najwyższy punkt ma 554 mt. Własn. wiek. (Ludwik Wodzicki) ma lasu 237 mr.; własn. mn. roli or. 811,'łąk i ogr. 71, past. 278, lasu 47 mr. W r. 1880 było 84 dm., 283 mk. w gminie, wszyscy Rusini, 278 obrz. gr.*kat., 5 izrael. Par. gr.-kat. w miejscu, dek. staro¬miejski, dyee. przemyska. Do par. należą: Nanczułka Wielka i Mała i łycha. We wsi jest cerkiew p. w. BW. Mikołaja. Za czasów Rzpltej należna wieś do dóbr koronnych, do ekonomii Samborskiej a krainy gwozdeckiej. W lustracyi z r. 1686 (rkp. Ossol. Jł 1255, str. 205) czytamy: „Ta wieś ma łanów 1O1; z °~ sobna kniazkich łanów 2, popowski łan jeden. Czynsze na św* Marcin: źyrowszczyznę, stróżne, kuchenne, za sądy, zborowe, owies, gęsi, kury, tak dają jako Ryłicz. Drew do żupy wozić mają z łanu każdego wozów 100. Z pustych, koszonych łanów, kiedy ich zażywają, płacić będą z każdego po złp. 4. Pop z łanu i cerkwi płacić ma zł. 2 gr. 6. Kniaziowie za pokłon i stacyą płacą zł. 2 gr. 24. Także z do¬mów, wiele ich będzie, płacą z każdego po gr. 24. Czynsze na św. Wojciech: kuchenne, stróż* ne, za jagnię i jarząbki, owczą dziesięcinę tak płacą jako Strzelbice. Orać z łanu dzień, kosić dzień, wiązać dzień, włóczyć dzień raz w rok mają. Dranic do tego albo deszezek dar¬tych kopę gromada wszystka dać powinna. Na wójtostwo * prawa niepokazano*. W inwentarzu z r. 1760 (rkp. Ossoi, % 1632, str. 227, 228) czytamy: aTa wieś osiadła na łanach I8Y2I videlicet sianych łanów 21/2, koszonych 5, pustych 11. Z osobna kniazkich łanów 2 i obszar popowski jeden. Chiebnika ad prae-sens znajduje się iu M 11. Czynsze tej wsi (wymienione szczegółowo) czynią 121 zł. 8% gr. Wójtowstwa w tej wsi posessorami szlachetni Stefan, Jan, Pedory Strutyńscy, Grzegorz Ileszewicz, Stefan Zapotocki, Grzegorz, Jan Nanowscy i Jacenty Maruszkiewicz, na które prawo produxerunt, vigore którego pła¬cić powinni do kasy ekonomicznej czynszu za pokłon, stacyą i z domów zł. 14. Powinności tej wsi: Rowy w żupie starosolskiej kopią i chędoźą oraz do wszelkiej innej pilnej roboty za ordynansem podżupkowskim chodzą. Drze¬wa rokowego z łanu każdego sianego dają łu¬panego dwoje, łat dwie, krokiew jedne, brus jeden, gontów kop dwie. Orać z łanu dzień jeden, kosić jeden, wiązać jeden, włóczyć dzień jeden raz w rok powinni do żupy starosolskiej, albo płacić zł. 9 gr. 15, tudzież z każdego ła¬nu sianego dranic seu deszezek dartych kopę dać ma cała gromada. Lasy tej wsi: las od wschodu słońca nazwany Jałowiczny; las od południa nazwany Orowy; las od zachodu na¬zwany Strakonka; las od północy nazwany Czereneczy". W dodatku do Gazety Lwów. (r. 1855. Jfs 44) podany jest przywilej wyda¬ny przez Augusta III d. 13 grudnia 1754 r. w Warszawie, zachowujący trzech Strutyńskich, Ileszewicza, Zapotockiego, dwóch Na-nowskich i Muraszkiewicza przy posiadaniu wójtostwa we wsi Wielki Potok z 2 łanami, dolnym i górnym młynem, karczmami, foluszem, pasiekami, polami i t. d», jako zdawna tegoż wójtostwa uprzywilejowanych posesorów, a niedawno pogorzałych.
[SGKP]